De minister van Milieu (ROM) moet ook denken wat voor onmogelijke taak hij op zich heeft genomen waarvoor hij dus totaal niet berekend is. Hij zegt “asap” contact te zullen maken met inheemse gemeenschappen die met uitsterven worden bedreigd. De alarmbel dat deze gemeenschappen door vergiftiging zullen uitsterven is al decennia terug geluid. Wij zullen onvermoeibaar over deze aangelegenheid blijven schrijven.
De inister van Milieu is met een zeer zwakke reactie gekomen op een zeer ernstig verweer van de inheemse gemeenschappen. Wat we frappant vinden is dat de minister niet de moeite heeft genomen om aan te geven wat het algemene overheidsbeleid is met betrekking tot het milieu en de inheemse en tribale volken. Wat we ook opmerkelijk vinden is dat de minister de pers niet heeft uitgenodigd om hem weer te benaderen bij welke gelegenheid hij de uitkomsten van zijn onderzoek kan delen. Dat de minister ook niet veel kon vertellen over de inheemse gemeenschappen, de grootste slachtoffers van het gif in de kleinschalige mijnbouw, geeft ook aan dat de minister niet als volwaardige bewindsman op zijn departement bezig is.
Maar helemaal kwalijk nemen wij de minister van NH die niet bereikbaar was voor de pers. Het gaat in deze om de goudwinning in Suriname en de gevolgen voor de Wayana’s. Nu blijkt weer dat goudmijn concessies zijn uitgegeven zonder toestemming van het traditioneel gezag van de inheemse volken. Concessies voor mijnbouw worden uitgegeven door NH, een ministerie waarvan de bewindsman afkomstig is van de politieke partij de ABOP. De ABOP is een partij met als basis de marrons. Deze partij behoort een sterke affiniteit te hebben met de inheemse en tribale volken en hun rechten, maar het omgekeerde schijnt het geval te zijn. De ABOP is in de praktijk een partij tegen de rechten van de inheemse en tribale volken. Het is een partij die zich inzet om het milieu van het land te vernietigen en vergiftigen, en daarmee worden dan ook de inheemse en tribale volken vergiftigd. Deze volken hebben in Suriname een zeer zwakke stem.
De inheemsen zijn politiek neutraal of ze hebben hun hart verpand aan de NDP vanwege de oprichter van de partij. De marrons zijn loyaal aan of de BEP of de ABOP. Door de politisering is hun stem verstomd en kunnen ze geen vuist maken tegen regeringen. Ook ontbreekt het bij hen aan de capaciteit om op efficiënte wijze op te komen voor hun belangen.
In de afgelopen dagen heeft Stichting Mulokot zich geprofileerd als pleitbezorger voor de Wayana-gemeenschap. De stichting die opkomt voor een rechtvaardige zaak, wordt waarschijnlijk getrokken door in het buitenland wonende Surinamers die een goede kijk hebben op zaken en mondig kunnen zijn. De stichting geeft aan dat langzaam de Wayana, de dieren en hun gebieden worden vergiftigd. Dat is nu zo en dat was enkele decennia geleden ook zo. We blijven memoreren dat toen het Minamata verdrag werd goedgekeurd in DNA in 2017, met name de leden van de NDP (waaronder André Misiekaba) terughoudend waren om efficiënt te kappen met het gebruik van kwik. Er is een lange periode ingebouwd om kwik uit ons systeem ‘uit te faseren’. In DNA hebben de DNA-leden, waaronder de fractieleider van de NDP, duidelijk de kant gekozen van de kapitaalkrachtige goudzoekers en niet van de stemloze inheemse en tribale volken. Het Minamata Verdrag heeft betrekking op de risico’s van kwik voor de menselijke gezondheid en het milieu.
De stichting heeft een schokkend overzicht gepubliceerd van alle goudmijn concessies in het Wayana-gebied:
Deze concessies zouden zonder toestemming van het traditioneel gezag uitgegeven. Maar de stichting verzuimt te vermelden op basis waarvan de regering en in deze NH verplicht zou zijn om toestemming te verkrijgen van het traditioneel gezag. Is het aan afspraak, op basis van de wet, op basis van geratificeerde verdragen of vanwege de ethiek en goed fatsoen? De stichting heeft de ontbossing inzichtelijk gemaakt: vers opengekapte stukken bos, bestemd voor goudwinning. Ook buiten de concessies zouden nieuwe goudmijnactiviteiten plaatsvinden. Kwikvervuiling is de regel bij de kleinschalige goudmijnbouw. En nu komt het: tussen de 5.000 en 7.000 goudzoekers zouden actief zijn in het Wayana gebied. Van waar komen deze mensen? Zijn ze legaal of illegaal? En wat is hun status: zijn het ondernemers, onderverhuurders, kleine zelfstandigen of wrokomangs?
De problemen rond goudwinning in het leefgebied van de Wayana’s zijn van enige tijd, maar de vraag is dan waarom de gemeenschappen nu pas bezwaren hebben. Het is onduidelijk in welke mate de Wayana zelf meedoen aan de goudwinningsactiviteiten als kleine zelfstandige of als werker voor een ‘baas’. Het is een kwalijke zaak dat de NH-minister op onze uitnodiging geen reactie op de vervuiling en vergiftiging heeft gegeven. Aan de andere kant moeten we onderkennen dat bij een zwak ontwikkelde vrije pers die onnozele vragen stelt en genoeg neemt met nietszeggende antwoorden, het moeilijk is om de democratie en inspraak te helpen functioneren.
In elk geval is het ook onder deze regering duidelijk dat de rechten van de inheemse en tribale volken geen prioriteit zijn. Men neemt eerder als vp van een land goud van goudzoekers in ontvangst, zonder zich ervan te vergewissen of het clean goud is: vrij van mensenhandel, kinderarbeid, belastingontduiking en milieuvervuiling.
