Suriname prijkt hoog op alle belangrijke lijsten van de regio over veiligheid en energie. Het land geniet daarom groeiende belangstelling van een aantal grootmachten waaronder ook de USA. Het Caribisch gebied en Midden-Amerika, ook wel aangeduid als de achtertuin van de USA, is een door de grootmacht verwaarloosd gebied. Op het Zuid-Amerikaans vasteland kwamen daardoor rechtse leiders op waarvan het grootste symbool is de anti-imperialistische en Pan-Amerikaanse nationalist Hugo Chavez.
De rechtse politici stonden haaks tegenover de liberale democraten die pro-westers zijn, hetgeen bijvoorbeeld resulteerde in onder andere het teloorgaan van goede politieke initiatieven zoals de
Unasur. Suriname zit nu aan de gematigde kant, maar onder de NDP was de Surinaamse politiek meer geneigd richting de rechtse politici als Chavez. De Petrocaribe deal stamt van die tijd, maar is een doorn in het oog van de Amerikanen. Zelf hebben de Amerikanen geen opties aangeboden aan de ontwikkelingslanden in de achtertuin, waarvan een groot deel small island developing states zijn die zeer kwetsbaar zijn voor klimaatinvloeden (klimaatsverandering) en ook de criminaliteit. Sinds het begin van het millennium zien we dat de USA haar wereldbelangen op een andere manier behartigd. Daardoor ontstonden er leegtes in de internationale ontwikkelingssamenwerking en in dat gat sprong een aantal landen als Rusland, Canada en China. Canada heeft constant goede banden gehad met de USA tot de afkoeling van de relatie enkele weken terug toen de nieuwe Amerikaanse president openlijk aangaf om Canada in te willen lijven in de USA als de 52e Staat.
Rusland heeft de regio verkend maar geen duidelijke vlag in de regio kunnen planten, in tegenstelling tot China. China is in veel landen nadrukkelijk aanwezig en Suriname is een voorbeeld daarvan. Een van de twee grote goudmultinationals die strategisch zijn voor Suriname is overgenomen door Chinese aandeelhouders. Er zijn veel infrastructurele Chinese projecten gaande in Suriname via o.a. de Dalian Group die te maken hebben met wegenbouw en huisvesting, niet in de agrarische productie.
Nu is er een hangende deal met Chinese investeerders om de bauxietindustrie in Suriname een boost te geven, maar vanuit alle mogelijke kanten is negatief advies gegeven voor deze economische samenwerking. Er is geen organisatie of stakeholder in Suriname die voor deze deal een positief advies heeft gegeven, niet eens voorwaardelijk. Belangrijk hierbij is te vermelden dat de Chinese politiek en het bedrijfsleven in het land heel nauw met elkaar verweven zijn. De Chinese detailhandel is enorm in Suriname en het Chinese karakter is duidelijk ook voor buitenlanders die even in het land zijn zichtbaar. De Chinese ondernemers hebben inmiddels ook de overstap gedaan naar de bosbouw en de kleinschalige mining.
Op heel bescheiden schaal wordt er ook aan landbouw gedaan, maar meer gericht op de consumptie in de eigen kring. De nieuwe generatie Chinese ondernemers is onderdeel van een gesloten gemeenschap waar in principe de autochtone Surinaams-Chinese gemeenschap geheel buiten staat. Maar uit deze gemeenschap zijn er politieke exponenten die door de gemeenschappelijke roots de belangen behartigen van dit deel van de ondernemerswereld. De lobby van deze groep is sterk, politiek van karakter en heel erg bewust van de kleinschaligheid en de bestuurlijke zwaktes in het land.
In elk geval heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken tijdens diens bliksembezoek aan Suriname zijn misnoegen laten blijken over de nadrukkelijke Chinese aanwezigheid hier in het land.
Terecht heeft onze president laten blijken dat we investeerders nodig hebben en dat wanneer de landen dichtbij die over het kapitaal en de knowhow beschikken niet komen, dat anderen als China dan welkom zijn. In de buitenlandse pers wordt vermeldt dat de Amerikaanse Buitenland-minister Marco Rubio tijdens zijn korte bezoek aan Suriname, geprobeerd heeft deuren te openen voor meer samenwerking tussen Suriname en Amerikaanse bedrijven. Daarbij uitte hij kritiek op China, de grote concurrent van de USA in de wereldhandel.
Rubio bezocht eerder op de dag Guyana en Jamaica. De Amerikaanse minister liet weten graag de economische banden in het Caribisch gebied te versterken. Op die manier wil de VS de economische belangen van China in het gebied verminderen. China heeft de afgelopen jaren bijvoorbeeld veel infrastructuur in Suriname aangelegd. Rubio zei dat de Amerikanen alternatieven willen bieden voor Chinese bedrijven, waarover hij zich negatief uitliet. Hij beschuldigde de Chinese bedrijven van onder meer slecht werk, vertragingen, het overschrijden van hun begrotingen en een gebrek aan samenwerking met de lokale bevolking.
Wij vinden dat het onterecht is om als grote afwezige in de regio, degenen die wel aanwezig zijn af te kraken. Bovendien kan er niet veel met de kritiek worden gedaan, tenzij de Amerikanen sancties willen opleggen aan de kleine Caribische landen die zaken willen doen met China. Hier geldt dus wel dat de USA pas gerechtvaardigd maatregelen zou mogen treffen als Suriname voorkeur zou geven aan Chinese bedrijven boven de Amerikaanse of als Suriname drempels zou opleggen aan Amerikaanse bedrijven en aan de Chinese niet. Daarvan is er in Suriname geen sprake.
De Amerikaanse Buitenland-minister was op de persconferentie met Santokhi lovend over Suriname. Zo zei Rubio dat de Surinaamse regering “planmatig werkt en een langdurige welvaart creëert”.
De buitenlandse media vonden het interessant de reactie van de Surinaamse president die aangaf dat Suriname gunstig ligt ten opzichte van de VS. De USA hoeft geen mogelijkheden te zoeken in het Verre Oosten of in Afrika. Suriname is er en we hebben olie en gas, gaf de president aan. Onze president gaf aan dat Suriname graag wil dat Amerikaanse bedrijven hier komen investeren. Rubio bood ook aan om Suriname te ondersteunen bij het bestrijden van drugscriminaliteit. Washington overweegt om een kantoor van de Amerikaanse drugsbestrijdingsdienst DEA in Suriname te heropenen. Als het Surinaamse parlement de komst goedkeurt, kan Suriname bij de bestrijding van criminele organisaties in eigen land steun van de VS krijgen.
