Er heerst een zorgwekkende trend in het Surinaams onderwijs. Geluiden van demotivatie onder leerkrachten, veroorzaakt door het huidige onderwijsbeleid, zijn aan de orde van de dag. Deze gevoelens komen niet zomaar uit het niets; ze weerspiegelen bredere maatschappelijke onvrede, inclusief economische instabiliteit en de voortdurende stijging van prijzen. Veel leerkrachten zijn gedwongen meerdere banen te nemen om rond te komen, wat de fysieke en mentale tol verhoogt. Dit fenomeen, hoewel niet nieuw, is prominenter geworden door de verzwaarde sociale en economische omstandigheden, zo vernemen wij van de heer Marcellino Nerkust, president van de Federatie van Organisaties van Leerkrachten in Suriname (FOLS)
Hij kan zich de demotivatie goed voorstellen en geeft aan dat die heel breed is te verklaren.
Het is wat zich afspeelt in onze maatschappij met de koersontwikkeling die weer effect heeft op de prijzen en alles wat daarmee te maken heeft en oncontroleerbaar. Het logisch gevolg is dat mensen erg ontevreden worden. De situatie is onduidelijk en onoverzichtelijk, waardoor men niet weet waar men aan toe is. Dan zijn er allerlei vernieuwingen die reeds zijn ingevoerd en voornemens is in te voeren. Het komt allemaal af op de mensen.
Veel leerkrachten zijn gedwongen meerdere banen te nemen om rond te komen. Hierop zegt de heer Nerkust dat dit niet iets van vandaag is. Echter is het door de situatie in het land erger geworden.
In de jaren ‘80 en ‘90 kwam het voor dat bijvoorbeeld hoge functionarissen op het ministerie van Onderwijs werkten en in de avond lessen verzorgen.
Het is zo dat je als mens je fysieke grenzen hebt. Het is goed om geld te verdienen, maar als je het moet uitgeven omdat je gezondheid eraan gaat, heb je er niets aan.
Een oplossing hiervoor is moeilijk aan te dragen, want op het moment dat er wordt gevraagd om een verhoging voor de leerkrachten en voordat ze het in hun portemonnee hebben, heeft de bonafide handel er reeds op ingespeeld. Het is dan alsof we in een cirkel blijven ronddraaien, vandaar dat de heer Nerkust op dit moment geen antwoord heeft hoe er op dit moment uit te komen.
Dat leerkrachten vertrekken naar het buitenland, op zoek naar vooruitgang en stabiliteit voor een beter leven. vraagt de heer Nerkust de leerkrachten om dat goed te overwegen en vooral zich goed te laten informeren om te voorkomen dat zij voor onaangename verrassingen komen te staan.
Over de positieve ontwikkelingen in het onderwijs geeft de FOLS-president aan dat die duidelijk bij naam moeten worden genoemd, omdat wij in de realiteit zien dat met name vooral in het binnenland er problemen zijn zoals lerarentekorten en ontoegankelijke gebieden door natuurlijke omstandigheden, wat de situatie verder bemoeilijkt.
Er is een dringende noodzaak voor vernieuwende aanpakken die rekening houden met de veranderende klimatologische omstandigheden voor in het bijzonder het onderwijsproces te kunnen garanderen voor de binnenlandbewoners.
Nerkust noemt ook het in stand houden van avondscholen door gepensioneerde docenten die les hebben gegeven tot het einde van het afgelopen schooljaar. Op een onbehoorlijke manier zijn deze leerkrachten bedankt voor hun diensten.
Er is daarna een gat ontstaan waarop weer een beroep is gedaan of ze willen terugkeren in het onderwijs, waarop enkelen weer op het aanbod zijn ingegaan en anderen hebben geweigerd die niet op deze manier behandeld wensen te worden.
Hij vergelijkt het ontstane gat in het onderwijs met wat er reeds in de gezondheidszorg is gebeurd, omdat er niet adequaat is opgetreden.
De regering of het ministerie aanzetten tot actie heeft weinig nut, omdat die als antwoord geven dat er wordt gewerkt en bezig zijn sturing te geven aan het onderwijs.
Vernieuwingen doorvoeren kan een positieve ontwikkeling zijn, maar we moeten nagaan of het past in onze samenleving. Er wordt soms veel te vaak gekeken naar het buitenland.
Dat bijvoorbeeld jongeren nog steeds thuis zitten en geen plek hebben op een school komt door gebrek aan planning.
Door het onderwijsbeleid is er een achterstand in het binnenland ontstaan ten opzichte van Paramaribo en omstreken die niet ingehaald kan worden.
Als motivatie voor de leerkrachten zegt Nerkust dat ze moeten werken om zichzelf en hun gezin te kunnen onderhouden. Naar het werk gaan en doen wat je kan, zodat het onderwijs voortgang vindt, want uiteindelijk ben je bezig met een generatie die over een aantal jaren onze plaats gaat innemen. We kunnen deze komende generatie niet zo laten, omdat de situatie in het land slecht is.
Het gaat nog veel verder, want als deze generatie de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt kunnen zij geen kennis overdragen, want ze hebben dan niets geleerd en hebben geen begeleiding gehad.
Leerkrachten zijn cruciaal, want zij vormen de basis voor toekomstige generaties.
