De Avondvierdaagse behoort al tot het gemeenschappelijk Surinaams erfgoed, maar ook de verenigingen die al jarenlang in een bepaalde klasse deelnemen; de culturele klasse. De AVD is in zijn totaliteit een uiting van de Surinaamse schoonheid, maar de culturele klasse is een bijzonder segment daarin. Er vinden enorme investeringen plaats in deze klasse door de verschillende verenigingen. De kostuums die met zoveel zorg worden ontworpen geven een aparte charme aan de AVD.
De verenigingen in de culturele klasse van de AVD moeten door het Directoraat Cultuur en de regering van Suriname worden gehuldigd. De verenigingen worden gedraaid door heel toegewijde personen die de middelen bij elkaar mobiliseren om elk jaar heel mooi uit te komen en tegelijk om de Surinaamse cultuur op unieke wijze te conserveren. De iconische Surinaamse figuren achter de verenigingen moeten worden gedecoreerd. In deze klassen moeten niet alleen de verenigingen een prijs krijgen. Ook de ontwerpers van de kleding en de personen die de uitvoering van het thema organiseren moeten worden gedecoreerd evenals de drijvende figuren achter de verenigingen. Ook de personen die de ontworpen kostuums produceren moeten de erkenning krijgen. Het zijn allemaal cultuuriconen die een te bescheiden leven leiden.
De verenigingen die meedoen in de culturele klassen verdienen in alle opzichten een subsidie van de staat.
De verenigingen in de culturele klasse in de Surinaamse klasse doen zwaar denken aan het culturele segment van de verschillende sambascholen tijdens de parades van het carnaval in Brazilië. Een van de momenten waarnaar het meest wordt uitgekeken bij de parades tijdens carnaval is het Baianas-gedeelte: de alas das Baianas. Dat gedeelte van het carnaval is gereserveerd voor de meest ervaren vrouwen van de sambaschool. De kostuums die deze vrouwen dragen, doen denken aan de oude Bahiaanse tantes, ook wel “sambatantes” genoemd, die aan het begin van de 20e eeuw in Rio de Janeiro sambadanseressen in hun huizen verwelkomden, toen liefhebbers van het ritme te kampen hadden met vooroordelen en werden gemarginaliseerd. Ze hebben een wijde rok, blouse, torso en rugdoek.
Door de jaren heen werden de personages steeds meer aangepast aan het verhaal: er kwamen bruiden, standbeelden, dieren en zelfs ruimtewezens in voor. Dit gedeelte van de parade is verplicht voor alle sambascholen die met minimaal 70 leden hierin moeten paraderen. Ook al worden ze niet apart beoordeeld, de prestaties van de Bahianen tellen wel mee voor de punten in de categorie evolutie en kostuums. Sambascholen zijn net de culturele verenigingen bij de AVD, maar alleen veel gestructureerder en groter.
Sambascholen zijn geen onderwijsinstellingen in de traditionele zin van het woord. Een sambaschool is een vereniging van mensen, meestal uit dezelfde buurt, die regelmatig samenkomen voor samba-avonden en repetities op hun sambaplein.
Meestal is het een arbeidersgemeenschap of favela, gelegen in een buitenwijk. Sambascholen bieden onschatbare banen aan de gemeenschap. De productie van praalwagens en kostuums is big business. Het wordt deels gesubsidieerd door de staat en deels gefinancierd door particuliere ondernemingen die de parade sponsoren.
In Suriname moeten de culturele verenigingen ook door de Staat worden gesubsidieerd uit de pot van ‘Cultuur’. Elk jaar kiezen sambascholen een ander thema. Een uitzondering hierop vormde het jaar 2000, toen Brazilië haar 500-jarig bestaan vierde. Sambascholen mogen zelfs favoriete carnavalsthema’s uit het verleden opnieuw bewerken. Het officiële thema wordt gekozen via een wedstrijd binnen elke school.
Sambascholen kunnen 3.000 tot 5.000 leden en 6 tot 8 praalwagens meenemen naar de parade. Ze proberen het gekozen thema te illustreren en tot leven te brengen. Alle kostuums en praalwagens zijn origineel en zelfgemaakt. Cidade do Samba is de plek waar de verenigingen hun magazijnen hebben.
De AVD is geen privé-aangelegenheid meer maar het verdient vanwege haar culturele waarde ook staatszorg. De AVD 2025 stond dit jaar net toevallig mede in het teken van de viering van 50 jaar staatkundige onafhankelijkheid van Suriname. In samenwerking met de Srefidensi Commissie werd de AVD op een bijzondere manier verbonden aan dit nationale jubileum. De bedoeling was om dit AVD jaar zo nationalistisch mogelijk neer te zetten. In die geest was er een samenwerking ontstaan met de commissie en een speciale trofee voor de groep die Suriname het mooist uitdraagt tijdens het evenement.
In dit stuk brengen we hulde aan de winnende verenigingen in de culturele klasse: Tuberoos, Fiamba, Sangrafu en Miel Mofu. Tuberoos is vaker kampioen geweest in de culturele klasse.
We hopen in de komende periode meer de gezichten van de culturele klasse te kunnen belichten. Een ding is wel duidelijk: zonder gedrevenheid en passie van personen die geloven in de AVD en in de vereniging als een levenswijze is dit succes en het werk dat wordt verricht niet mogelijk.
