Charisma, een begrip dat vaak wordt geassocieerd met leiderschap en aantrekkingskracht, lijkt een mysterieus kenmerk dat sommigen in overvloed bezitten, terwijl het anderen bijna geheel ontbeert.
Desi Bouterse en Chan Santokhi zijn twee prominente figuren in Suriname waarvan gezegd wordt dat hun charismatische uitstraling radicaal verschilt. Maar wat definieert charisma écht, en waardoor wordt deze eigenschap gevormd?
Om dit te begrijpen, consulteerden we sociaal psycholoog dr. Lucinda .
“Charisma is zowel een aangeboren als aangeleerde kwaliteit”, legt dr. Lucinda uit. “Het is een combinatie van zelfvertrouwen, communicatieve vaardigheden en de capaciteit om emotionele verbindingen met anderen aan te gaan.”
Bouterse, bekend om zijn militaire achtergrond en sterke persoonlijkheid, had een directe en vaak confronterende stijl die velen aanspraak verleende. “Deze eigenschappen kunnen als charismatisch worden gezien omdat ze kracht en besluitvaardigheid uitstralen, wat in bepaalde contexten als aantrekkelijk wordt ervaren”, zegt dr. Lucinda.
Aan de andere kant vertegenwoordigt Santokhi een zachtere, meer bescheiden benadering. “Zijn charisma ligt in zijn empathie en luistervaardigheden”, vervolgt Dr. Jansen. “Mensen voelen zich gehoord en begrepen, wat ook een krachtige vorm van aantrekkingskracht kan zijn.”
Maar wat maakt nu dat de een als charisma wordt ervaren en de ander niet? “Een belangrijk aspect is de sociale afstemming”, stelt dr. Lucinda .
“Charisma hangt vaak af van de context en de voorkeuren van de gemeenschap. In een gemeenschap waar macht en assertiviteit worden gewaardeerd, kan iemand als Bouterse charismatisch worden gezien. Terwijl in een omgeving die beslissingen op basis van consensus prefereert, iemand als Santokhi dat charisma krijgt toegeschreven.”
Volgens dr. Lucinda kunnen elementen zoals non-verbale signalen, betrouwbaarheid en de vaardigheid om zich aan te passen aan de sociale dynamiek, bepalend zijn voor hoe charismatisch iemand wordt waargenomen. “Het is niet slechts één kwalificatie, maar een samenspel van vele factoren.”
De wetenschap bevestigt dat, hoewel charisma misschien aanvoelt als een ongrijpbare gave, het vaak neerkomt op vaardigheden en eigenschappen die kunnen worden ontwikkeld en gekoesterd met tijd en bewuste inspanning. Zowel Bouterse als Santokhi tonen dat charisma in zijn vele vormen zich kan manifesteren door zowel aangeboren talent als door cultivatie.
—
