Vandaag, 21 februari, is de Internationale Dag van de Moedertalen, die in 1999 door de UNESCO werd ingesteld. Deze dag wordt jaarlijks gevierd in het teken van het bevorderen van meertaligheid en taalkundige en culturele diversiteit over de hele wereld. Het doel is om mensen bewust te maken van de rol die moedertalen hebben bij het behoud van culturele identiteit, onderwijs en het beschermen van de rechten van inheemse en minderheidstalen.
Waarom zijn moedertalen belangrijk?
Moedertalen zijn van onschatbare waarde. Als mens wordt onze identiteit grotendeels gevormd door onze moedertaal. Het is de taal waarin we zijn opgegroeid en die we van onze ouders hebben geleerd. De moedertaal verbindt ons met onze gemeenschap en cultuur. Door het spreken van onze moedertaal, ontstaat er een gevoel van verbondenheid en trots met onze achtergrond en erfgoed.
Het communiceren in onze moedertaal stelt ons in staat om onze gedachten, gevoelens en ideeën op de meest effectieve en volledige manier uit te drukken. Dit stimuleert goede communicatie en begrip in onze gemeenschappen en sociale kringen. Het leren van de moedertaal in de vroege kinderjaren verbetert het denkvermogen, het geheugen, de taalvaardigheden en het probleemoplossend vermogen. Bovendien legt het een sterke basis voor het leren van talen op een latere leeftijd.
Wanneer iemand in zijn moedertaal praat of luistert, kan het een gevoel van comfort en veiligheid oproepen, omdat het vaak geassocieerd is met emotionele herinneringen en ervaringen. Elke taal weerspiegelt de unieke geschiedenis, tradities, waarden en wereldvisies van zijn sprekers. Het behouden en koesteren van moedertalen draagt bij aan het behoud van deze culturele diversiteit.
De meest gebruikte talen in de wereld
De UNESCO schat dat er momenteel ongeveer 7.000 talen in de wereld gesproken worden. Volgens de cijfers van Statista uit 2023 spraken wereldwijd ongeveer 1,5 miljard mensen de Engelse taal als moedertaal of als tweede taal. Meer dan 1,1 miljard mensen spraken Mandarijn, waardoor het de op één na meest gesproken taal ter wereld was. In datzelfde jaar stonden Hindi en Spaans respectievelijk op de derde en vierde plaats als meest gebruikte talen.
Surinaamse talen
Suriname ziet ook veranderingen in de ontwikkeling van talen.
Als voormalige kolonie van Nederland wordt de Nederlandse taal gebruikt als officiële voer- en instructietaal. De Surinaamse samenleving is grotendeels meertalig, waarbij het Sranan Tongo, Sarnami, Javaans, Saramaccaans, Aukaans en de inheemse talen min of meer in het dagelijks leven wordt gebruikt.
Meertaligheid en schoolprestaties
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er een verband bestaat tussen de taal die de moeder spreekt en de prestaties op school van jonge kinderen. Volgens deze onderzoeken verbetert meertaligheid de cognitieve en sociale vaardigheden van jonge kinderen en kan het leiden tot betere schoolresultaten. Dit geeft aan hoe belangrijk het is om de moedertaal te koesteren en te ondersteunen in het onderwijsproces, vooral bij kinderen met een meertalige achtergrond.
Elke twee weken sterft een taal uit
Over de wereld dreigt een groot deel van de talen te verdwijnen, voornamelijk vanwege het gebrek aan sprekers die de taal aan volgende generaties doorgeven. Het is zorgwekkend dat elke twee weken een taal uitsterft, wat leidt tot het verlies van culturele kennis en identiteit. Talen zoals het Ainu in Japan, het Livonian in Letland en Estland en veel inheemse talen in Amerika en Australië zijn in gevaar. Het verlies van een taal betekent niet alleen het verlies van de woorden, maar ook het verlies van de wereldvisies, tradities en kennis die in deze talen zijn opgenomen. De Internationale Dag van de Moedertalen benadrukt hoe belangrijk het is om deze talen te koesteren, omdat ze een belangrijk onderdeel zijn van het culturele erfgoed van de mensheid.
SD
