Er is een zorgwekkende situatie gemeld in de media met betrekking tot de blacklisting van de Surinaamse visserijsector door de Europese Unie. Uit een berichtgeving blijkt dat de Surinaamse overheid USD 40 miljoen per jaar verdient aan de export van Surinaamse vis. Dat is omgerekend USD 3.3 miljoen per maand oftewel ongeveer SRD 100 miljoen per maand. De dreigende blacklisting is aan de kaak gesteld door de Suriname Seafood Associatie (SSA).
De blacklisting kan leiden tot of houdt in een exportverbod van Surinaamse vis naar de EU. De SSA is de mening toegedaan, dat blijkt uit haar woorden, dat de overheid de maatregelen niet met de nodige voortvarendheid aanpakt. Waar gaat het allemaal om? Het blijkt in de eerste zaak te gaan om het illegaal vissen in onder andere de Surinaamse wateren. Dat zou gebeuren door Guyanese vissers en soms wordt daarvoor een in Suriname afgegeven vergunning gebruikt. Dus er wordt door Guyanse vissers in Franse wateren illegaal gevist zonder een geldige vergunning of hebben ze een vergunning die door Suriname is afgegeven.
Terecht vraagt de visserijsector zich af waarom Suriname dreigt op de blacklist te komen, terwijl burgers uit Guyana illegaal bezig zijn in Franse wateren. Theoretisch zijn dat wateren van de EU. Het is inderdaad opvallend waarom tegen de Guyanese regering en ondernemers geen maatregelen worden getroffen. Vroeger werden illegale boten vernietigd, dat is gebeurd met boten van Surinamers. De Guyanese boten worden niet vernietigd, maar teruggegeven. Er is dus duidelijk een andere houding tegenover Suriname dan tegenover Guyana.
Nu is het zo dat het Guyanees paspoort sterker is dan het Surinaams paspoort. Waarschijnlijk heeft de milde houding tegen Guyana te maken met de band die Guyana heeft met het Verenigd Koninkrijk. Guyanezen kunnen al visumvrij reizen naar het Verenigd Koninkrijk. De boten die de Fransen teruggeven worden weer ingezet door de Guyanezen om illegaal te vissen in de Franse wateren. Ongelooflijk maar waar is dat Guyanezen netten van Surinaamse vissers in Surinaamse wateren stelen voor de kust van Galibi.
Het blijkt dat de Surinaamse vis voor een belangrijk deel naar de EU gaat. De blacklisting zal naar verluidt geen effect hebben om vis naar de EU te exporteren. Het heeft naar de berichtgeving van de SSA “een internationaal” effect. Wat dat internationaal effect is, is niet geheel duidelijk. De visserijsector wil eerder op een positieve bonafide lijst voorkomen.
In de visserij zouden 8.000 gezinnen zitten en in de gehele waardeketen zouden 63.000 personen afhankelijk zijn voor hun broodwinning. Het is interessant nieuws dat Suriname binnen de Caricom het enige land is dat alle visproducten mag exporteren naar de EU. Er was veel ophef over het proces van het roken van de Surinaamse vis. Er zou hout daarvoor worden gebruikt waaraan nog verf zou kleven. Maar ook het gebruik van hout van de parwabomen is in strijd met milieuregels, omdat daarmee de Surinaamse kust kwetsbaarder wordt gemaakt tegen klimaatinvloeden. Suriname kon, ondanks miljoenen leningen die aan deze issue is besteed, zaken niet zover brengen dat de sector op orde kon worden gebracht. De Surinaamse gerookte vis (‘warme vis’) is verboden voor de EU-markt, omdat LVV de sector niet kon ordenen. Er is een behoorlijke afstand tussen de micro- en kleine ondernemers die vis roken, waarschijnlijk zijn ze ook informeel, en het ministerie van LVV. Daarom mag Suriname geen gerookte vis exporteren naar EU, terwijl de vraag naar de echte Surinaamse gerookte warang fisi in Nederland enorm is bij de mensen van Surinaamse origine, dwars door alle bevolkingsgroepen.
Suriname en Frans Guyana hebben al formele afspraken om op de grensrivier gezamenlijk opsporings- en handhavingshandelingen te plegen. Nu lezen we dat er gezamenlijke patrouilles op de Surinaamse wateren worden gepland. In Guyana is er al geklaagd over de visvergunningen die niet zijn verleend ondanks de vermeende belofte door de president en de LVV-minister. Daarover is lang geklaagd en is men zelfs zover gegaan om zich met interne zaken van het land te bespreken. Daarna is er geklaagd over de maatregelen die door de Surinaamse autoriteiten zijn getroffen tegen illegale vissers in Surinaamse wateren. Het bleek daarbij dat visvergunningen werden onderverhuurd aan Guyanezen. Dat is tegen de vergunningsvoorwaarden waaronder de vergunning wordt gegeven. Verder zouden vergunningen worden gekopieerd en voor meerdere boten worden ingezet.
De Guyanese regering wil dus dat Suriname illegaal vissen door Guyanezen tolereert. De Surinaamse regering is lang bezig geweest om de vispraktijken in de Surinaamse wateren in lijn te brengen met de EU-standaarden die betrekking hebben op primair het milieu en de flora en fauna op zee. Het vissen met de juiste netten was het issue zodat zeeschildpadden uit de netten kunnen glippen. Suriname voldoet op dit moment aan de EU-standaarden.
Het moet duidelijk zijn waarom Suriname aansprakelijk wordt gehouden voor illegale visserij in Frans-Guyanese wateren door Guyanese vissers. Is het omdat Suriname in zijn wateren niets of niet genoeg doet om illegale vissers op te sporen? Is het zo omdat Surinaamse vergunninghouders hand- en spandiensten verlenen? Is het zo dat de Surinaamse regering geen controle doet op de Surinaamse vergunningen die ze uitgeeft, zodat die niet misbruikt worden?
De Surinaamse regering en met name LVV moeten goed op deze zaak zitten en SSA niet in de steek laten. De sector heeft potentie en brengt toch wat op. De sector moet uitgroeien totdat meer daaruit wordt verdiend. De ‘livelihood’ van 8.000 Surinaamse gezinnen moet worden beschermd.
