De zika-epidemie in Suriname is al een paar maanden voorbij. In het gerenommeerde medisch-wetenschappelijk tijdschrift ‘The New England Journal of Medicine’ is er op 31-08-2016 een onderzoek over zika gepubliceerd. Een van de auteurs is Beatrix Jubithana van het ministerie van Volksgezondheid. Het onderzoek toont aan dat in zeven landen die tussen april 2015 en maart 2016 de zika-epidemie hebben meegemaakt, er een scherpe toename was van het Guillain-Barré syndroom (GBS), een vorm van tijdelijke spierverlamming. GBS is een zeldzame ziekte. Het heeft verschillende oorzaken waaronder virusinfecties. Wat dit onderzoek onmiskenbaar aantoont is dat in elk van de onderzochte landen, waaronder Suriname, een scherpe toename van GBS gevallen en de piek van zika-infecties nauw met elkaar samenvielen.
In Suriname werden voor de zika-epidemie ongeveer 3 gevallen van Guillain-Barré verwacht, maar in de periode van de zika-uitbraak door de zich verspreidende muskieten waren het er opeens 15 gevallen (een toename van 400%). Er is dus een duidelijke relatie tussen zika en GBS, maar of het zika-virus ook daadwerkelijk de oorzaak is van GBS moet nog door verder onderzoek worden aangetoond. Uit het onderzoek blijkt ook dat de GBS-piek gemiddeld twee weken eerder optrad dan de zika-piek. Dit kan een aanwijzing zijn dat het zika-virus bij mensen die geen klachten vertonen, wel GBS met zich kan meebrengen. Als je bedenkt dat maar een op de vijf personen die besmet is met het zika-virus daadwerkelijk ook klachten krijgt, dan kan een onverwachte toename van GBS gevallen dus een alarmbel zijn voor een toenemende verspreiding van het zika-virus.
Het zika-virus heeft in eerste instantie veel onrust veroorzaakt, vanwege het verband tussen het zika-virus en geboorteafwijkingen bij baby’s, zoals een extreem kleine schedel (microcefalie). Inmiddels is wel aangetoond dat het virus microcefalie veroorzaakt. In Suriname zijn vier gevallen van vermoedelijk microcefalie geregistreerd, waarvan in één geval met zekerheid de relatie met het zika-virus kon worden vastgesteld. Dit heeft in de krant gestaan. Op grond van deze beperkte gegevens kan echter niet worden vastgesteld of deze vier gevallen zijn veroorzaakt door het zika-virus. Het kan toeval zijn of over-rapportage tijdens de epidemie. Het oorzakelijke verband met het zika-virus in genoemde gevallen zou sterker zijn als aangetoond zou worden dat microcefalie in Suriname normaal veel minder voorkomt dan de vier gevallen die tijdens de zika-uitbraak zijn geregistreerd.
Zika is niet alleen een economische last voor het land, vanwege het verlies aan arbeidsuren. Het onderhavige onderzoek toont ook aan dat het een extra last is voor de gezondheidszorg, want er moeten voldoende intensive care bedden en beademingsapparatuur klaar staan tijdens een zika-uitbraak. Ongeveer een derde van de GBS patiënten heeft namelijk beademingshulp nodig vanwege verlamming van de ademhalingspieren.
Het artikel sluit met de boodschap dat meldingen van het Guillain-Barré-syndroom zouden kunnen dienen als een schildwacht voor zika-infecties. Het kan de voorbode zijn van de verspreiding van zika en andere aandoeningen die gekoppeld zijn aan zika, zoals microcefalie. Dit betekent dat een goede registratie van GBS nodig is. Als het aantal GBS gevallen in een bepaalde periode piekt dan kan dat een teken zijn van snelle virusverspreiding door muskieten. De muskietenbestrijding moet dan worden verhevigd. Maar ook een goede registratie kost geld.
D. Balraadjsing (Nederland)
