Vorige week tijdens de behandeling in de Nationale Assemblee van de ontwerpwet over nadere wijziging van de Kiesregeling, met name op het stuk van verlaging van de waarborgsom, heeft voorzitter Marinus Bee duidelijk gemaakt dat er geen enkele conceptwet naar het Constitutioneel Hof (C’Hof) wordt gestuurd voor toetsing. Conceptwetten zijn wetsvoorstellen, en zijn nog geen wetten. Het zijn pas wetten wanneer die na debatten in het parlement zijn goedgekeurd. Tijdens de debatten kunnen er nog altijd wijzigingen worden aangebracht. Bee ziet daarom het nut niet ervan in om conceptwetten naar het C’Hof te sturen voor toetsing.
Tijdens de debatten heeft het lid Ebu Jones (NDP) namelijk gesuggereerd om het wetsontwerp dat momenteel in behandeling is in het parlement, alvast te sturen naar het C’Hof voor toetsing. Naar het oordeel van Jones ontstaat daarmee de zekerheid dat indiens straks politieke partijen weer naar het CHof stappen om de goedgekeurde wet te toetsen, dat ze geen succes zullen hebben. De kans is reëel dat politieke partijen straks na goedkeuring van de verlaagde waarborgsom in de Kiesregeling weer naar het C’Hof zullen stappen. De overheid zou dan in problemen kunnen komen met de organisatie van de verkiezingen, meent Jones.
Disproportioneel
Bij de wijziging van de Kiesregeling in oktober 2023 is onder meer bepaald dat politieke partijen een bedrag van SRD 750.000 als waarborgsom dienen te storten op een rekening bij de Centrale Bank op naam van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In augustus vorig jaar heeft het C’Hof de hoogte van de waarborgsom onverbindend verklaard. Het bedrag van SRD 750.000 betekent een 1000 procent verhoging en is volgens het instituut disproportioneel hoog en in strijd met het kiesrecht. Het C’Hof oordeelde. dat een disproportionele waarborgsom een discriminerende impact heeft, waardoor de kleinere of minder gevestigde partijen uitgesloten worden van deelname aan de verkiezingen.
De toetsing van de waarborgsom aan de Grondwet en internationale verdragen, kwam op verzoek van advocaat Iris Nazir en werd ondersteund door de politieke partijen DA’91, De Nieuwe Wind en De Nieuwe Leeuw.
Niet redelijk en billijk
De verlaagde waarborgsom voor deelname aan de algemene verkiezingen door politieke partijen wordt volgens het wetsvoorstel dat momenteel in behandeling is in het parlement, rond de SRD 630.000. Dit bedrag is gebaseerd op 1 procent van het aantal kiesgerechtigden (circa 401.000) vermenigvuldigd met SRD 158.
Bij de Kiesregeling van 2019 was dat bedrag gesteld op SRD 25. De ontwikkeling van de inflatie sedert toen wordt als voornaamste argument aangevoerd voor aanpassing van het bedrag.
Ondertussen heeft de politieke partij DA’91 laten weten weer naar het CHof te zullen stappen als de wet zoals die op tafel ligt wordt aangenomen. Het bedrag aan waarborgsom dat neerkomt op rond de SRD 630.000 vindt DA’91 voorzitter Angelique del Castilho nog steeds niet beantwoord aan beginselen van redelijkheid, billijkheid, objectiviteit en noodzakelijkheid. Het liefst ziet DA’91 dat de waarborgsom op hetzelfde niveau blijft als bij de vorige verkiezingen.
De registratieperiode voor politieke partijen die willen deelnemen aan de verkiezingen op 25 mei is gesteld van 19 februari tot en met 24 februari.
