“De situatie rond alcoholverslaving in het land is zorgelijk.” Dat zegt psychiater Randhir Nanda, werkzaam bij het Psychiatrisch Centrum Suriname, PCS, in gesprek met Dagblad Suriname over alcoholverslaving in Suriname.
Volgens Nanda is er wereldwijd sprake van alcoholmisbruik bij zo’n 4% van de bevolking. “In Suriname is het 4% van 600.000 inwoners, dus 24.000. Bij een vijfde deel van de misbruikers (0.8%) is sprake van een ernstige vorm van misbruik oftewel verslaving. In Suriname gaat het om 4.800 personen. Ik heb geen exacte data, het betreft een schatting. Het overgrote deel zoekt geen hulp of kan geen hulp krijgen, rond 75 procent.”
“Zeer klein deel alcoholverslaafden onder behandeling”
De psychiater stelt, dat het gebruik van alcohol kan leiden tot het gebruik van zwaardere middelen of gedragsverslavingen zoals gokken, vanwege de specifieke uitwerkingen en effecten in het brein. Hierbij spelen meerdere risicofactoren een rol.
“Het risico op alcoholverslaving wordt voor ongeveer 50% verklaard uit erfelijke factoren. Genen spelen een rol bij het ontstaan van alcoholverslaving. De hersenen van mensen met een verslaving functioneren anders. Het deel dat zorgt voor prettige gevoelens, het beloningscentrum, functioneert minder goed. Drugs prikkelen dit centrum op een zeer heftige manier en zorgen voor een zeer sterke ervaring die men niet meer vergeet. Ook kan het vermogen om met sterke verlangens om te gaan, bij de een minder goed functioneren als bij de ander. De groep die alcohol misbruikt en verslaafd is geraakt is zorgelijk hoog. Vanwege het ontbrekende inzicht, ontkenning, stigma, de lichamelijke- en de mentale onthoudingsverschijnselen, is maar een zeer klein deel onder behandeling.”
“Alcohol meestal gebruikt om positieve redenen”
Er zijn drie fasen van gebruik van alcohol, namelijk recreatief, sociaal en gecontroleerd gebruik. Alcohol wordt volgens Nanda meestal gebruikt om positieve redenen, zoals voor de gezelligheid of om te ontspannen. Bijvoorbeeld bij een positieve gelegenheid om een positieve gebeurtenis te vieren. Er is geen sprake van gebruik van grote hoeveelheden. Nanda: “Er ontstaan geen problemen, geen verstoring van het sociaal en beroepsmatig functioneren, geen gevaar voor zichzelf en de omgeving. Dus gebruik, zonder dat het invloed heeft op het werk, op school, bij hobby’s of op contacten met familie en vrienden en gebruik waarbij men zich bewust is van de risico’s en dat gebruik matig en gecontroleerd is.”
“Problematisch alcoholgebruik”
Misbruik en afhankelijkheid kunnen negatieve redenen zijn om te drinken, bijvoorbeeld om zorgen, stress of problemen te vergeten, aldus Nanda. “Het drinken om negatieve redenen leidt sneller tot problematisch gebruik of een verslaving. In andere gevallen neemt het gebruik van alcohol geleidelijk aan toe zonder dat de gebruiker het doorheeft en komt de persoon in de fase van misbruik.”
“Alcoholgebruik schaadt de gezondheid”
De PCS-psychiater stelt verder, dat alcoholgebruik heel erg schadelijk kan zijn voor de gezondheid, bijvoorbeeld alcoholvergiftiging met ernstige verwardheid, braken, onregelmatige ademhaling en bewusteloos raken. “Black-out of geheugenverlies. Ontremming, gevaarlijk of agressief gedrag, denk aan huiselijk geweld en een ongezond milieu binnen het gezin. Slechte nachtrust. Kater, hoofdpijn en misselijkheid de volgende dag. Maar, ook lichamelijke gezondheidsproblemen zoals leverbeschadiging, ontstoken maagslijmvlies, alvleesklierontsteking. En een hogere kans op ontwikkeling van verschillende kankersoorten zoals slokdarmkanker, keelkanker, mondkanker, leverkanker, dikke darmkanker en borstkanker. Beschadiging van de hersenen met achteruitgang van het geheugen.”
Sociale- en financiële problemen door alcoholgebruik
Naast al deze ernstige gezondheidsproblemen, kan alcoholverslaving volgens Nanda ook leiden tot sociale problemen met conflicten, werkgerelateerde problemen met hoog risico op verlies van een baan. “En het kan zorgen voor
financiële problemen met verdere ontwrichting van het algehele welzijn en functioneren. “Problemen met Justitie vanwege agressieincidenten, huiselijk geweld, rijden onder invloed van alcohol en verkeersongevallen.”
Psychiatrische stoornissen
Nanda wijst ook op de ontwikkeling van psychiatrische stoornissen door het gebruik van alcohol, zoals psychose, stemmings- en angststoornissen. “Ontwikkeling van slaapstoornissen, seksueel disfunctioneren en ook een verhoogd suïciderisico bij alcoholverslaving. Er kan immers sprake zijn van een gevaar voor zichzelf en de omgeving. We moeten rekening houden met de eerder genoemde punten zoals alcoholvergiftiging, agressie, huiselijk geweld, ontwikkeling van psychose door alcohol.”
Verkeer
In het verkeer is er sprake van een hoog risico op ongelukken vanwege een verminderd reactievermogen, ook bij een geroutineerde drinker. Nanda geeft als voorbeeld, dat na het drinken van twee borrels het al een halve seconde langer duurt voordat iemand, als het moet, op de rem trapt. Bij 80 kilometer per uur betekent die halve seconde dat de remweg elf meter langer wordt.
“Sprake van een zorgelijke situatie”
Tot slot geeft de psychiater in het gesprek met de redactie van Dagblad Suriname aan: “Als psychiater is er naar mijn mening sprake van een zorgelijke situatie. Het gebruik onder de jongeren is aan het verschuiven naar een jongere leeftijd met desastreuze gevolgen en gebruik van meerdere middelen, zoals alcohol, nicotine, cannabis en cocaïne. De mogelijkheden voor begeleiding zijn aanwezig. De omgeving kan meehelpen door bij alarmsignalen de persoon te motiveren voor een gesprek met de huisarts en counseling.”
“Er blijven uitdagingen bestaan”
Nanda benadrukt tot slot, dat verslaving een complex en multifactorieel probleem is dat een uitgebreide en geïntegreerde aanpak vereist. “Hoewel er vooruitgang is geboekt in de behandeling en ondersteuning van mensen met een alcoholverslaving, blijven er uitdagingen bestaan, waaronder het verbeteren van de toegang tot zorg, het verminderen van stigma, en het aanpakken van de onderliggende sociale en economische factoren die bijdragen aan verslaving.”
CS
