Er wordt in Suriname een monument opgezet om de meer dan duizend Covid-slachtoffers in Suriname te herdenken. Het is een zeer positieve stap om dat te doen. Suriname behoort de lessen te hebben geleerd van de Covid-pandemie. Suriname heeft moeite gehad met de Mohana-regels en lockdowns. Ook de vaccinatiecampagnes leverden verzet op, omdat groepen allerlei conspiracy theorieën verspreidden over de vaccins zelf. Een verzet van de vaccinatie was ook gelegen in het feit dat men moeite had met de minister van Volksgezondheid.
Ook in Suriname hebben hooggeplaatste burgers zich niet aan de regels gehouden. Uit al deze situaties behoort Suriname als land een les te hebben geleerd. Is er na Covid sprake van een verbeterd beleid bij Volksgezondheid met betrekking tot epidemieën? Het is niet uitgesloten dat in de toekomst Suriname en de wereld nog te maken krijgen met deze rampen. Er zijn haarden in de wereld waar over het algemeen vaker dit soort epidemieën ontstaan. De vraag is of de wereld en deze landen iets hebben geleerd van Covid-19.
Deze epidemie heeft wel een aantal vragen naar boven gebracht dat eerder niet werden gesteld. Die vragen hadden vooral te maken met de werkplaats en de verantwoordelijkheid van werkgevers. Zo was een vraag of de bedrijven onder bepaalde omstandigheden nog verplicht waren om loon uit te betalen. Ook werd er vaak gesproken over het aanspreken van de vakantiedagen indien men thuis moest blijven. Op een gegeven moment kwam zelfs de vaccinatieplicht aan de orde. Sommige werkgevers weigerden niet gevaccineerde werknemers tot de werkplaats toe te laten. Wij menen ons te herinneren dat de regering een commissie de opdracht had gegeven om snel een vaccinatiewet in orde te maken voor de minister van Justitie en Politie. Deze wet zou dan moeten gelden voor de werkplekken en de openbare gebouwen. De wet zou een uitvloeisel zijn van de wet die de uitzonderingstoestand regelde in Suriname. Uit de media werd vernomen dat een voorstel tot een wet voor verplichte vaccinatie aan de minister van JusPol zou zijn aangeboden. Deze wet is nooit behandeld omdat de pandemie kwam te liggen.
We hebben in deze periode ook issues gehad met juristen, zoals een voormalige minister van JusPol, die zichzelf waarschijnlijk vanwege haar overgewicht wel had laten vaccineren, maar de bevolking hielp opjutten om zich niet te laten vaccineren vanwege de campagne vanuit de regering. Daarbij besefte deze persoon niet dat ministers van Volksgezondheid deze verplichting hebben in tijden van crisis.
Het is een zeer uitzonderlijke periode geweest in Suriname, waarbij Suriname overging tot het doen van uitkeringen aan personen die hun baan verloren of zelfs problemen kregen met hun kleine eenmansbedrijven. Voor het eerst na decennia keerde de regering een zekere vorm van een werkloosheidsuitkering uit. Ook maakte Suriname massaal kennis met telewerken oftewel het werken van huis uit. Dat was een concept dat eerder werd verafschuwd door bedrijven. Er werd gesproken van een nieuw normaal, maar het nieuw normaal in Suriname lijkt op het oud normaal.
In Suriname lijkt er nooit sprake geweest te zijn van een pandemie. Het enige wat nog herinnert aan die tijd zijn de posters die zijn overgebleven aan de muren. Het is in elk geval goed dat Suriname de pandemie niet vergeet, want er kan sprake zijn van andere wereldwijde epidemieën. Tijdens deze periode kwam ook de status van de traditionele medicijnmannen op de tafel van de regering. De minister van Volksgezondheid nam als arts een formeel standpunt in, omdat hij medicijnmannen niet kon verheffen tot artsen. Zijn uitspraken, waarbij hij voornamelijk erkende de artsen die bij de RGD of bij het ministerie zijn ingeschreven en erkend, werden hem niet in dank afgenomen.
De pandemie heeft wel geresulteerd in een commissie die de traditionele genezers een bepaalde status in het Surinaamse zorgsysteem moest geven, maar een wettelijke erkenning is er nog niet van gekomen. Ook een evaluatie van de pandemie hebben we niet gehad. Zo moet de vraag wel worden gesteld bij welk deel van de mensen die zijn overleden, de sterfte had kunnen worden voorkomen. Ook moet de rol van de traditionele medicijnen worden in kaart gebracht. Tijdens de pandemie zijn medicijnen verdeeld en of verkocht. Deze moesten naar een lab worden gestuurd in hoeverre deze bijgedragen hebben tot weerstand en of deze middelen nuttige actieve stoffen heeft bevat.
Een Covid-monument is een goede zaak, maar Volksgezondheid moet na Covid een assessment maken zodat alle openstaande vragen zijn beantwoord en wij onze zwaktes in het systeem hebben blootgesteld. Het onderzoeksrapport moet ook worden gepubliceerd en gedeeld met de samenleving.
