Waarom steeds meer kinderen uitgeblust en gedemotiveerd van school komen – en wat er moet veranderen.
Steeds vaker verlaten kinderen het schoolplein met loodzware tassen, maar vooral: loodzware harten.
Uit onderzoek blijkt dat ruim 30% van de middelbare scholieren structureel oververmoeid is. Hoogleraren, psychologen en ouders wijzen naar de prestatiedruk, het gebrek aan maatwerk en een systeem dat creativiteit en welzijn ondergeschikt maakt aan cijfers.
Het verhaal van Emma (14): “Ik ben altijd moe”
Emma, een vrolijke brugklasser, begon vol energie aan het schooljaar. Nu, negen maanden later, heeft ze buikpijn, slaapproblemen en zegt ze: “Ik heb nergens zin in. Alles draait om toetsen, huiswerk en ‘op tijd klaar zijn’.” Haar moeder, Linda, ziet het verdriet: “Ze was zo nieuwsgierig. Nu zegt ze: ‘Wat maakt het uit? Ik haal toch nooit een 8.’”
Emma is geen alleenstaand geval. Scholen hanteren strakke roosters, gestandaardiseerde lesmethoden en weinig ruimte voor individuele interesses. “Kinderen worden afgerekend op hun zwakste punten, niet gestimuleerd in hun talenten”, aldus onderwijskundige dr. Mark van der Meer. “We propageren ‘leren leren’, maar vergeten te vragen: wil dit kind wel zo leren?”
Prestatiecultuur vs. welzijn
De cijfers liegen er niet om: het aantal burn-outklachten onder jongeren is de afgelopen jaren verdubbeld. Psychologen waarschuwen voor de gevolgen van chronische stress, zoals angststoornissen en een lagere leer motivatie. “Scholen zijn fabrieken geworden”, zegt lerares Rosa (42). “We moeten vinken zetten bij kerndoelen, maar verliezen de kern uit het oog: plezier in ontwikkeling.”
Tijd voor verandering
De vraag is niet of kinderen zich aanpassen aan het systeem, maar of het systeem zich aanpast aan kinderen. Want zoals Emma zegt: “School voelt soms als een race. En ik wil gewoon genieten van de weg.”
Wordt het niet tijd voor een onderwijscultuur waar nieuwsgierigheid, veerkracht en geluk méetellen dan een rapportcijfer?
