De onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB – respectievelijk Geert Wilders, Dilan Yeşilgöz, Pieter Omtzigt en Caroline van der Plas – zijn het woensdagmiddag eens geworden over een hoofdlijnenakkoord voor een nieuw kabinet. Het akkoord gaat naar de Tweede Kamerfracties van die partijen. Daarna kan het gepresenteerd worden.
Zo komt er bijna een eind aan de complexe formatie, die nu zo’n 5,5 maand duurt. Maar eerst moeten de Tweede Kamerleden van PVV, VVD, NSC en BBB woensdag nog groen licht geven. Binnen de VVD-fractie wordt nog wel wat vuurwerk verwacht, omdat er nogal wat kopstukken binnen de partij zijn, die geen voorstander zijn van samenwerking met de PVV.
Naar verwachting volgt vrij snel daarna de presentatie van het akkoord. Dan maken de partijen bekend welke plannen ze hebben voor de komende jaren.
De Tweede Kamer moet in een debat een formateur aanwijzen die een kabinet gaat samenstellen. Dat was de afgelopen keren steeds de leider van de grootste partij en de beoogde premier. Dat is deze keer niet het geval. De partijleiders hebben afgesproken dat ze niet in het kabinet plaatsnemen.
Premier
Wie wel premier wordt, is nog steeds niet bekend. Het is aan PVV-leider Geert Wilders om iemand voor te dragen. De afgelopen dagen viel geregeld de naam van oud-informateur Ronald Plasterk (PvdA), maar Wilders heeft nog niet bevestigd dat hij de oud-minister inderdaad op het oog heeft.
De partijen hebben het woensdag wel over de premierskandidaat gehad, zei Wilders woensdag na afloop van het overleg. Deze gesprekken zijn nog niet afgerond.
“Historische dag”
15 mei kan worden omschreven als een ‘historische dag’. Dat zei PVV-leider Wilders woensdag al voor aanvang van de laatste onderhandelingsronde. “De PVV die aan een kabinet deelneemt, dat is iets geweldigs, iets waar je als leider van een partij alleen maar van kan dromen.”
Het is Wilders zes maanden na de verkiezingen en de tegenstand van VVD- en NSC-zijde, gelukt een kabinet te komen waarvan zijn radicaal-rechtse eenmanspartij onderdeel uitmaakt. De PVV is feitelijk Geert Wilders. De partij kent geen leden.
“Zowaar iets om trots op te zijn”
Sinds de oprichting van zijn partij, twintig jaar geleden, gold de PVV als politieke paria waarmee andere mogelijke regeringspartijen, vanwege Wilders’ extreme standpunten, niet wilden samenwerken. De afgelopen jaren sloten de VVD en CDA de PVV categorisch uit: de PVV zou niet te vertrouwen zijn en bovendien geen respect tonen voor de rechtsstaat en de democratische instituties. Die blokkade heeft de VVD onder de nieuwe leider Dilan Yesilgöz opgeheven en ook NSC-leider Pieter Omtzigt heeft zijn bezwaren tegen samenwerking met de PVV laten varen.
Dat er nu een kabinet gaat komen met de PVV vindt Wilders “zowaar iets om trots op te zijn. Ook voor onze kiezers”.
