Het gebeurt helaas nog veel te vaak. Mensen praten over doelgroepen alsof zij er alles van weten, zonder dat zij zelf tot die groep behoren of er ooit echt mee in gesprek zijn gegaan. Een van de doelgroepen die daar geregeld de dupe van wordt, zijn blinden en slechtzienden. Er worden verhalen verteld die maar half waar zijn, of soms zelfs helemaal niet kloppen. En dat is bijzonder pijnlijk.
Wat het nog erger maakt, is dat deze foute beeldvorming gevolgen heeft. Anderen nemen die halve waarheden voor zoete koek aan, omdat ze denken dat de verteller ‘het wel zal weten’. En dan begint het pas echt voor de doelgroep. Dan moeten we ons verdedigen. Uitleggen. Bewijzen. Keer op keer laten zien dat we méér kunnen dan men denkt. Dubbel, soms driedubbel hard werken om te bewijzen wat anderen niet hoeven te bewijzen.
Waarom wordt ons dat aangedaan? Vaak komt het voort uit onwetendheid. Mensen denken in de goede richting te handelen, maar beseffen niet dat hun woorden schade doen. Onterecht wordt er getwijfeld aan onze capaciteiten, aan onze zelfstandigheid, aan onze waarde in de samenleving. Dat moet stoppen. Want praten over ons zonder ons erbij te betrekken, dat is niet inclusief. Dat is achterhaald denken.
Gelukkig is er ook goed nieuws. Want de blinden- en slechtziendengemeenschap heeft de afgelopen 200 jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Sterker nog – we hebben geschiedenis geschreven.
Waar blinde mensen vroeger vaak werden opgesloten of afgeschreven, zien we nu zelfstandige professionals, ondernemers, kunstenaars, wetenschappers en activisten die het verschil maken.
Denk aan Louis Braille, die als jonge blinde jongen het brailleschrift ontwikkelde, een revolutie voor blindenonderwijs.
Of Helen Keller, die ondanks haar blind- én doofheid een wereldberoemde spreker en schrijfster werd.
Of kijk dichterbij, in Suriname en het Caribisch gebied, waar steeds meer blinden zich roeren in het maatschappelijke debat, leiding geven aan organisaties, radio maken, studeren, lesgeven, trainingen ontwikkelen, en hun stem laten horen.
Wij zijn niet zielig. Wij zijn niet beperkt in ons denken of onze dromen. Wij zijn mensen met talent, met visie, met doorzettingsvermogen. En we eisen ons rechtmatige plaats op – niet morgen, maar vandaag.
Laat dit een oproep zijn aan de samenleving: wil je iets zeggen over ons? Betrek ons er dan bij. Vraag ons. Luister naar ons. Want niemand kan beter vertellen wie wij zijn, dan wij zelf.
Aniel Koendjbiharie
