Tot de twee laatste letters is het een scheldwoord bedoeld voor losbandige mannen, maar we hopen niet dat de uiteindelijke deal die zal worden gesloten aanleiding zal geven voor het afgeven op onze leiders. Suriname is op het punt een tweede aluminium deal te sluiten met nu een Chinees bedrijf, Chinalco. Suriname heeft een langdurige bauxietperiode achter de rug met het Amerikaans bedrijf Alcoa (later Arconic geheten), dat een Surinaamse vestiging hier had onder de naam Suralco. Enkele jaren terug kwam het tot een breuk tussen dit bedrijf en de Surinaamse regering terwijl de exploitatie van de bauxietvoorraden in West-Suriname weer op tafel lagen nadat in de jaren ’80 zaken en investeringen tot een stilstand kwamen.
Uit de periode van Suralco heeft de Surinaamse politieke elite en de bureaucratie hopelijk een les geleerd. Het vertrek van Suralco was een lelijke aangelegenheid. Het bleek dat het Amerikaans bedrijf de pensioenen van de achtergebleven gepensioneerden niet goed had geregeld. De gepensioneerden moesten naar de rechter om hun gelijk te halen en dat kregen ze ook. Om de afwikkeling van het vertrek van Suriname in goede banen te leiden werd door de Surinaamse regering een commissie benoemd onder leiding van een goede vriend en ondernemer. Die bleek zaken meer vanuit de bril van de (andere) ondernemer, in deze Suralco/Alcoa, te hebben bekeken en niet vanuit de optiek van de overheid. Het gevoel dat die commissie bij de afwikkeling van de bauxietdeal en het vertrek van Suralco, niet voor het Surinaams belang had gepleit, kon niet worden weggewerkt.
Veel onduidelijkheid en frustratie was er ook met betrekking tot de afspraken met betrekking tot het milieu aan het einde. Het was onduidelijk hoeveel kapitaal zonder rechtszaken beschikbaar was om gedupeerden van de bauxietactiviteiten vanwege milieuvervuiling te compenseren. Ook was er veel onduidelijkheidover wat door het bedrijf als giftig residu in onze bodem was achtergelaten. Verder bleek dat in onze bodem ooit giftig afval van elders was gehaald om hier te dumpen. Alom was er de indruk dat het bedrijf voor de Surinaamse Staat en de Surinamers onaantastbaar was.
Het duurzame wat uiteindelijk de bauxietdeal met Suralco ons heeft opgeleverd is de waterkrachtcentrale te Brokopondo waarvan ook is beweerd dat die technisch bekeken met Surinaamse inspanningen is gefinancierd. Wat ook duurzaam is opgeleverd is het goed getraind kader dat achterbleef en in andere subsectoren kon worden ingezet. Over de rehabilitatie van de mijnbouwgebieden, de mine closure plans, is nooit meer iets vernomen.
In verband met de afronding van de ALCOA-deal werd de ‘Commissie Rehabilitatie ALCOA mijnen’ geïnstalleerd. De installatie vond plaats op vrijdag 30 oktober 2020. De commissie is belast met het begeleiden en monitoren van het rehabilitatieproces van de ALCOA-mijnen. Aan het einde zal de Suralco een Mine Rehabilitation Closure Report aan Suriname overleggen, waarin wordt vastgelegd dat aan de mijn sanering standaarden wordt voldaan.
Met de Suralco en Alcoa Minerals of Suriname is ook overeengekomen dat zij de sanering – en rehabilitatiedoelstellingen zullen opstellen voor het elimineren of tot een aanvaardbaar niveau terugbrengen van de negatieve gevolgen van de mijnbouw exploitatie op het gebied van de volksgezondheid, de veiligheid en het milieu.
Het Inter-Amerikaans Hof voor Mensenrechten heeft de rehabilitatie van de oude mijnen in bepaalde gebieden bevolen in het Kaliña- en Lokono-vonnis, waarin Inheemse stammen gelijk kregen in een zaak tegen de Staat Suriname.
Er is bericht dat er claims zijn ingediend door erfgenamen en personen die gronden hebben waar de bauxietmaatschappij Alcoa/Suralco werk heeft verricht. Deze eisen hebben betrekking op de Wet Schadeloosstelling Bauxietmaatschappijen die al sinds 2019 van kracht is. Over deze en andere zaken had een presidentiële Stuurgroep Alcoa/Suralco een onderhoud met de president in 2022.
Kortom het is zaak dat Suriname leert uit de lessen uit de Suralco-deal. Dat moet ook gebeuren in de twee deals die we met 2 goudmultinationals hier hebben.
Wat weten we van Chinalco en West Suriname? https://surinamebakhuisbauxite.sr/ meldt op 9 november 2023 in verband met een investeringsuitnodiging die was gelanceerd dat de regering van Suriname verheugd is haar besluit aan te kondigen om het enorme potentieel van de Bakhuis bauxietbronnen in West-Suriname te ontsluiten door strategische investeerders uit te nodigen om deel te nemen aan een transformatief project gericht op het toevoegen van substantiële waarde aan deze cruciale sector van onze economie.
West-Suriname beschikt over aanzienlijke bauxietvoorraden die grotendeels onaangeboord zijn gebleven, wat een opwindende kans biedt voor investeerders om deel te nemen aan de duurzame ontwikkeling van hulpbronnen die zullen bijdragen aan de groei en welvaart van het land, zo luidde het internet bericht. De geschiedenis wordt ook gepresenteerd die terug gaat naar de jaren ’50.
Persbureau Reuters meldt enkele dagen terug dat Chinalco dicht bij de half miljard USD in Suriname zou kunnen investeren. De Staat Suriname heeft in het project een 13% aandeel. Indien goedgekeurd door het parlement, zou Chinalco medio volgend jaar met de bouw kunnen beginnen en 6 miljoen ton bauxiet – het belangrijkste erts voor aluminium – per jaar kunnen produceren, werd de Surinamer Danny Lachman in het bericht geciteerd.
Aluminium Corporation of China Limited (ook bekend als Chalco of Chinalco), is een multinationaal aluminiumbedrijf in staatseigendom, met hoofdkantoor in Peking, China. Het is een beursgenoteerd bedrijf, genoteerd in Hong Kong en Shanghai. In 2021 was het ’s werelds grootste aluminiumproducent, vóór China Hongqiao Group, Rusal en Shandong Xinfa. Chinalco houdt zich voornamelijk bezig met de winning van aluminiumoxide, de elektrolyse van nieuw aluminium en de verwerking en productie van aluminium, evenals handelshandel en technische en technische diensten. Uit een vluchtig onderzoek blijkt dat Chinalco wel een kredietwaardig bedrijf is met een redelijk goed business-imago.
