Op een regenachtige avond in een dorp stond politicus Markop een podium, zijn stem verheffend boven het geroezemoes. “Zien jullie het niet? Zij sluipen onze grenzen over, pakken onze banen af en ondermijnen ons cultureel erfgoed!” De menigte joelde instemmend. Achter hem prijkte een poster met de tekst: “Wij tegen Zij – Bescherm Suriname!” Een vrouw in het publiek, Marjan (45), knikte: “Hij zegt het zoals het is. Mijn zwager is zijn baan in de bouw kwijtgeraakt aan een Haïtiaan.”
Een paar weken later, in het nabijgelegen dorp, hielp een Cubaanse vluchteling, Pedro, bij het oogsten van tomaten op een boerderij. De eigenaar, lall (62), vertelde: “Zonder deze mannen hadden we failliet gestaan. Surinamers willen dit werk niet doen.”
Commentaar van Maya V., politiek analiste:
“Dit is een klassiek voorbeeld van ‘Wij tegen Zij’-retoriek. Politici als Mark creëren een gemeenschappelijke vijand – hier: immigranten – om kiezers te verenigen. Door complexe problemen zoals werkloosheid te reduceren tot een simpel verhaal van ‘gestolen banen’, wordt een diepgaand debat vermeden. De kracht van deze strategie zit in polarisatie: wie twijfelt aan het verhaal, wordt al snel gezien als verrader van ‘ons’. Het gevaar is echter dat het haat zaait.”
Een vergelijkbaar mechanisme zie je bij aanslagen op ‘de elites’. Door Paramaribo af te schilderen als een corrupte tegenstander, worden kiezers afgeleid van eigen falen. Het is een oude tactiek: verdeel en heers, aldus de analiste.
Conclusie:
De ‘Wij tegen Zij’-aanpak kan kortetermijnwinst opleveren, maar ondermijnt vertrouwen in de democratie. Zoals Maya stelt: “Een samenleving die niet kan discussiëren zonder elkaar te demoniseren, is een samenleving die op eieren loopt.” En die breken, weet iedereen, gaat snel.
