David Hearst
De alom verkondigde vastberadenheid van het Israëlische oorlogskabinet om Rafah te bezetten, waar 1,4 miljoen Palestijnen die met geweld uit het noorden en het centrum van Gaza zijn verdreven, schuilen, maskeert groeiende twijfels over wat ze zullen bereiken als ze daar aankomen.
Premier Benjamin Netanyahu is niet de enige die volhoudt: “We gaan het doen. We gaan de resterende terreurbataljons van Hamas naar Rafah sturen.” Oppositieleider Benny Gantz dringt er ook op aan: “Tegen degenen die zeggen dat de prijs te hoog is, zeg ik duidelijk: Hamas heeft een keuze. Ze kunnen zich overgeven, de gijzelaars vrijlaten, en de inwoners van Gaza kunnen de Ramadan vieren.”
Deze opschepperij is voor binnenlandse consumptie.
Het heeft het Israëlische leger vier maanden gekost om zich een weg te banen door een stuk land van 41 km lang en tot 12 km breed. Daarentegen duurde het iets meer dan vijf weken voordat de door de VS geleide coalitie Bagdad in 2003 veroverde. Israël heeft in vier maanden evenveel munitie gebruikt als de VS in zeven jaar in Irak.
Het is duidelijk dat er iets ernstig mis is gegaan.
Ofwel zijn Israëlische soldaten niet de stormtroopers die ze dachten dat ze waren, ofwel was het verzet van Hamas en andere strijders onverwacht hevig. Eén ding is zeker: de Israëlische strijdkrachten hebben niet gevochten met één hand op de rug gebonden.
De stemming in het land samenvattend zei Likud-lid Nissim Vaturi vorige week in de Knesset: “Wie een kogel krijgt, verdient die waarschijnlijk ook.” En het leger probeert precies dat te bereiken.
Massale uittocht omstandigheden
De bombardementen, artillerie- en drone-aanvallen zijn op maat gemaakt om burgers te terroriseren en de voorwaarden te scheppen voor een massale uittocht. Massale slachtoffers en aanvallen op kritieke infrastructuur zijn oorlogsdoelen en geen bijkomende schade. Het Internationale Gerechtshof heeft dit duidelijk erkend door Israël het bevel op te leggen het Genocideverdrag na te leven.
Onder het gebrul schuilt een glimp van een donkerdere realiteit op de grond.
De Israëlische militaire inlichtingendienst gelooft bijvoorbeeld dat Hamas zal overleven als een militante groep die in staat is operaties tegen hen op te zetten. Er staat dat de “authentieke steun” voor Hamas hoog blijft onder de Palestijnen in Gaza.
De Israëlische journalist Ilana Dayan van Channel 12 meldde dat deze conclusies een week geleden aan de politieke leiders werden gepresenteerd door hoge legerofficieren, Shin Bet-functionarissen en leden van de Nationale Veiligheidsraad. ‘In dit opzicht zal er in ieder geval geen absolute overwinning zijn,’ opperde ze.
Dus zelfs als Israël Hamas uit Gaza zou verdrijven, en ik geloof niet dat dit kan, zal het dan hebben gewonnen?
Velen buiten Israël kwamen vier maanden geleden tot die conclusie.
Andere vragen zijn net zo urgent voor het Israëlische opperbevel: hebben ze de troepen om een grote operatie in Rafah op te zetten en de Philadelphi Corridor opnieuw te bezetten, zonder dat ze nog meer reservisten hoeven op te roepen? Er moet een zekere mate van oorlogsmoeheid optreden.
Een tweede reeks problemen betreft de situatie met buurland Egypte. Tot nu toe heeft president Abdel Fattah el-Sisi over de grens met Rafah een bal met Israël gespeeld. Sisi staat Israël toe de hulpstroom naar Gaza te dicteren en bereidt zich voor op een toestroom van vluchtelingen. De Sinaï Stichting voor de Mensenrechten zei dat de Egyptische autoriteiten een bufferzone van 10 km aan het voorbereiden zijn om ontheemde Palestijnen op te vangen.
Maar de herbezetting van de Philadelphi Corridor, een 14 kilometer lange bufferzone langs de grens, zou een schending zijn van het vredesverdrag dat Egypte in 1979 met Israël ondertekende, hoewel niet genoeg om Egypte het te laten verscheuren.
De grootste angst van de Egyptische militaire inlichtingendienst is de infiltratie van militanten in de Sinaï, waar daar al een opstand stevig verankerd is.
Golven van weerstand
Een derde factor die een aanstaande grondinvasie van Rafah beïnvloedt, is Washington.
Net als Oekraïne heeft Israël zich gerealiseerd dat zijn vuurkracht de eigen munitievoorraden ruimschoots overtreft. Dit moet voortdurend worden aangevuld vanuit de VS. Het ligt in de handen van president Joe Biden om deze wapenstroom te stoppen of te beperken, vooral omdat hij een rode lijn lijkt te hebben getrokken over de noodzaak om Rafah’s vluchtelingen te evacueren.
Er zijn tot nu toe geen tekenen dat Biden aan deze hendel heeft getrokken. Integendeel. Maar dat betekent niet dat hij, nu de Amerikaanse presidentsverkiezingen dichterbij komen, daar niet mee zal dreigen.
Het is daarom net zo goed mogelijk dat de luide dreigementen om een bloedig grondoffensief op Rafah te lanceren, althans voorlopig, deel uitmaken van de voortdurende onderhandelingen met Hamas over een staakt-het-vuren en de uitwisseling van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen.
Maar laten we al het bovenstaande opzij zetten.
Laten we aannemen dat de tijd zal komen dat Israël de hele Gazastrook controleert. Wat zal het hebben bereikt, behalve ruim 30.000 doden?
De eerste fout die Netanyahu maakt is dat hij denkt dat als hij de laatste vier bataljons van Hamas in Rafah wegvaagt, het spel voorbij is.
Hamas is geen leger met een eindig aantal strijders. Het is een opstand, een idee, dat kan worden overgedragen van de ene familie op de andere, van de ene generatie op de andere, of zelfs van de ene beweging op de andere. De PLO onder Arafat was seculier. Hamas is islamistisch.
Het maakt weinig uit aan welke kant de fakkel werd gedragen, maar de fakkel zelf blijft branden. Hamas maakt zich geen illusies dat het militair kan winnen van een veel grotere conventionele strijdmacht.
Maar noch de Algerijnen, noch het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), noch het Ierse Republikeinse Leger (IRA) wonnen op het slagveld. Iedereen vocht zich een weg naar de onderhandelingstafel. Dus zelfs als Israël Hamas uit Gaza zou verdrijven, en ik geloof niet dat dit kan, zal het dan hebben gewonnen?
Israël heeft in dit 75 jaar durende conflict een aantal keren de overwinning uitgeroepen. In 1948 riep het de overwinning uit door 700.000 Palestijnen uit hun steden en dorpen te verdrijven.
Israël dacht dat het in 1967 drie Arabische strijdkrachten had verslagen. Ariel Sharon riep vijftien jaar later de overwinning uit toen hij Yasser Arafat en de PLO uit Beiroet dwong. Vijf jaar later brak de Eerste Intifada uit.
Toen de vredesonderhandelingen mislukten, brak de Tweede Intifada uit. Israël dacht opnieuw dat het de Palestijnse nationale zaak zou kunnen verpletteren door Yasser Arafat in zijn hoofdkwartier in Ramallah te omsingelen en hem te vergiftigen. Was dat een overwinning?
Tegenwoordig denkt Israël dat het Hamas in Gaza kan verpletteren door vier mannen te doden, onder wie Yehia Sinwar en Mohammed Deif een speciale plaats innemen.
De lijst van Palestijnse leiders die in dit conflict zijn omgekomen is al lang. Izz ad-Din al-Qassam, een moslimpredikant en leider in de Arabisch-nationalistische strijd, werd in 1935 door de Britten vermoord.
Kamal Udwan, een van de topleiders van Fatah en de PLO, werd in 1973 gedood tijdens een Israëlische aanval op Libanon; Khalil al-Wazir, een vooraanstaand Arafat-assistent, vermoord in zijn huis in Tunis door Israëlische commando’s; Ahmed Yassin, de geestelijke leider van Hamas, werd gedood toen een Israëlische helikopter een raket op hem afvuurde terwijl hij van het ochtendgebed in Gaza-stad werd weggereden.
Ook Abdel Aziz al-Rantisi, medeoprichter van Hamas, werd gedood door raketten afgevuurd vanuit een Apache-helikopter; Fathi Shaqaqi, oprichter en secretaris-generaal van de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ), die op Malta vijf keer werd neergeschoten door twee Mossad-agenten; en Abu Ali Mustafa, de algemeen secretaris van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP).
Maar wat hebben deze moorden tot stand gebracht, behalve dat ze een nieuwe en sterkere golf van verzet op gang hebben gebracht, die een nieuwe generatie strijders inluidt die door de geschiedenis gehard is door toedoen van de bezetters?
De herinnering aan bloedbaden
De geschiedenis wordt gevoed door het collectieve geheugen. De herinnering aan de bloedbaden uit de oorlog in 1948, zoals Tantura of Sabra en Shatila in 1982, werd mondeling doorgegeven. Er was toen nog geen internet en weinig tot geen videobeelden. Woorden waren krachtig genoeg om toekomstige generaties tot verzet te inspireren.
Israël heeft veel gebruik gemaakt van een videocompilatie van de moordpartijen die Hamas en andere strijders uit Gaza op 7 oktober op de kibboetsniks hebben gepleegd.
Als die video de kijkers terecht met afschuw vervult, stel je dan eens voor welk effect vier maanden aan clips op sociale media van de bloedbaden die Israëlische strijdkrachten in Gaza hebben aangericht, zullen hebben op toekomstige generaties Palestijnen.
De Nakba of Catastrofe die Israël de afgelopen vier maanden in Gaza heeft uitgevoerd, is onvergelijkbaar beter gedocumenteerd dan de Nakba van 1948. Die beelden zullen voor altijd op internet blijven staan. Waarom zou Israël denken dat deze Nakba in het publieke bewustzijn zal verdwijnen als het klaar is met vechten?
De bevolking van Jordanië bedraagt 11,15 miljoen mensen, van wie iets meer dan de helft Palestijnen zijn die afstammen van de vluchtelingen die zijn verdreven uit de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en Gaza.
Zelfs als je de Jordaanse stammen op de Oostelijke Jordaanoever buiten beschouwing laat – en zij hebben zich net zo uitgesproken over Gaza als de Palestijnen – betekent dit dat er drie keer zoveel Palestijnen in Jordanië zijn als in Gaza. Ze zijn boos, hebben het relatief goed, en hebben toegang tot een snelgroeiende wapenmarkt. Bovendien heeft Jordanië poreuze grenzen met Syrië en Irak, waar door Iran gesteunde groepen graag betrokken willen raken.
Dit maakt Jordanië tot het ideale rekruteringsgebied voor de volgende golf van Palestijnse strijders.
Wie zou nu, bij zijn volle verstand, proberen de zuidgrens te beschermen tegen vijandelijke aanvallen, ten koste van het nieuw leven inblazen van de veel langere oostgrens? Wie zou 60 km onveilige grens ruilen voor 482 km?
Een blind gevoel van slachtofferschap
Israël en zijn aanhangers zien alleen hun eigen geschiedenis en luisteren naar hun eigen stem. Het kan niet zien hoe het is om aan de ontvangende kant te staan van hun steeds groter wordende staat.
Het kan niet inzien dat de Palestijnen in Rafah, die meerdere keren ontheemd zijn geraakt tijdens hun uittocht naar het zuiden, zelf de afstammelingen zijn van vluchtelingen uit de dorpen en steden die vandaag de dag deel uitmaken van Israël – Beersheva, Yaffa, de Naqab.
Als Israël slaagt in Gaza, is er geen Palestijn in Israël, Oost-Jeruzalem of de Westelijke Jordaanoever die niet denkt dat zij de volgende zullen zijn
Het kan de krachtige symboliek niet zien van wat het doet. Door Gaza te verpletteren, probeert het de Palestijnse natie als geheel te verpletteren. Als Israël slaagt in Gaza, is er geen Palestijn in Israël, het bezette Oost-Jeruzalem of de Westelijke Jordaanoever die niet denkt dat zij de volgende zullen zijn.
Het gevoel van slachtofferschap en historische bestemming van Israël maakt het land blind voor het lijden dat het veroorzaakt. In zijn ogen kan er maar één slachtoffer van de geschiedenis zijn: een Joods slachtoffer.
Er is in dit wereldbeeld geen plaats voor iemand anders. Palestijnen zijn niet alleen onzichtbaar, ze bestaan niet. Maar de Palestijnse nationale zaak doet dat zeker wel.
Vorig jaar verklaarde Netanyahu vrijwel het einde van het conflict met de aanstaande ondertekening van Saoedi-Arabië onder de Abraham-akkoorden. Amper weken later was Israël verwikkeld in de langste oorlog die het sinds 1947 heeft gevoerd. Vandaag heeft deze oorlog de Palestijnse zaak helemaal bovenaan de mensenrechtenagenda van de wereld gebracht.
En toch is Netanyahu’s leger, net als een gokker die met de dobbelstenen gooit voor steeds hogere inzetten, van het ene ziekenhuis naar het andere gegaan, zonder de schuilplaats van Hamas te vinden, maar heeft het net zo zeker het gezondheidssysteem van Gaza vernietigd. Het ging van noord naar zuid en verklaarde dat de overwinning op handen was.
Benny Morris, de voormalige linkse revisionistische historicus die een havik werd, vertelde de Frankfurter Algemeiner dat hij een grote hekel had aan Netanyahu: “Hij is een oplichter. Maar hij heeft gelijk als hij zegt dat de oorlog moet doorgaan totdat Hamas verpletterd is, al was het maar omdat we dat in de hele regio zullen doen.” gezien worden als verliezers als we de klus niet klaren.”
Ik heb nieuws voor Morris, de historicus. Israël zal “de klus nooit afmaken”.
Er zijn slechts twee alternatieven: Itamar Ben Gvir en Bezalel Smotrich volgen in hun zoektocht om een oorlog over land om te zetten in een religieuze oorlog, of om met een leiderschap om de tafel te gaan zitten. De Palestijnen zijn vrij om te kiezen hoe ze het land als gelijken kunnen delen. .
Ik weet welke keuze ik zou maken.
