Van de 230 kunnen 60 direct gesloten worden
Tussen de overheid en de staatsbedrijven bestaat een complexe verhouding. Die dient ontrafeld te worden zodat de staatsbedrijven daadwerkelijk zelfstandig als bedrijven kunnen opereren. De staatsbedrijven worden door de overheid van management voorzien. Toch is de situatie zo, dat bijna dagelijks clusters van minister uren moeten besteden om mee te helpen besturen omdat ze zelfstandig niet uitkomen. Dit is een erfenis waar de overheid mee zit. Van de in totaal 230 staatsbedrijven die in beeld zijn, kunnen zeker 60 direct gesloten worden.
Van de 10 grootste staalbedrijven, van wie de minister van Financiën enkele maanden geleden gevraagd heeft om hun boekhouding op tafel te leggen, heeft slechts Staatsolie N.V vorige maand gereageerd. De rest niet.
Minister Stanley Raghoebarsing van Financiën en Planning zegt dat het vraagstuk van de staatsbedrijven duidelijk aan de orde is geweest binnen de vergadering van de regeringsraad. Op een belegde persconferentie van de regering vorige week, zei de Financiën-minister over de enkele honderden miljoenen aan betalingsachterstanden die de overheid bij de EBS heeft, dat de staat en het staatsenergiebedrijf over en weer betalingsachterstanden hebben. De kosten voor bijvoorbeeld straatverlichting worden niet betaald. Hoewel de minister het niet noemde geldt dat ook voor de stroomrekeningen van overheidskantoren en overheid gerelateerde instellingen. Aan de andere kant heeft de EBS belastingachterstanden bij de overheid. Belastingen die ze zouden moeten betalen vinden niet plaats.
Broekzak-vestzak
Dit wordt als een “broekzak-vestzaksituatie” gezien, maar wat er dan gebeurt is dat noch de staatsboekhouding, noch de boekhouding van de EBS op orde zijn. Dit gebeurt teveel met staatsbedrijven. Wat de regering ook erg tegenop ziet is dat het ene staatsbedrijf het andere financiert. Hierdoor bestaat de kans dat de goede staatsbedrijven meegesleurd worden in de slechte staatsbedrijven.
De financiële administratie van zowel de overheid als die van de staatsbedrijven dient professioneel gevoerd te worden. Dat moet zodanig gebeuren dat de staatsbedrijven zelfstandig kunnen functioneren.
Het hele proces van ombouw van object- naar subjectsubsidie moet mede tegen deze achtergrond bezien worden. De regering is geen voorstander ervan dat voorzieningen die voor een ieder belangrijk zijn, zoals stroom, water, telecommunicatie, gezondheidszorg en onderwijs, niet volledig in de commerciële sfeer terechtkomen. “Omdat anders alleen de rijken het zullen kunnen betalen. En dat willen wij niet”, aldus minister Raghoebarsing.
Wel is het volgens hem zo, dat van de staatsbedrijven geëist wordt dat ze op basis van gezonde bedrijfseconomische besturen. Maar, als de overheid zelf zorgt dat het dwars door het prijsbeleid en het beleid loopt van de staatsbedrijven, maak je dat onmogelijk. Er is volgens de Financiën-minister nog veel werk te doen op dit stuk.
Het zegt dat het een zegen voor hem als minister van Financiën zou zijn indien de complexe verhouding tussen de overheid en de staatsbedrijven zo gauw mogelijk wordt ontrafeld. Het in beeld brengen van alle staatsbedrijven is een eerste stap daartoe. Van de 230 staatsbedriijven die in beeld zijn gebracht, kan nu reeds gesteld worden dat 60 direct gesloten kunnen worden.
SS
