Over de gehele wereld werd zondag 12 mei de Internationale Dag van de Verpleging gevierd. Op deze dag wordt jaarlijks stilgestaan bij de zeer belangrijke rol van verplegenden in de hele wereld. Verplegenden redden levens en aan hun waardering en erkenning moet niets ontbreken.
De verplegenden in Suriname zijn van mening dat hun belangen niet worden erkend door de regering. Hun belangen worden niet goed verdedigd door de vakcentrales waar ze bij aangesloten zijn. Vandaar dat ze ook eraan hebben bijgedragen dat een nieuwe vakcentrale is opgericht met jonge veelbelovende en goed opgeleide vakbondsleiders. De mindere waardering van zorgpersoneel heeft in Suriname geleid tot het wegtrekken van het verplegend kader. Daardoor zijn ziekenhuizen in problemen gekomen en is het gevaarlijk leven geworden in Suriname. Opnames in ziekenhuizen zijn onder druk komen te staan. Er zijn genoeg bedden en fysieke infrastructuur, maar het gemiddelde en vereiste aantal verplegend personeel per bed en per patiënt staat onder zware druk.
Wegtrekkend zorgpersoneel betekent dat deze belangrijke en strategische werkers niet tevreden zijn en dat het niet goed gesteld is met hun rechtspositie en waardering. Het wegtrekken van zorgpersoneel uit Suriname baart ziekenhuisdirecteuren ernstige zorgen, meldde de regering recentelijk. Voor betere voorzieningen vertrekken verpleegkundigen richting het Caribisch gebied en Nederland. Dit is een pijnpunt dat zich al enkele jaren voordoet en steeds blijft toenemen. Verschillende ziekenhuisdirecteuren hadden begin 2023 al hun bezorgdheid hierover geuit tijdens een overleg met de president. Saillant detail is ook dat begin 2023 de leidinggevenden ook aan de bel hadden getrokken over het tekort aan medische verbruiksartikelen, attributen en medicamenten, alsook het gebrek aan valuta voor de aanschaf daarvan.
Deze situatie is tot op heden niet verbeterd en pas enkele dagen terug is door de regering bekend gemaakt, dat er 18 miljoen USD vrijgemaakt is om de zaken in de medische wereld te verhelpen. Dit alles werkt ook demotiverend naar het zorgpersoneel toe. Zo wordt na maanden nu pas gewerkt aan het herstellen van de enige dottermachines in Suriname. Dit terwijl al maanden patiënten zitten te wachten op een behandeling.
Het is opvallend dat een ziekenhuisdirecteur in 2023 de durf heeft gehad om het kind bij de naam te noemen. De directeur van het ’s Lands Hospitaal merkte op dat het wegtrekken te maken heeft met enorme loonongelijkheid. Een verpleegster die de specialist moet bijstaan zou een maandelijks salaris van 7.000 SRD verdienen, terwijl de specialist zelf een half miljoen (pakweg USD 12.500) op maandbasis opstrijkt. Dat leidt tot enorme demotivatie, zei de directeur. Directrice Claudia Redan van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo wees erop dat een enorme groep vanuit haar zorginstelling reeds weggetrokken is en anderen zouden zich opmaken om dat ook te doen. Afdelingen lopen leeg, vanwege het wegtrekken. Vervangend verplegend personeel leid je niet in een dag op. Ook trok zij aan de bel voor de betaalbaarheid van zorg vanwege het tekort aan middelen. Er ontstaan in ziekenhuizen winkels gaf ze aan: zij die kapitaalkrachtig zijn betalen voor het weinige aan zorg dat er soms beschikbaar is.
Ook de Raad voor de Verpleging in Suriname (Ravesu) gaf aan dat de braindrain een ernstig issue is. Zij moest in 2023 dagelijks 10-12 bevoegdheidsverklaringen ondertekenen van verplegenden die wegtrekken. Dat is bij een werkjaar van 200 dagen en uitgaande van 10 per dag, een aantal van 2000 per jaar. Volgens de voorzitter ging het vroeger meer om verpleegsters en ziekenverzorgenden. Nu zou ook steeds meer hoger opgeleid personeel wegtrekken, die gespecialiseerde en kwalitatieve zorg verlenen. De grootste groepen vertrekken vanuit het Academisch Ziekenhuis en het ’s Lands Hospitaal.
Zorginstellingen komen niet meer in met financiële middelen voor het opleiden van nieuw personeel, nu niet meer. Zij die willen studeren moeten dan een lening nemen, maar het is een enorme uitdaging, omdat de banken een borg eisen. De braindrain heeft een enorme impact op achtergebleven personeel, vanwege de toegenomen werkdruk. Het achtergebleven personeel is genoodzaakt om vanwege de verslechterende economische situatie drie tot vier banen te hebben. De werkers zijn dan uitgeput, waardoor de kwaliteit van de zorg ook achteruit zal gaan. De raad wees erop dat operaties niet optimaal uitgevoerd kunnen worden, omdat er geen personeel is. Operatiekamers zijn soms leeg omdat operatieassistenten zijn vertrokken. Ook bij de afdeling Intensive Care dreigde het mis te lopen.
Het is dus zeer moeilijk in Suriname.
De Internationale Raad van Verpleegkundigen (ICN) heeft op deze dag de economische waarden van de verpleegkundigen benadrukt. Het is moeilijk een sterke economie op te zetten en te onderhouden zonder verplegenden die werken aan preventie en het curatieve. Het is dus geen vergooid geld om in deze sector te investeren en werkers goed te waarderen, ook financieel. Investeren in de medische zorg is een economische investering. Ondanks dat ze de ruggengraat vormen van de gezondheidszorg, worden verpleegkundigen vaak geconfronteerd met financiële beperkingen en wordt hun rol vaak ondergewaardeerd, zegt de Internationale Raad.
De internationale dag van dit jaar heeft tot doel de perceptie van verpleegkunde te veranderen en aan te tonen hoe strategische investeringen in verpleegkunde aanzienlijke economische en maatschappelijke voordelen kunnen opleveren. Verpleegkundigen zijn belangrijke spelers op het gebied van gezondheidsbevordering en ziektepreventie. Zij vormen de ruggengraat van gezondheidszorgsystemen wereldwijd. Zij werken aan de frontlinie van ziektepreventie, gezondheidsbevordering en gezondheidsbeheer en zijn vaak de niet erkende helden in de gezondheidszorg en de respons op noodsituaties. Vanwege hun cruciale rol in de gezondheidszorg zijn investeringen nodig in verpleegkundig onderwijs, banen, leiderschap en dienstverlening. De zorgsector is een sterk gefeminiseerde sector. Structurele verwaarlozing van deze sector zou gezien kunnen als gevolg van de onderliggende discriminatie naar vrouwen op de arbeidsmarkt. Dat zou waar zijn als blijkt dat de regeringen minder waarde hechten aan de rechtspositie aan deze werkers, omdat het voor een overgrote deel vrouwen zijn.
In Suriname moet op de begroting genoeg geld in procenten worden uitgetrokken voor de zorg. Dat is een haalbare kaart als er balans kan worden gebracht in de begroting. Dat geldt ook voor onderwijs en sociale zekerheid. Die dwingende balans is geen onderdeel van regeringsakkoorden. Op deze dag roepen we de regering op om verplegenden eerlijk te behandelen.
