‘Het negerhart begeert, / gelijk het hart van alle / primitieven die op hem gelijken / geen grens te overschrijden. / het negerhart verlangt alleen / het donker licht van eenvoud, / de morgen en de avond, op de paden van zijn woud. / de neger zoekt geen goud; / enkel spiegels, enkel kralen / voor zijn korven en zijn hut. / …’.
Dit is afkomstig uit een gedicht (omstreeks 1957) van de Curaçaose dichter Frank Martinus Arion. Het gaat over de Europese uitbuiting van Afrika. Anno 2016 zoekt het ‘negerhart’ wel goud en is het veelal in de ban van het kapitalisme (de bron van alle misère in de wereld volgens de recent overleden Fidel Castro). Maar er is niet veel veranderd sinds de tijd van kralen en spiegels. Een groot segment van de Surinamers heeft nog altijd een armoedig bestaan. Er zijn geen betrouwbare cijfers bekend maar schattingen lopen uiteen van 47% tot 70% (het laatste cijfer is mogelijk vanwege de crisis en de krimpende economie). Ze worden nog steeds uitgebuit, in de zin dat ze worden gebruikt als stemvee om verkiezingswinst te behalen, zonder dat ze er echt wijzer van worden. Ze zijn weliswaar niet meer in bezit van slavenhouders, maar in handen van leiders die op ze lijken en toch zijn ze nog altijd armoedig, onderontwikkeld en gemakzuchtig gebleven. Ze begeren allen een baan bij de overheid, ook al hebben ze geen diploma. Het staatsapparaat vangt een groot deel op als inlossing van verkiezingsbeloftes. Die zijn dan ook voorgoed verloren voor de productiesector. De rest blijft afhankelijk van staatsbedeling. Ze produceren niets, ze verbouwen niets, ze maken niets en ze hebben geen winkels. Hun kinderen vervallen gemakkelijk tot prostitutie en criminaliteit. Wie dit volksdeel achter zich weet te krijgen verwerft macht, want ofschoon het niet veel rede bezit, heeft het wel fysieke kracht om de boel kort en klein te slaan.
Er is reden tot plaatsvervangende schaamte voor een regering die zoveel vertrouwen krijgt van het gewone volk en meteen al bij het begin van de regeerperiode rampzalig blijkt te zijn. Het doet je denken aan een zeer slechte autobestuurder die bij het eerste uitrijden al direct tegen een muur botst. Dan valt ook nog op dat de regering een gezicht vol littekens heeft, veroorzaakt door corruptie. Wat was begonnen in geestdrift is geëindigd in oplichterij. Zo gaat het meestal met sektes die kracht krijgen bij het gepeupel. De regering is net zo in waarde gedaald als de SRD; niemand vertrouwt haar nog. Het gevoerde beleid is zo instabiel en onberekenbaar dat het aanvoelt als rijden over een hobbelige weg met gaten die je te laat ziet. Kon je voorheen tien artikelen in je boodschappentas zetten, nu nog maar drie. Dit is de prestatie van een top die zich vorstelijk laat voeden, kleden en beveiligen. Of is dit Zijn wil?
Sinds 2010 heeft een groepje zich kennelijk vetgemest, terwijl de rest in het stof is achtergelaten. De middenklasse wordt nu uitgeperst om de rest in leven te houden. Maar het volk heeft een kort geheugen en is gemakkelijk te misleiden, zodat in 2020 de verkiezingen opnieuw gewonnen kunnen worden door degenen die er weer een puinhoop van hebben gemaakt. Hier volgt het beproefde recept. Doe hier en daar wat lapwerk en intimideer waar nodig. Strooi met zoethoudertjes en pakketten om uitbarstingen van onvrede en lawaai te voorkomen. Kom zes maanden voor de verkiezingen serieus in actie. Verspreid mooie plaatjes dat het allemaal fantastisch gaat, zodat het volk het tegendeel niet merkt. Organiseer wekelijks feest- en zuippartijen en voer showprojecten uit. Gebruik de staatskas stiekem als partijkas en als die leeg is druk je wat geld erbij. Accepteer ook geld uit de onderwereld om het feestje te bouwen. Gebruik de staatszenders om alleen jouw waarheid te verkondigen. Spreek de taal van de losers en de losbollen die vinden dat de buitenwereld ze niet mag en ze wil opsluiten. Geef de schuld aan de ‘witmang’ en zeg erbij dat die jou ook niet mag en wil opsluiten. Dit zal bekend en geruststellend klinken in de oren van het gepeupel. Gedraag je als een van hen. Val mensen niet lastig met economische analyses en procenten, want ze hebben geen idee hoe zich te ontwikkelen en misschien jij ook niet. Zeg: u gaat elke maand duizend SRD meer in uw zak voelen. Doe absurde beloften, want het volk houdt van die sh-t. Het vindt het belachelijke goddelijk en gelooft juist wat onmogelijk is. Misbruik het geloof. Laat enkele stuiptrekkers populaire psalmstukjes op politieke podia scanderen. “Zelfs al ga ik door een dal van diepe duisternis, ik vrees geen kwaad, want Gij zijt bij mij; uw stok en uw staf, die vertroosten mij”. Breng het publiek zodanig in trance, dat het vergeet dat het ‘dal van diepe duisternis’ het door jou gestolen volksvermogen is en de ‘schaduwen des doods’ de moordende inflatie, de falende gezondheidszorg, de misdaad en de immense schuldenlast. Laat het volk vooruitkijken naar “Jezus, die in een wolk met grote kracht en heerlijkheid” zal verschijnen en gil bij herhaling “We shall overcome one day.” De kudde zal dan vergeten wie ze in hun benarde positie heeft gebracht. Het zal niet in opstand komen tegen vrome woorden geuit door wolven in schaapskleren. Bedenk dat het onnozele volk gewend is om lijdzaam af te wachten. Ze zijn gewend aan kwakzalvers die wonderen beloven om hun waardeloze zalfjes en drankjes te verkopen en elke dag weer vertellen dat men voor het wonder moet wachten tot morgen. Het is net als met de verwachte komst van Jezus, die steeds wordt uitgesteld, eeuw na eeuw. Voorspel daarom dat er een einde zal komen aan hun gebrek en ellende, is het niet na zes maanden, dan in 2018, en zo niet dan zeker in 2022, etc. etc.
Een ding is wel duidelijk. Het uitdelen van ‘spiegels en kralen’ oftewel pakketten en zoethoudertjes voor verkiezingen is een effectieve manier om de stemmen van laaggeschoolden te winnen. Er is geen wetenschap nodig om dit te bevestigen. Het gewone volk wil iets in de handen of in de mond: een pakket, eten, drinken, geld of een baantje bij de overheid, allemaal gratis. Daar wordt het blij van, net als een kind dat chocola krijgt; iets om even de pijn en ellende te vergeten. Maak een foto van de hersenen van zo’n kind en je ziet het helemaal op lichten, als een kerstboom. Als je alleen maar in de toekomst iets lekkers belooft, dan blijft het donker in die hersenen. Het volk stemt op degene die het net heeft blij gemaakt. Als daarna blijkt dat het is blij gemaakt met een dode mus, zal het afdruipen en terugkeren naar zijn hut en het ‘donker licht van eenvoud’. Zo gaat dat verkiezing na verkiezing.
D. Balraadjsing
