De toegevoegde waarde van een Cultuurdirecteur in Suriname die een afstammeling is van de Javaanse immigranten is er pas als hij zelf ook drager is van die cultuur, de taal praat, de cultuur beleeft en leeft, zich niet ervoor schaamt, alles wil behouden en conserveren en er ook een lans wil breken en een champion daarvan is. Dat is onze Cultuurdirecteur niet, helaas en dat is een grote zonde. Hij heeft geen toegevoegde waarde op Cultuur en in principe niet de juiste man op de plek. De man gaf zichzelf een brevet van ongeschiktheid door te zeggen dat hij zich schaamt dat hij de Javaanse taal niet kan praten en zijn kinderen al helemaal niet. Dat schamen is eerder overgekomen als een trots; immers, men is niet ouderwets Javaans maar modern creools. Dat is de zogenaamde zichzelf opgelegde gedwongen creolisering waar veel Surinamers uit de Javaanse bevolkingsgroep zich aan onderwerpen. Deze burgers van Suriname gaan ervan uit dat men in de Surinaamse samenleving niet kan integreren, niet wordt geaccepteerd, in een hoek zal worden geplaatst en minder kansen maakt op maatschappelijk vooruitgang, als men vasthoudt aan de taal en cultuur. Dat deze benadering niet bijdraagt aan een efficiënte integratie, blijkt uit de vele Javaanse burgers met een academische achtergrond en de intellectuelen en ondernemers die maatschappelijk aan de top van de ladder zijn geklommen, zonder hun Javaanse taal en cultuur te verloochenen. Daaruit putten ze zelfs de kracht om hun plaats in hun vaderland Suriname op te eisen. Er is naar ons weten geen grootschalig onderzoek gedaan naar de zichzelf opgedrongen drang van creolisering van de Javaan, maar het bestaat wel als maatschappelijk fenomeen, de grootste bedreiging van de verdwijning van de Javaanse taal en cultuur, is het onterechte minderwaardigheidscomplex van de gewone Javaan in Suriname. Het afzweren van de Javaanse taal bijvoorbeeld is wijd verbreid te zien in Wanica en Paramaribo, maar de vercreolisering gaat niet gepaard met versnelde maatschappelijk vooruitgang, integendeel. Het gaat bij de jongeren gepaard met stoer gedrag, verkeerscriminaliteit, drugsgebruik en drop-out. Wanneer we een lijst zouden maken van de Surinaamse cultuurelementen die men het snelst wil opgeven en verleren, dan staan Javaanse cultuurelementen aan top. De Javaanse cultuurgroep heeft naar het schijnt een ware minderwaardigheidscomplex van hun cultuurelementen en vooral de mooie en unieke taal. Het grootste symbool van de zichzelf opgelegde dwang en de verloochening is nu uitgerekend de directeur van Cultuur. Hij danst wel marrondansen, maar hij zou alles behalve een Javaanse dans nadoen. De directeur van Cultuur heeft zich recent gedistantieerd van de Javaanse cultuur en de waarde daarvan, het is niet iets voor hem. Hij is geen antropoloog en daarom is het nu welletjes geweest op dit Directoraat dat heel slecht wordt geleid. Een antropoloog is de beste persoon als directeur Cultuur en die moet bereid zijn om alle cultuursegmenten van de Surinaamse cultuur aandacht te besteden, ook de Javaanse. De garantie bestaat niet dat met deze directeur aandacht zal worden besteed aan het conserveren en professionaliseren en economisch uitbuiten van deze mooie en unieke Caribische cultuurvorm. Integendeel, de vrees bestaat voor het omgekeerde. De uitgaven van staatsmiddelen die gedaan worden vanuit Cultuur zullen aan een strengere controle worden onderworpen. Al geruime tijd is er de klacht dat er zeer selectief omgegaan wordt met het ontplooien van de activiteiten. Het directoraat en zijn leiding zijn kennelijk voorstander van een assimilatiebeleid, met als centraal punt cultuurelementen rondom het Sranantongo. Dit discriminerend en selectief beleid is in strijd is met onze grondwet en de internationale beginselen van de Unesco. Aan de vooravond van de viering van 126 jaar Javaanse immigratie pleiten wij voor meer rechtvaardigheid jegens het Javaanse cultuurelement binnen de Surinaamse cultuur vanuit de regering die dit cultuurelement negeert met voorop Cultuur.
Een zeer positieve ontwikkeling de laatste jaren is de opkomst van het Javanisme. Deze beweging en levensstijl heeft een significante groep dragers die de garantie bieden dat de Javaanse taal en cultuur niet dood te zwijgen zijn. Deze groep moet de cultuuruitingen moderniseren en de podiumkunsten zorgdragen, maar tegelijkertijd ook voorkomen dat vergrijzing het voortbestaan van de beweging bedreigt. De Javaanse taal en alle andere Javaanse cultuuruitingen zijn indrukwekkend en uniek in de Caribbean en zelfs in de America’s. HI en TCT moeten worden ingezet, zodat deze cultuur zichzelf standaardiseert en zorg draagt aan het opkrikken van onze bbp. Sasi suro en andere Javaanse hoogtijdagen zijn zeer geschikt om op onze cultuur- en toerismeagenda te worden gezet. De komst van de Javanen naar Suriname heeft een ware verrijking betekent van de Surinaamse samenleving en de Surinaamse cultuur. Veronachtzaming vanuit de regering c.q. Cultuur, een onterecht minderwaardigheidscomplex en een verkeerd beeld van integratie (welke gezien wordt als assimilatie), dreigen deze verrijking van Suriname teniet te doen en Suriname armer te maken. Bij deze wordt een oproep gedaan aan de Javanen om terwijl men verder in de Surinaamse samenleving integreert, vast te houden aan de taal en de cultuur en hierin de rest van de samenleving ook mee te nemen.
