Inleiding
In een aantal artikelen wil ik graag een aantal zaken onder uw aandacht brengen. Van 13 oktober tot en met 1 november 2024 was ik in Suriname. Over deze periode zal ik schrijven. Mijn eerste artikel had de titel “Suriname, uw land, mijn land”, het tweede artikel “Saramacca, mijn bezoek” en mijn derde artikel was: “De “Zorg” in Suriname”. Mijn artikelen zijn terug te vinden bij SUN.SR en dagblad Suriname (online en in de krant zelf).
Vandaag het vierde artikel van mijn reportage.
Vliegtuigen vol met (Surinaamse) Nederlanders en personen uit andere landen
De bezoekersaantallen in Suriname stijgen elk jaar. Deze toeristen (ook Surinaamse Nederlanders) zorgen ervoor, dat de bedrijven en particulieren een goede omzet en een inkomen hebben. “Wat doet de diaspora voor Suriname”? Het antwoord op deze vraag wil ik als volgt beantwoorden: “ De toeristen (ook de Surinaamse Nederlanders) hebben in 2023 ca € 340 miljoen direct in de economie gebracht. Dus de geldovermakingen en pakketten niet meegerekend. In 2024 zal er minimaal € 400 miljoen direct in de economie terecht komen. Toerisme is een gouden kans voor Suriname. De Surinaamse bevolking moet hierop inspelen. Veel flora en fauna in Suriname. Beste Surinamers, speel hierop in. Wees cliëntgericht en let op de kwaliteit van uw product c.q. dienst.
Informele bijeenkomst van Stichting FinanceSuriname in Paramaribo
Op 3 juli 2024 was het laatste congres van stichting Suriname in Nederland. Het onderwerp was: “De ontwikkeling van Suriname”; “Hoe?”. De sprekers waren de heren Drs. Jim Bousaid, Professor Dr. Tony Caram, Dr. Dewanand Mahadew, drs. Stanley Ramkhelawan en Dennis Lapar. De deelnemers werden ook in de gelegenheid gesteld hun zienswijze naar voren te brengen. De heer Bousaid gaf in zijn presentatie aan, dat er een grote behoefte is aan een geïntegreerd en duurzaam ontwikkelingsprogramma. De heer Caram sprak over de groeipolenfilosofie van dr.ir. Frank Essed. De heer Mahadew gaf aan, dat Suriname aan een herorganisatie toe is. De heer Ramkhelawan heeft voor een geïntegreerde aanpak gepleit. De heer Lapar heeft erop gewezen, dat de politieke leiders hun achterban erop moeten wijzen, dat de bevolkingsgroepen samen moeten wonen en samen moeten werken. Wij zijn allen Surinamers.
De informele bijeenkomst in Paramaribo was op 28 oktober 2024. Mijn bedoeling was om op een luchtige wijze met de aanwezigen te praten over de ontwikkeling van Suriname. De aanwezigen waren o.a. Annand Jagesar (CEO Staatsolie), Jim Bousaid (PLV RVC Staatsolie), Luciën Bourne (directielid Pansa Groep), Sylvia van der Kooye (Algemeen directeur Quality Care Thuiszorg), Suzanne Goedoen (zorg consultant), Josta Vaseur ( een top vrouw met vele talenten), Agnita Ebid-Bourne (consultant/politica), Hugo Reemnet (pensionado/ex-docent economie in Zweden / 90 jaar inmiddels en nog steeds fit en fruitig), Dew Somsingh ( ondernemer/consultant), Jan van der Linden ( manager Ballast Nedam), Marga van Elk ( docente), Rahmat Hassenmahomed (ondernemer), Umberto Sriram (ondernemer) en nog een aantal andere professionals.
De aanwezigen gaven hun zienswijze over de ontwikkeling van Suriname. Ik gaf de vrouwen eerst het woord en in het tweede deel van de avond kwamen de mannen aan het woord.
Nadrukkelijk kwam naar voren, dat de waarden en normen in Suriname behoorlijk achteruit zijn gegaan. “Het zou goed zijn, dat op de scholen, thuis en breed in de samenleving aandacht aan de waarden en normen wordt besteed. IMF is tevreden over de uitvoering van het stevige programma, dat absoluut nodig was. Suriname was technisch failliet. De Credit rating in 2020 was negatief. Op 22 oktober 2024 is Moody’s beoordeling iets verbeterd, Caa1 met positieve vooruitzichten. Het vertrouwen onderling in de samenleving en in de politiek moet terug komen; macro economisch gezien gaat het goed met Suriname. Op micro niveau niet. Een groot deel van de burgers heeft het nog steeds erg moeilijk. De overheid moet deze burgers wel helpen, aldus de mening van de aanwezigen.
De heer Orlando Basfielt, een top lasser, had ervoor gezorgd, dat alle deelnemers een lekkere maaltijd ( moksi alesie) kreeg. Hij kon er helaas niet erbij zijn. Orlando, hartelijk dank namens alle aanwezigen.
Obligatielening Staatsolie
Na de pauze, vertelde de heer Jagesar ons over het olie project. Total Energies en APA doen samen voor 80 procent mee en Staatsolie heeft de mogelijkheid om deel te nemen met 20 procent. Bij een deelname van 20 procent krijgt Staatsolie ook 20 procent van de winst. De verwachting is dat Staatsolie na 2028 (gedurende 20 jaren) tussen ca US$16 miljard en US$20 miljard totaal zal krijgen. Om het bedrag van deelname bij elkaar te krijgen, zal Staatsolie een obligatielening uitschrijven. In januari 2025 zullen de voorwaarden en het rente percentage bekend worden gemaakt. Staatsolie is het grootste bedrijf in Suriname. In 2023 heeft Staatsolie een winst vóór belastingen van US$ 426 miljoen gerealiseerd. Het bedrag US$335 miljoen heeft Suriname van Staatsolie in 2023 ontvangen.
Dennis Lapar
Directeur van Stichting FinanceSuriname
