Voor Japan is vrede in de Straat van Taiwan een kwestie van nationaal overleven. Een goede discussie over de Japanse interventie zou zich dus moeten afvragen ‘hoe’ en niet ‘of’.
Japan zal Taiwan verdedigen omdat dit een integraal onderdeel is van zijn nationale veiligheid. Bij een juiste discussie over de Japanse interventie zou moeten worden gekeken naar ‘hoe’ en niet naar ‘of’.
Het aanvaarden van de Chinese controle over Taiwan zou feitelijk betekenen dat ook de Japanse ondergeschiktheid aan Peking wordt aanvaard. Als dit vooruitzicht geen bedreiging vormt voor het nationale bestaan van Japan, dan doet niets dat.
Japan voert officieel een beleid van strategische ambiguïteit ten aanzien van de kwestie van de soevereiniteit van Taiwan. De veiligheid van Taiwan is echter een ondubbelzinnig en essentieel belang in Tokio.
Mocht Peking besluiten Taiwan met geweld te verenigen, dan zullen de strategische belangen van Japan, de diepe affiniteit met de Taiwanezen en de veiligheidsalliantie met de VS Tokio ertoe dwingen zijn zuiderbuur te verdedigen. Voor Japan is vrede in de Straat van Taiwan een kwestie van nationaal overleven.
Onder leiding van Xi Jinping heeft het Volksbevrijdingsleger (PLA) een herbewapening ondergaan op een schaal die nergens anders in de 21e eeuw te zien is.
Peking versnelt zijn militaire ontwikkeling om over de capaciteiten te beschikken die nodig zijn om Taiwan tegen 2027 krachtig te verenigen. Hoewel 2027 bepaald geen vaste datum voor een invasie is, wijst het wel op het gevoel van urgentie dat Peking heeft om geloofwaardige opties te hanteren om de zogenaamde Taiwan-kwestie op te lossen. .
Japan is zich bewust van deze ontwikkelingen en heeft expliciet het centrale belang van Taiwan voor de Japanse veiligheid bevestigd in drie strategische documenten op nationaal niveau die de afgelopen jaren zijn vrijgegeven.
De Japanse Nationale Veiligheidsstrategie voor 2022 stelt: “Taiwan is een uiterst belangrijke partner en een dierbare vriend van Japan, met wie Japan fundamentele waarden deelt… Vrede en stabiliteit in de Straat van Taiwan zijn een onmisbaar element voor de veiligheid en welvaart van de internationale gemeenschap…”
Hier hecht Tokio groot belang aan zijn relatie met Taiwan en bevestigt het dat het eiland een primair veiligheidsbelang van de Japanse regering is. De Nationale Defensiestrategie 2022 vervolgt: Er wordt aangenomen dat China door de reeks activiteiten rond Taiwan een voldongen feit wil creëren waarin (het) Chinese leger voortdurend opereert en zijn daadwerkelijke gevechtscapaciteiten wil verbeteren.
Bovendien heeft China op 4 augustus 2022 negen ballistische raketten gelanceerd, waarvan er vijf binnen de Japanse Exclusieve Economische Zone (EEZ) zijn geland. Dit werd gezien als een bedreiging voor de omwonenden. Tokio is duidelijk bezorgd dat de PLA-marine (PLAN) een routinematige aanwezigheid zal vestigen die dichter bij de Japanse belangen staat. Het is veelzeggend dat het document de Chinese acties tegen Taiwan bestempelt als een ‘bedreiging’ voor Japanse staatsburgers.
Zonder China expliciet te noemen, geeft het rapport van het Defense Buildup Program aan hoe Tokio van plan is deze zorgen aan te pakken. Het roept Japan op om moderne gevechtscapaciteiten te ontwikkelen om “eenzijdige veranderingen in de status quo met geweld af te schrikken” en is van plan om gedistribueerde logistieke netwerken te ontwikkelen op de zuidwestelijke eilanden – het gebied dat het dichtst bij Taiwan ligt.
Deze fragmenten zijn geen tijdelijke pro-Taiwan-opmerkingen van huidige of voormalige Japanse functionarissen. Het zijn eerder officiële verklaringen die worden gebruikt als basis voor beslissingen over de Japanse defensiemiddelen.
Om volledig te begrijpen waarom Taiwan essentieel is voor de Japanse veiligheid, is het belangrijk om de rol van de geografie te begrijpen bij het vormgeven van de fundamentele strategische belangen van Tokio. Taiwan ligt midden in de Straat van Taiwan en Luzon, twee strategische maritieme communicatielijnen (SLOC’s) waarvan Japan afhankelijk is voor zijn economisch levensonderhoud en, bij uitbreiding, voor zijn voortbestaan.
Japan behoort tot de landen met het hoogste energieverbruik ter wereld. In 2022 was Japan voor 97 procent van zijn energieopwekking afhankelijk van import, voornamelijk bestaande uit ruwe olie en vloeibaar aardgas (LNG).
Datzelfde jaar overtrof Japan China als de grootste importeur van LNG ter wereld, ondanks een daling van de energie-import met 3 procent. Cruciaal is dat 90 procent van de Japanse energie-import afkomstig is uit het Midden-Oosten en via zeescheepvaart wordt getransporteerd, waarvan 80 procent via de Straat van Taiwan gaat.
Deze cijfers onderstrepen dat het garanderen van vrije en ongehinderde toegang tot deze essentiële strategische hulpbronnen van het allergrootste belang is voor Tokio.
China binnenkomen.
Peking is niet verlegen geweest over zijn voornemen om op een dag Taiwan te verenigen en de heerschappij van de Communistische Partij over het zelfbesturende democratische eiland te vestigen. Taiwan ligt 111 kilometer ten oosten van het door Japan bestuurde eiland Yonaguni en 170 kilometer ten oosten van de betwiste Senkaku/Diaoyu-eilanden.
Een invasie in Taiwan dreigt over te slaan op Japans grondgebied, aanvallen op Amerikaanse bases en verstoringen van de commerciële scheepvaart.
Een trainingshandleiding voor officieren van de PLA met de titel ‘Japanese Air Self-Defense Force’ maakte geen woorden los over hoe Peking de strategische waarde van Taiwan voor Japan begrijpt.
Het verklaarde: zodra Taiwan herenigd wordt met het vasteland van China, zullen de maritieme communicatielijnen van Japan volledig binnen het bereik van de Chinese gevechtsvliegtuigen en bommenwerpers vallen… De economische activiteit en het oorlogspotentieel van Japan zullen feitelijk vernietigd worden… blokkades kunnen ertoe leiden dat zeetransporten worden vernietigd. afnemen en zelfs tot hongersnood op de Japanse eilanden kunnen leiden. Als u een Japanse beleidsmaker bent, zijn dit strijdwoorden.
Nog in 2022 was het Japanse publieke sentiment niet sterk voorstander van de strijd tegen China, het lijden van gevechtsverliezen of deelname aan een conflict in Taiwan. Niemand kan met zekerheid weten hoe het Japanse publiek zich zal voelen totdat hun opvattingen op de proef worden gesteld door een crisis, maar de afgelopen twee jaar lijken de Japanse opvattingen ten opzichte van China op beslissende wijze te zijn veranderd.
Uit een enquête van de Japanse overheid in januari 2024 bleek bijvoorbeeld dat 87 procent van de respondenten anti-Chinese sentimenten koesterde, een recordhoogte.
Uit een Pew-rapport uit 2022 blijkt dat minstens 61 procent van de Japanners al 19 jaar op rij een ongunstige kijk op China heeft. Ondertussen bleek uit een afzonderlijke Pew-peiling van augustus 2023 dat 82 procent van de Japanners een positieve mening heeft over Taiwan – het hoogste van de 24 onderzochte landen en bijna 20 procent hoger dan de Verenigde Staten.
Deze peilingen suggereren dat, hoewel bepaalde beleidsvoorkeuren kunnen fluctueren, bredere onderliggende trends in het sentiment Tokio een stevige basis bieden om steun voor Taipei te verzamelen mocht dat nodig zijn.
De regerende Liberale Democratische Partij van Japan wordt geconfronteerd met politieke en wetgevende beperkingen op haar vermogen om over te stappen naar een oorlogsbasis. Het besluit om dodelijk geweld toe te staan vereist bijvoorbeeld een ‘bedreiging voor het nationale bestaan van Japan’.
Dit is vaag. Maar we moeten bedenken dat de Japanse Zelfverdedigingstroepen (SDF) kunnen bijdragen aan de verdediging van Taiwan zonder zich buiten Japans grondgebied te wagen of direct in gevecht te gaan met China.
Met andere woorden: Japan heeft geen toestemming nodig voor dodelijk geweld om Taiwan te verdedigen. Het moderne Japanse leger en de talrijke zuidelijke eilanden bieden Tokio een scala aan opties om bij te dragen aan oorlogsvoering in de ruimte, in de lucht, bovengronds of ondergronds.
Buiten directe gevechten zou de SDF realtime inlichtingen kunnen bieden, gerichte ondersteuning, logistieke ondersteuning of humanitaire hulp.
Verschillende overwegingen, waaronder de Amerikaanse strijdmacht, de noodzaak om maritieme grenzen te beschermen en de wens om een conflict in het zuiden geografisch te beperken, kunnen allemaal een rol spelen bij de inzet van de SDF in Tokio.
Achter alle beslissingen met betrekking tot de Japanse defensie staat de ijzersterke veiligheidsalliantie van Tokio met de Verenigde Staten.
Een oorlogsspelsimulatie uit 2023, uitgevoerd door het Center for Strategic and International Studies in Washington D.C., concludeerde dat de deelname van Japan aan een conflict in Taiwan, met name door het toestaan van Amerikaanse gevechtsbases, een doorslaggevende factor was in de vraag of Taiwan overleeft en Washington zijn doelstellingen bereikt.
Gelukkig is er een overeenkomst die deze exacte ondersteuning garandeert. In 1969 brachten de Verenigde Staten en Japan een gezamenlijke verklaring uit waarin ze Tokio wettelijk verplichtten Amerikaanse gevechtsbasissen op zijn grondgebied toe te staan als Taiwan bedreigd zou worden, in ruil voor de administratieve terugkeer van Okinawa.
Dit wordt gewoonlijk de ‘Taiwan-clausule’ genoemd en wist effectief de illusie uit dat het Japanse publiek of pro-Beijing-functionarissen een vetorecht hebben over het besluit van Tokio om deel te nemen.
The Japanese government undoubtedly understands that reneging on its commitment would mean the disintegration of the Japan-U.S. security alliance upon which so much rests. Japan confronts a trifecta of security challenges: Russia to the north, North Korea directly to the west, and China to the south.
Given this reality, it is not in Tokyo’s strategic interest to part ways with its most crucial security partner. Japan not only treasures its alliance with the United States, it is actively seeking a greater role within it.
Japan’s eagerness to assume greater burden sharing in the alliance indicates Tokyo has a strong vested interest in preserving the security status quo.
The status quo – while most preferred – is far from optimal for Japan, meaning any substantive deviation would only worsen Tokyo’s confluence of security problems.
The loss of Taiwan means that China would be uncorked from the first island chain and free to roam. In the present day, PLAN “gray zone” pressure is largely confined to Japan’s southernmost islands. Japan maintains a forward defense posture that creates distance between the PLAN’s forward edge and Japan’s largest population centers.
But in a scenario where Taipei falters, China assumes control over Taiwan’s air and sea space, enabling long-range air and naval weapons to hold a significantly greater portion of Japanese territory at risk.
China’s control over Taiwan’s SLOCs would afford Beijing significant leverage to threaten or disrupt Japanese energy imports and subsequently influence its domestic economy and politics.
By choosing not to defend Taiwan, Japan can minimize short-term losses but risks the tremendous long-term cost of irreversibly weakening its regional security posture.
Japan will defend Taiwan because doing so is integral to its national security. The proper discussion of Japanese intervention should examine “how” not “if.”
Accepting China’s control over Taiwan would effectively mean also accepting Japanese subordination to Beijing. If this prospect does not constitute a threat to Japan’s national existence, then nothing does.
