De Europese verkiezingen en de daaropvolgende bekendmakingen van de Franse president beheersen thans het wereldnieuws. De uitkomst van de verkiezingen is dat uiterst rechts en christendemocraten winnen bij Europese verkiezingen. De liberalen en groenen (klimaatpartijen) zijn de grote verliezers. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van de Europese verkiezingen.
De christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen behouden wel hun meerderheid. In Frankrijk is het zo dat Rassemblement National van van Le Pen de partij van president Macron weg heeft geblazen. De ideologisch gelijkgestemde partijen zijn verenigd in partijen op Europees niveau. Zo zijn de sociaaldemocraten van de verschillende partijen gebundeld, ook de partijen tegen de immigranten en moslims en de liberalen en de groene partijen.
Ook na deze verkiezingen blijft de Europese Volkspartij EVP (christendemocraten en conservatieven) de grootste partij/fractie in het Europees Parlement. De EVP wint 8 zetels en komt uit op 184 zetels. S&D (sociaaldemocraten) strandt voorlopig op 139 zetels, hetzelfde resultaat als tijdens de verkiezingen in 2019. Het blijft daarmee de tweede fractie. De liberale fractie Renew verliest fors (-23 zetels), maar blijft de derde fractie. Christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen behouden ook hun meerderheid met 402 van de 720 zetels. De Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) zijn de vierde fractie met 73 zetels. Identiteit en Democratie (ID), waar veel uiterst rechtse partijen in zitten, is de vijfde fractie met 58 zetels en wint 9 zetels. Of die volgorde zo zal blijven, valt echter af te wachten, schrijven Europese media.
Naast de liberale fractie zijn ook de groenen de verliezers van deze Europese verkiezingen. De groene fractie verliest 19 zetels en houdt er 52 over. Daarnaast zijn er ook een aantal nieuwe partijen die voor het eerst aan de Europese verkiezingen deelnamen en nog niet tot een fractie behoren. Zij kunnen nog een invloed hebben op het aantal zetels per fractie.
In Frankrijk is het uiterst rechtse Rassemblement National de grote winnaar van de Europese verkiezingen. De partij van boegbeeld Marine Le Pen en de jonge lijsttrekker Jordan Bardella overklast de partij van president Emmanuel Macron. RN haalt voorlopig zo’n 31 procent, meer dan dubbel zoveel als de coalitie van Macron, die 14 procent haalt. RN stijgt zo met ongeveer 10 procentpunten, de coalitie van Macron zakt ongeveer 8 procentpunten. Voor Bardella is het duidelijk: de Franse kiezers maken met deze uitslag duidelijk dat de Europese Unie van koers moet veranderen. En, zo zegt hij, het beleid van Macron wordt hier duidelijk afgestraft.
Macron erkent die afstraffing. De uitslag is zo slecht dat de president meteen beslist heeft om op 30 juni en 7 juli vervroegde parlementsverkiezingen te houden. Eerder had Bardella daar al toe opgeroepen.
Ook in Duitsland wint uiterst rechts, maar met veel minder glans. Alternative für Deutschland (AfD) klimt van 11 naar 16 procent. De partij is nu de tweede van het land. Het christendemocratische CDU-CSU blijft de grootste Duitse partij in het Europees Parlement met zo’n 30 procent. De sociaaldemocratische SPD van bondskanselier Olaf Scholz zakt tot ongeveer 14 procent en wordt nipt de derde partij.
De Groenen, een coalitiepartner van de SPD in Duitsland, krijgen een stevige tik. De partij, in 2019 nog de tweede partij bij de Europese verkiezingen, zakt voorlopig naar zo’n 12 procent en is nu slechts de vierde partij. “Laten we eerlijk zijn. Dit is heel teleurstellend”, reageerde Bas Eickhout al na de exitpolls op X. Eickhout is voor de groene fractie in het Europees Parlement kandidaat-Commissievoorzitter.
In Italië is Broeders van Italië, de partij van premier Giorgia Meloni (die ook lijsttrekker was), net als bij de meest recente nationale verkiezingen de grootste. Ze heeft haar score ten opzichte van de vorige verkiezingen in 2019 verdubbeld. De sociaaldemocratische PD lijkt de tweede partij te worden. Derde partij is de Vijfsterrenbeweging. Forza Italia van wijlen Silvio Berlusconi zou iets groter zijn dan Lega van Matteo Salvini.
Een toch wat ander beeld in Hongarije. Daar verliest de partij van premier Viktor Orbán – een van de grootste dwarsliggers binnen de Europese Unie – op basis van de voorlopige uitslagen zo’n 10 procent. Fidesz blijft wel veruit de grootste partij.
TISZA, de nieuwe partij van Péter Magyar, haalt er meteen 30 procent en wordt zo de tweede partij. Magyar is een voormalige partijgenoot van Orbán, maar is nu een fervente tegenstander van de premier. TISZA wordt wellicht een onderdeel van de EVP-fractie in het Europees Parlement.
Nederland stemde afgelopen donderdag al en de exitpolls raakten dus eerder deze week al bekend. Maar de definitieve uitslag verschilt lichtjes van die exitpolls. De uiterst rechtse PVV van Geert Wilders boekt de grootste winst en klimt van 1 naar 6 zetels. Maar het linkse kartel van PvdA en GroenLinks komt als grootste uit de bus met 9 zetels.
Wilders hoopte er donderdag nog op dat zijn partij alsnog de grootste zou worden, in de exitpolls had hij maar 1 zetel minder dan GroenLinks-PvdA. Maar dat is dus niet meer gelukt. Ten opzichte van het huidige parlement leveren GroenLinks en de PvdA 1 zetel in.
