De Centrale Bank van Suriname organiseerde op 5 december een seminar met als titel ‘De Surinaamse vreemde valutamarkt; Ordening rust en koersstabilisatie ons aller belang’. De bedoeling van dit seminar was om met verschillende stakeholders van de markt en de maatschappij van gedachten te wisselen en gezamenlijk uitgangspunten te formuleren om tot de juiste ontwikkeling voor de valutamarkt te komen.
Het seminar had een lijvig programma, met sprekers van de Centrale Bank, het bankwezen, de Vereniging van Economisten in Suriname, cambio’s, de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven en ook de procureur-generaal. Dit seminar dient mede als voorloper op evenementen die in verband met de herdenking van 60 jaar Centrale Bank van Suriname op 1 april zullen worden georganiseerd. “De bank vervolgt haar weg om tot wasdom te komen.” Met deze woorden opende bankpresident Glenn Gersie het seminar.
De valutamarkt heeft zich volgens Gersie langdurig laten leiden door wisselkoersvolatiliteit. Deze volatiliteit heeft niet alleen te maken met macro-economische onevenwichtigheden, maar ook met marktimperfectie en scheefgroei binnen het sociaal economisch bestel. Speculatie, oneigenlijke vraag, arbitrage en winstbejag zijn voorbeelden ervan.
De-risking
“De vele cashverhandelingen, zowel in lokale als in vreemde valuta, die plaatsvinden, roepen allerlei vraagstukken op en brengen in het algemeen bedreigingen voor de economie met zich mee”, stelt Gersie, in de richting van criminaliteit. Los van criminaliteit is één van de serieuze bedreigingen waarmee vele landen geconfronteerd worden, het risico voor het verliezen van correspondentbanken in het buitenland. Dit staat bekend als het zogenaamde ‘de-risking’ dat door buitenlandse banken wordt toegepast. De-risking verwijst naar de afsluiting van de rekeningen van klanten door buitenlandse financiële instellingen, als gevolg van het vermoeden van een hoog risico op bijvoorbeeld witwasserij.
Door het fenomeen van de-risking kunnen lokale financiële instellingen uitgesloten worden voor deelname aan het internationale financiële en betalingsverkeer. Betalingen en ontvangsten kunnen hierdoor inadequaat plaatsvinden, wat van direct invloed is op de economische bedrijvigheid.
“Er zijn mensen in landen in de regio, voor wie overmakingen naar familieleden in een ander land zijn stopgezet. Daardoor zijn er enorm veel problemen ontstaan”, illustreert Gersie als voorbeeld van een effect van de-risking. Dit heeft zowel sociale effecten als effecten op de productie in het land. Als mensen geen geld ontvangen, kunnen zij het niet besteden. Uiteindelijk lijdt de productie in het land eronder. Hetzelfde geldt voor bedrijven en financiële instellingen.
“Het is daarom aan ons geboden om er alles aan te doen dat wij niet aan die uitdaging worden blootgesteld”, zegt de bankpresident.
De-dollarisatie
De hoge dollarisatiegraad van 50% van Suriname vormt volgens Gersie een belemmering voor de monetaire autoriteiten. Het resulteert erin dat Surinamers dagelijks op zoek zijn naar miljoenen US$ of Euro’s voor transacties in het binnenlands economisch verkeer. Dit zijn merendeel transacties die volgens Gersie eenvoudig met de Surinaamse munt kunnen worden uitgevoerd. Gersie vult aan dat er in beginsel ook dagelijks sprake is van wetsovertreding. “Wij zijn daarom doelbewust en vastbesloten in goede onderlinge verstandhouding de dollarisatiegraad in onze economie terug te dringen. Op deze wijze doorgaan is onverantwoord en onhoudbaar.”
De monetaire autoriteiten hebben dit jaar besloten om de monetaire financiering, zoals die door de jaren heen als normaal werd beschouwd, niet meer uit te voeren. Recentelijk is er in overleg met de bankiers ook een aantal maatregelen doorgevoerd. Besloten is dat wisselkantoren wel Euro’s kunnen opkopen, maar die alleen aan de banken kunnen verkopen. Verder is besloten dat alle transacties van import- en exportbedrijven via de deviezenbanken moeten lopen. Het goede voorbeeld zal hierbij door staatsbedrijven alvast worden gegeven. Volgens Gersie is het geenszins de bedoeling om aan de tegoeden van het publiek te komen. Voor 90% zijn deze maatregelen bestemd voor het bankwezen. Ongeveer 10% zal wel werken op het publiek om het publiek zelf te ontmoedigen om Surinaams valuta om te zetten in vreemde valuta.
Kavish Ganesh
