Wij hebben hier vaker gewezen op het explosieve punt dat Syrië kan gaan bereiken. Als men het geweld niet kan containen binnen de landsgrenzen, zal er export van misère plaatsvinden naar de omliggende landen. Dat zal extra kopzorgen opleveren voor de UNHCR (de VN Hoge Commissie voor Vluchtelingen) en zal het zijn repercussies hebben op de wereldmarkt. Niemand is daarbij gebaat. Gisteren is tijdens de Algemene Vergadering van de VN de kwestie van Syrië aan de orde gekomen. Veel aandacht was er voor de boodschap van de speciale gezant van de VN en de Arabische Liga, voormalige VN-baas Kofi Anan, die geprobeerd heeft middels zijn gemandateerde interventie een eind te brengen aan de situatie in Syrië. Anan riep de hele wereldgemeenschap op om een bijdrage te leveren om de gewelddadigheden in Syrië te stoppen. Anan waarschuwde voor de hoog opgelopen polarisatie en verdeeldheid in de Syrische samenleving, maar benadrukte dat er nog hoop is. De voormalige VN-baas heeft een 6 punten tellend plan gepresenteerd aan de partijen in het conflict in Syrië, met name aan de persoon die als hoofdschuldige wordt gezien bij de bloedige conflicten in Syrië, president Assad. Het plan is niet uitgevoerd, maar blijft relevant. Daags terug zijn weer burgers gedood in Syrië, terwijl er pogingen vanuit de VN worden ondernomen om tot een oplossing te komen. Wel is duidelijk dat de westerse wereld, die worstelt met interne problemen in de verschillende landen, zich niet gemakkelijk zal laten verleiden tot een gewapend ingrijpen in Syrië. Gisteren verklaarde VN secretaris-generaal Ban Ki-Moon dat president Assad alle legitimiteit heeft verloren, na een serie van bombardementen op steden in Syrië. Het land wankelt tussen onderdrukking en burgeroorlog. In de stad Houla zouden mannen en vrouwen zijn geëxecuteerd van korte afstand. Anan hekelt het ongestraft afmaken van onschuldige burgers, onder wie ook kinderen. Anan vroeg de internationale gemeenschap voor het ondersteunen van zijn plan. Terwijl de situatie voortschrijdt, is de oppositie zich sterker aan het bewapenen. Dat zal de uitvoering van het vredesplan van Anan bemoeilijken.
VN-functionarissen hebben het ook niet gemakkelijk in Syrië. Ban Ki-Moon verklaarde gisteren dat VN-waarnemers die probeerden de stad al-Koebeir te bereiken, zijn beschoten. Monitoringsteams van de VN zijn geblokkeerd door Syrische troepen. Ook de plaatselijke bevolking heeft niet graag VN-waarnemers in de buurt, omdat die aanwezigheid aanleiding kan zijn voor de regeringstroepen om de plaatselijke bevolking aan te vallen. De regering van Syrië heeft zich wel gedistantieerd van het molesteren van VN-waarnemers en het bloedvergieten. Alles wordt in de schoenen geschoven van terroristen. De regering heeft verklaard dat ze deze terroristen heeft overmeesterd en wapens in beslag heeft genomen. Opmerkelijk is dat Ban Ki-Moon noch Anan gisteren het hierover had.
Ban Kimoon heeft bij de Syrische regering erop aangedrongen dat humanitaire hulp wordt geboden. Meer dan een miljoen mensen zijn behoeftig geworden in het hele land, terwijl tienduizenden noodgedwongen zijn gevlucht naar omliggende landen. Anan liet na om tot ingrijpen van de Wetserse wereld op te roepen. Nabil Elaraby, de baas van de Arabische Liga, riep de Veiligheidsraad op om ‘alle geëigende maatregelen te nemen om het bloedvergieten te stoppen’, maar gaf ook aan dat militaire interventie of ingrijpen niet gewenst is.
Het 6-punten tellend plan van Syrië komt op het volgende neer. Ten eerste werd van de Syrische regering verwacht dat het een politiek proces op gang brengt, zonder uitsluiting van groepen om zich te buigen over de legitieme wensen van het volk en aangewezen VN-functionarissen daartoe te accepteren. Ten tweede moeten alle gewapende aanvallen gestopt worden, en burgers moeten beschermd worden. Ten derde moet spoedig humanitaire hulp worden aangeboden en toegelaten in alle gebieden waar dat vereist is. Voorts stelde Anan in zijn plan voor dat alle willekeurige arrestaties van personen worden teruggedraaid, met inbegrip van kwetsbare groepen burgers en personen betrokken in vreedzame protesten. Hiertoe moest de Syrische regering een lijst produceren van alle gevangenen in verband met de protesten en hun plaats van detentie. Als vijfde punt stelde Anan voor dat volledige bewegingsvrijheid wordt gegeven aan journalisten in het hele land zonder discriminatoire visumvereisten. Als laatste punt werd aan de regering gevraagd om de vrijheid van vereniging en vergadering te respecteren, als mede het recht om vreedzame demonstraties te houden, zoals het wettig is toegestaan.
De situatie in Syrië is ernstig en de effecten kunnen wij op termijn tot hier voelen. Als lid van de internationale gemeenschap hebben wij voorts ook een verantwoordelijkheid om ook onze stem, indien wij daartoe in de gelegenheid zijn, te laten horen. Daarbij moeten wij rekening houden met de oproep van de VN secretaris-generaal en van de speciale gezant Kofi Anan. Interessant is om te weten welk standpunt de regio zal innemen en of er überhaupt een standpunt zal worden geventileerd in Caricom of Unasur-verband.
