Roddel of achterklap is een uiting van een negatief, speculatief, suggestief, bericht over iets of iemand, zonder dat degene waar het over gaat, dit zelf naar buiten heeft gebracht. Alle mensen doen op de een of andere manier hieraan mee. Er worden dingen over iemand gezegd die niet waar zijn, half waar zijn of die op z’n minst niet gecheckt zijn op juistheid. Iemand wordt verweten iets te hebben gedaan of nagelaten terwijl het niet gecontroleerd is of dit feitelijk klopt. Het is vaak desinformatie of iets negatiefs. Dit fenomeen komt maar al te vaak voor op de werkvloer, maar ook in familie- of vriendenverband.
Velen zien roddelen als een ziekte, als een kwaadaardig virus dat zich kan verspreiden. Men denkt vaak dat roddels synoniem zijn met kwaadaardige geruchten en afkrakende opmerkingen en toch kan het een belangrijke indicatie zijn van de verhoudingen op de werkvloer. Roddelen kan namelijk leiden tot hechte banden tussen medewerkers en zelfs tot het ontwikkelen van vriendschappen. Er zit een soort ‘intimiteit’ in het delen van roddels, want het geeft een gevoel dat je op dezelfde pagina zit. Roddelen kan iemand ook in staat stellen om te bepalen of ze wel of niet met een bepaald persoon wil omgaan of samenwerken.
Maar roddelen heeft ook een negatieve kant: Het kan bijvoorbeeld zorgen voor gevoelens van ongemak, onzekerheid, eenzaamheid en onveiligheid. Het kan ook reputaties verwoesten, de sfeer en het onderling vertrouwen verpesten en iemands zelfvertrouwen en eigenwaarde ondermijnen. Roddelen kan een vorm van manipulatie of pesten zijn. Degenen die zich hiermee bezighouden, zullen zich waarschijnlijk afvragen of de groepsleden achter hun rug om ook over hen roddelen. En het is te verwachten dat de persoon die het doelwit is, erachter komt en waarschijnlijk nooit meer in staat zal zijn om zijn collega of vriend te vertrouwen.
De hamvraag is, waarom roddelen mensen, waarom hebben mensen daar zo’n behoefte aan? Velen doen het om een band met anderen te creëren of zichzelf te vermaken, informatie uit te wisselen of emoties te uiten. Mensen geloven erg gemakkelijk de roddels die ze horen, het is namelijk een onmiskenbaar onderdeel van ons sociale leven.
Mensen beschouwen zichzelf zelden als roddelverslaafden en toch kan roddelen ook een gewoonte worden en als het een gewoonte is geworden, gaat je brein steeds meer op zoek naar negatieve dingen, en wordt het een soort verslaving. Je hebt namelijk onbewust aangegeven dat roddelen belangrijk voor je is, daarom laat je brein je continu zien dat je het nodig hebt in je leven. Roddelen is vaak een van onze meest gedeelde, en vaak meest onbewuste, verslavingen. We hebben allemaal wel eens last van zo’n ‘etterende wond’, alleen geneest die wond bij de één keurig maar bij de ander nooit.
Met andere woorden, er zijn mensen die één keer de nare gevolgen van roddelen hebben ervaren en zich er nooit meer aan willen branden. Maar er zijn ook mensen die er een kick van krijgen en genieten van de nasleep van roddelen en het daarom als vaste prik in hun voedselpakket houden. Ze kunnen er niet meer zonder, het is de broodnodige zuurstof die ze dagelijks moeten inademen.
Wat roddelen betreft is er ook een verschil tussen mannen en vrouwen. Mannen verkrijgen in een groep populariteit via hun fysieke kracht, succes en macht. Vrouwen verkrijgen onderlinge populariteit als ze door anderen aardig worden gevonden. Dat doen ze vaak door anderen in een kwaad daglicht te zetten zodat ze er zelf beter vanaf komen. De mannelijke meetlat bestaat dus uit objectieve factoren, en de vrouwelijke uit meer subjectieve. Dat werkt manipulatie, jaloezie en geroddel in de hand.
Stoppen met roddelen is niet eenvoudig. Het belangrijkste is om van je negatieve gedachten af te komen. Wees alert als je ziet dat iemand met genoegen kwaad spreekt over een ander, meestal met de bedoeling om pijn en kwaad te zaaien. Degene die zo gemakkelijk tegen jou roddelt, zal net zo gemakkelijk over jou roddelen. Daarom moet jouw reactie zijn: ”Vertel me niet wat er over mij is gezegd maar vertel me liever waarom de persoon het zo prettig vond om het speciaal tegen jou te zeggen.
We geven vaak de roddelaar de schuld van de ontstane problemen, maar de luisteraar heeft hierin ook een verantwoordelijkheid. Een roddelaar wordt gestimuleerd als hij of zij bemerkt dat de ander graag luistert naar kwaadsprekerij. Geef daarom de roddelaar geen gewillig oor, laat merken dat je er niet voor openstaat door de drie volgende vragen te stellen:
- komt hetgeen je wilt vertellen van jezelf of van een ander?
- zal de ander er vreugde of verdriet aan beleven?
- is het echt noodzakelijk dat je mij dit vertelt?
Tenslotte, laat dit je lijfspreuk zijn: “het hart van een dwaas is in zijn mond, maar de mond van een wijs mens is in zijn hart.”
“Great minds discuss ideas; average minds discuss events; small minds discuss people.”(Eleanor Roosevelt)
Josta Vaseur
