De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO, World Health Organization) zal haar verjaardag op 7 april vieren, maar dit jaar niet met cake. De traditionele verjaardagstaart zal worden vervangen door gezondere opties, zoals fruit, en een oproep tot actie om diabetes aan te pakken. Diabetes ─ lange tijd gezien als een welvaartsziekte ─ neemt toe en komt nu het meest voor in ontwikkelingslanden. De gevolgen ervan worden gevoeld door individuen, gezinnen, gemeenschappen en nationale economieën. En dat gebeurt terwijl een groot deel van de ziektelast kan worden voorkomen. Dit stelt dr. Yitades Gebre, Paho/WHO directeur in Suriname.
De cijfers spreken voor zich. Met 422 miljoen volwassenen die wereldwijd zijn getroffen, zijn er 4 keer meer mensen met diabetes vandaag dan er waren in 1980. Diabetes stijgt het snelst in de lage- en middeninkomens landen. In 2012 veroorzaakte diabetes 1,5 miljoen sterfgevallen. Een hoger-dan- normale bloedsuikerspiegel veroorzaakt daar bovenop 2,2 miljoen sterfgevallen door een hoger risico op aandoeningen en andere ziekten.
Slecht gecontroleerde diabetes kan complicaties veroorzaken, zoals hartaanvallen, beroertes, nierfalen, blindheid en voetzweren die kunnen leiden tot amputaties. Veel van deze complicaties en voortijdige sterfte hadden kunnen worden voorkomen. De technologieën en medicijnen die mensen met diabetes in staat stellen om gezond te leven zijn er, maar komen helaas niet tijdig terecht bij degenen die ze nodig hebben.
1 op de 9 personen ouder dan 15 jaar diabeet in Suriname
In Suriname wordt geschat dat 1 op de 9 personen ouder dan 15 jaar diabeet is. Uit het nationale gezondheidsonderzoek in Suriname van 2013, bleek dat 10,2% van de ondervraagde mannen en 11,6% van de vrouwen aan diabetes leden. Diabetes in Suriname komt verhoudingsgewijs het meest voor onder de Hindoestaanse bevolking (18,7%), gevolgd door de Javaanse (11,7%), de Creoolse bevolking (7,0%) en het minst onder de Marrons (3,3%). Uit hetzelfde onderzoek bleek ook dat een groot deel van de bewoners in de districten Nickerie, Commewijne en Wanica diabetes hebben.
Diabetes is een ziekte gekenmerkt door een verhoogde bloedsuikerspiegel. Type 2 diabetes komt het meest voor en wordt voor een groot deel veroorzaakt door ongezond eten en gebrek aan lichaamsbeweging. Schrikbarend is ook dat tegenwoordig 1 op de 2 personen ouder dan 15 jaar overgewicht heeft en 1 op de 4 zwaarlijvig is. Type 1 diabetes komt vaak voor bij kinderen en adolescenten en vereist dagelijks insuline om te overleven. Type 1 is momenteel niet te voorkomen.
Diabetes stoppen in 2025
Op de wereld gezondheidsvergadering van 2013 hebben regeringen zich gecommitteerd zich in te zetten om de toename van diabetes te stoppen in 2025. We zijn echter duidelijk niet op het goede spoor. Beleidsmaatregelen zijn nodig om betaalbare en gezonde voeding beschikbaar te maken voor een ieder, om de mogelijkheden voor lichamelijke activiteit te verbeteren en om patronen van voeding en lichamelijke activiteit te beïnvloeden bij de gehele bevolking. Een combinatie van fiscaal beleid, wetgeving, veranderingen in de leefomgeving en bewustzijnsverhoging ten aanzien van de gezondheidsrisico’s werkt het beste om gezondere voeding en lichaamsbeweging te bevorderen. Dergelijke maatregelen zullen ook positief zijn voor mensen met diabetes en het risico verminderen op complicaties.
Regeringen hebben middels de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling (SDGs), zich ertoe verbonden om de voortijdige sterfte van niet-overdraagbare chronische ziekten (NCDs), waaronder diabetes, terug te brengen. Mensen met diabetes kunnen lang en gezond leven als hun ziekte tijdig wordt ontdekt en goed onder controle wordt gehouden. In het WHO wereldrapport over diabetes, dat op Wereld Gezondheidsdag wordt gepubliceerd, blijkt dat regeringen over de hele wereld zijn begonnen met handelen. Maar er is veel meer gecoördineerde actie nodig.
Het voorkómen van sterfgevallen en complicaties als gevolg van diabetes vereist toegang tot betaalbare gezondheidszorgdiensten, met voldoende middelen om diabetes vast te stellen
en onder controle te houden, voorlichting over gezonde voeding, lichamelijke activiteit en zelfzorg te bevorderen, beschikbaarheid van essentiële geneesmiddelen voor diabetes management, inclusief levensreddende insuline, regelmatige screening op complicaties en tijdige behandeling als er complicaties optreden en een adequaat verwijzingssysteem tussen de verschillende niveaus van de gezondheidszorg. Overheden moeten ook investeren in een betere monitoring van diabetes, voor zowel degenen die de behandeling krijgen die ze nodig hebben, alsook voor degenen die de zorg nog niet ontvangen.
Gezamenlijk kunnen we de toename van diabetes indammen en zorg bieden om de kwaliteit van het leven te verbeteren voor velen die leven met de ziekte. Doeltreffende en met zorg geplande acties zijn nodig van de overheid, zorgverleners, producenten van geneesmiddelen, technologieën en voedsel, burgers, mensen die leven met diabetes en
van elk van ons. Iedereen heeft een rol te vervullen. Yep fet’ a sukru siki!
