Duterte staat terecht

De Filipijnse ex-president Rodrigo Duterte is gearresteerd en overgedragen voor misdaden tegen de menselijkheid welke onderzocht worden door het internationaal Strafhof in Den Haag. 

Tijdens Duterte’s omstreden presidentschap hebben wij hier een enkele keer uw aandacht gevraagd voor de moorden die deze president in zijn periode in zijn land liet plegen onder het mom van het bestrijden van drugshandel. Door de grove wijze waar hij daarmee omging ontstond een grote hoop van ‘collateral damage’. Duterte had aan gewapende eenheden een vrijbrief gegeven om te gaan jagen op niet alleen de drugshandelaren, maar ook de drugsgebruikers. Drugsgebruik en drugshandel zouden grote problemen (zijn geweest) in het Aziatisch land. 

De aanpak van Duterte was grof: hij liet niet alleen de vermeende drugsdealers opruimen, maar tegelijk ook de zogenaamde ‘bron’ van het probleem: de drugsgebruiker. Duterte heeft niet geloofd in afkick-programma’s om verslaafden af te helpen van hun drugsverslaving. Drugsverslaafden zijn ongewenste elementen in de samenleving volgens hem en die moet je gewoon opruimen. Daarmee is het probleem ook opgeruimd. Illegale businesses hebben slachtoffers en als de malafide ondernemers worden opgeruimd, dan mag hetzelfde gebeuren met de klanten. 

Duterte was in zijn periode constant in het nieuws voor verdedigen en propageren van het gebruik van geweld en het plegen van moorden. Doden was of is nog steeds een hobby van de ex-president en nu vraagt hij zich af tegenover de pers waarom hij is gearresteerd en overgedragen aan het Internationaal Strafhof. 

In de afgelopen decennia is zelden een president zo prominent in het nieuws geweest voor het openlijk propageren van het gebruik van geweld. Analytici geven aan dat het Internationaal Strafhof voor zijn geloofwaardigheid naarstig op zoek is geweest naar een zaak die ze wel kan afhandelen. Dat hebben ze gevonden met de zaak tegen Duterte. De noodzaak om een zaak in echte behandeling te hebben is de faliekante mislukking om de Russische president Poetin en de Israelische premier Netanyahu. Deze twee leiders zijn ontastbaar en ze kunnen niet door het Strafhof ter verantwoording worden geroepen. Ook in de zaak van de etnische zuiveringen van de Rohingya in Myanmar heeft het ICC niet kunnen afhandelen en daders ter verantwoording kunnen roepen. Nu hebben ze toevallig een vermeende dader kunnen arresteren en is hij aan Den Haag overgeleverd. 

Duterte in het vliegtuig onderweg naar Rotterdam, Nederland

In de Filipijnen zijn er twee families die de politiek domineren: de Duterte en de Marcos families. Een Marcos is nu president en een dochter van Duterte is vicepresident. 

Het Internationaal Strafhof zei woensdag dat de voormalige Filipijnse president is overgedragen en in hechtenis is genomen, om terecht te staan ​​voor beschuldigingen van misdaden tegen de menselijkheid als gevolg van dodelijke anti-drugsacties tijdens zijn ambtsperiode. Het Hof zei in een verklaring dat “als voorzorgsmaatregel medische hulp” beschikbaar was gesteld op de luchthaven voor Duterte, in overeenstemming met de standaardprocedures wanneer een verdachte arriveert. 

Rechtengroepen en families van slachtoffers hebben de arrestatie van Duterte dinsdag in Manilla geprezen op basis van een bevel van het ICC, dat werd aangekondigd door de huidige Filipijnse president Ferdinand Marcos. Duterte landde woensdag in Nederland, een dag nadat hij in Manilla was gearresteerd op basis van een bevel van het Internationaal Strafhof. Daarin wordt hij beschuldigd van misdaden tegen de menselijkheid vanwege dodelijke anti-drugsacties die hij leidde toen hij in functie was.

In een met scheldwoorden doorspekte toespraak in Hong Kong haalde Duterte, daags terug, nieuwsberichten aan over het feit dat het ICC mogelijk een arrestatiebevel tegen hem zou uitvaardigen. Hij herhaalde dat hij klaar was om gevangen te worden gezet. Het ICC onderzoekt het grote aantal moorden door de politie en schutters onder de repressie van de voormalige president tegen illegale drugs, waarbij duizenden, veelal arme verdachten omkwamen. Duterte heeft ontkend dat hij buitengerechtelijke executies heeft geautoriseerd, maar hij heeft openlijk en herhaaldelijk gedreigd om verdachte drugsdealers te vermoorden tijdens zijn ambtsperiode van 2016 tot 2022. 

Duterte trok de Filipijnen in 2019 terug uit het ICC, een zet die volgens activisten een poging was om verantwoording af te leggen en een internationaal onderzoek naar de drugsmoorden te voorkomen. Het ICC heeft echter nog steeds jurisdictie over vermeende misdaden die zijn gepleegd toen de Filipijnen lid was. Duterte heeft herhaaldelijk bevestigd dat hij tijdens zijn ambtstermijn als burgemeester van Davao persoonlijk criminele verdachten heeft gedood. Buitengerechtelijke executies die naar verluidt tussen 1998 en 2016 door de Davao Death Squad zijn gepleegd tijdens Duterte’s burgemeesterschap, zijn ook onderzocht door mensenrechtengroepen en het Bureau van de Ombudsman. De slachtoffers waren voornamelijk vermeende drugsgebruikers, vermeende kleine criminelen en straatkinderen.

Duterte is door mensenrechtenorganisaties, zoals Amnesty International en Human Rights Watch, in verband gebracht met buitengerechtelijke executies van meer dan 1.400 vermeende criminelen en straatkinderen door burgerwachten. Duterte benadrukte dat het concept van mensenrechten voor criminelen westers is en niet van toepassing zou moeten zijn op de Filipijnen. Hij daagde mensenrechten functionarissen verder uit om een ​​zaak tegen hem aan te spannen als ze bewijs konden leveren van zijn banden met burgerwachten. 

Tegen het einde van Duterte’s ambtstermijn werd het aantal drugsverdachten dat sinds Duterte aantrad officieel vastgesteld door de regering op 6.252; mensenrechtengroepen beweren echter dat het aantal slachtoffers door drugshandel opliep tot wel 12.000 tot 30.000.