Een blik om ons heen laat zien, kantoorgebouwen waar de verf van afbladdert, oud, kapot meubilair, lekkende daken, beschadigde plafonds, kapotte vloertegels, kortom deprimerende werkplekken omdat er geen onderhoud wordt verricht. Niemand gaat met plezier naar zo’n deprimerende werkplek. Men sleept zich naar het werk alleen maar om een maandinkomen te hebben. Men raakt aan zo’n werksfeer gewend en eist daarom geen betere werkplek.
Ook enkele scholen zijn ondergebracht in verwaarloosde gebouwen waarin smerige toiletten, kapot meubilair, lekkende daken, niet werkende tl-buizen, onder water gelopen lokalen en toegangswegen. De stakkers weten niet beter dan dat zo’n leeromgeving normaal is. Ook de ouders en leerkrachten accepteren deze deprimerende leer-werkomgeving. Men raakt eraan gewend dus vraagt of eist niemand een verbetering. Wie het geld heeft, plaatst zijn kind op een particuliere school waar het schoolgebouw, het lesmateriaal en de leeromstandigheden veel beter zijn.
Men bevuilt straten, goten en kreken, met als gevolg verstopte afvoerputten en wateroverlast. Er wordt wel geroepen dat lanti het moet opschonen en af en toe doet lanti het ook, maar zelf gaan de mensen rustig door met afval neergooien op lege percelen, in goten en kreken. Ook hier raakt men aan gewend en in plaats van elkaar erop aan te spreken, gaan steeds meer mensen dit gedrag kopiëren. Het probleem verdwijnt dus niet.
Men ergert zich aan het gedrag van mensen in het verkeer bijv. automobilisten stoppen niet bij zebrapaden en als een enkeling wel stopt, ontstaat er een levensgevaarlijke situatie voor overstekende voetgangers omdat de automobilist op de baan ernaast gewoon doorrijdt. In plaats van dit gedrag te corrigeren, raakt men eraan gewend en gedraagt het gros zich asociaal in het verkeer.
Er zijn nog vele voorbeelden te noemen van deprimerende en gevaarlijke situaties waar men zo aan gewend is geraakt dat die stilzwijgend worden geaccepteerd. De hamvraag is waarom berust men zich hierin?
Waarom worden mensen zo passief?
– Kan het zijn dat het volk een berustende, passieve en afwachtende houding aanneemt omdat men zo vaak mooie beloften heeft aangehoord, die niet zijn waargemaakt en daarom niet meer gelooft en niets meer verwacht?
– Nog een reden kan zijn dat velen niet hebben geleerd om zelf ‘t initiatief te nemen en daarom voor ‘t minste, geringste roepen dat lanti het moet doen.
– Is men er misschien aan gewend geraakt om per dag te leven en niet aan morgen en nog minder aan een toekomst te denken?
– Ook de staat die het volk jarenlang heeft gepamperd met subsidies, kan debet zijn aan deze afwachtende en passieve houding van het volk. Jarenlang vertoeven in zo’n situatie, heeft gewenning tot gevolg gehad, waardoor het niet in de mensen opkomt dat het anders en beter kan, dat elk mens recht heeft op een nette werk-leeromgeving en dat men dat gerust mag eisen.
Pas als men naar een ander land gaat en ziet dat het veel beter kan, zal men gaan vergelijken en naar beter verlangen. Hoewel het verlangen wel een snaar raakt, wordt zelden de passieve houding doorbroken, omdat men maar al te vaak heeft gezien dat er geen geld wordt uitgegeven aan ontwikkeling. Het geld verdwijnt in de zak van machthebbers. Men heeft maar al te vaak gezien dat particulieren zich de hulpbronnen, die het land ontwikkeling moeten brengen, toe-eigenen. Hoop, geloof en vertrouwen zijn weg.
Het komt ook voor dat mensen wel erkennen dat een verandering wenselijk is, maar dan ontkennen ze weer dat zíj degenen zijn die een verandering zouden moeten realiseren en invloed kunnen hebben op de situatie. Ontkenning is ook een vorm van berusting.
Mensen zijn in de loop der jaren dus gewend geraakt aan zulke deprimerende leer-en werksituaties. Ook beseft men dat het anders kan en anders moet, maar niemand doet de stap naar verandering. Daardoor wordt de ontwikkeling van het land belemmerd. Mensen geven de hoop op dat het ooit nog zal veranderen en berusten in collectief stilzwijgen. Gewenning heeft gezorgd voor stilstaan.
Beste mensen, we kunnen gemakkelijk fouten vinden en zien wat er mis is, maar een positieve houding, ondersteund door de juiste actie in de juiste richting, is alles wat we nodig hebben om dit land tot ontwikkeling te brengen. Als we denken dat mensen verkeerd handelen, laat ze dan zien wat juist handelen is. Als we denken dat mensen niets weten, laten we het ze dan leren. Laten we elkaar niet stimuleren in negatieve gewenning. Laten we zelf de positieve verandering zijn die Suriname zo hard nodig heeft.
“You don’t drown by falling in the water, you drown by staying there.”
Josta Vaseur
