Door de regeringen van Suriname en de Verenigde Staten (VS) is op 2 februari een verklaring uitgegeven met betrekking tot de 3e strategische dialoog tussen beide regeringen. Bij zo’n dialoog is het mogelijk dat er een vaste agenda is en een deel dat varieert naar aanzien van de mondiale en regionale ontwikkelingen. Het is ook mogelijk dat de gehele agenda bepaald wordt door landen die in de relatie meer aan de ontvangende dan aan de verzendende kant zijn, maar het kan ook evengoed een volledig gedicteerde agenda zijn van een land dat machtiger is dan het andere.
We fietsen even door de verklaring door om na te gaan welke belangen bij deze worden behartigd en wat Suriname precies aan deze dialoog heeft. Ten eerste moet worden opgemerkt dat de VS geen belangrijke ontwikkelingspartner is van Suriname. De grootste samenwerking is er op het gebied van de defensie en daar wordt vooral de basis gelegd en voortgezet voor de behartiging van de Amerikaanse geopolitieke en economische belangen.
De strategische dialoog tussen de VS en verschillende landen is om na te gaan in hoeverre en vorderingen worden geboekt op verscheidene gebieden van samenwerking waarover de landen eerder hebben gesproken. Het is er ook om nieuwe gebieden van samenwerking te bespreken. Het is interessant om na te gaan of de prangende korte termijn vraagstukken voor Suriname aandacht krijgen in deze verklaring.
Naar onze mening zijn de hete hangijzers die het leven van de burger van alledag bepalen de sociale situatie in Suriname waarbij het de regering niet lukt om een goed sociaal programma van bijstand en economische empowerment tot stand te brengen. Verder is er een behoorlijke stagnatie in de economie waar er geen foreign direct investment door de Surinaamse regering kan worden aangetrokken, althans over deze bedragen wordt niet in Suriname gesproken. Investeringen in de economie blijven voor het overgrote deel uit. En dan is er een allesoverheersend probleem en dat is dat van de schuldencrisis. De IDB heeft al mondiaal de alarmbel geluid dat een aantal landen (54) zonder kwijtschelding van schuld onmogelijk gaan kunnen herstellen en dat de rijkere landen dat niet door hebben en niet erover willen praten.
Suriname is tijdens de regering Bouterse 1 en 2 van een van de landen met de minste schulden verworden tot de landen in de wereld met de meeste schulden. Verder trekt het Surinaams kader weg en zal Suriname op de lange termijn klimaatvluchtelingen, groot een aantal honderdduizenden, produceren die ergens naar toe moeten. Laten we nagaan of deze zaken aan de orde komen.
De tekst heeft het over het versterken van de bilaterale betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Suriname. Echter moeten we hier opmerken, dat de Amerikaanse regeringen allerlei landenrapporten over alle landen, en ook Suriname uitvaardigt, en daarin heel scherpe conclusies trekt en herhaalt over ook de ontwikkelingslanden in haar geopolitieke regionale sfeer. Echter is niet bekend dat de Amerikaanse regering op basis van deze heel strenge rapporten en classificaties, speciale hulp aan de kleinere landen biedt. Het blijft dus alleen bij het constateren en benadrukken van achterstanden en gebrek aan progressie. Suriname’s groot structureel probleem is dat van de geïntegreerde corruptie in het overheidsapparaat.
Suriname en de VS zijn partij bij het Inter-Amerkaans Verdrag tegen Corruptie, maar op dit vlak is er geen druk vanuit de Amerikaanse regering op landen als Suriname. In de verklaring staat dat landen manieren hebben besproken om inclusieve groei te bevorderen. Dat betekent dat er economische ontwikkeling is waarbij niemand wordt achterwege gelaten, geen enkele groep of subgroep in Suriname. Bij individuele ontwikkeling gaat het dan om onderwijs en beroepstraining, werkgelegenheid en ondernemerschap. Wat er precies is besproken is niet bekenden of de bevoegde instanties zijn betrokken. Verder is besproken om innovatie te bevorderen, de vraag hier is hoe, omdat in Suriname er daarvoor een nieuw centrum was opgericht en verschillende ministeries daarmee bezig zijn.
Verder is gesproken over bestrijden van klimaatverandering. Een heel belangrijk punt was ook samenwerking op het gebied van capaciteitsopbouw en training. Wat dit laatste betreft moet toch wel gezegd worden dat de VS een zeer povere rol speelt in het trainen van het kader van Suriname. Het aanbod van de VS is verwaarloosbaar vergeleken met wat aangeboden wordt door China, op kosten van China. Het Surinaams kader krijgt niet van de Verenigde Staten, maar van China de gelegenheid om zich op allerlei gebieden te gaan scholen middels internationale programma’s. De handreiking van China naar de ontwikkelingslanden is enorm en de VS stelt daarbij 0,0 voor.
In de verklaring staat dat er een dringende noodzaak is om de klimaatcrisis aan te pakken, maar de vraag is dringend voor wie. Gaat het om de crisis in Suriname of die in andere landen?
De verklaring noemt verder om de transitie naar schone energie te versnellen. Suriname moet een beleid van energietransitie ontwikkelen, maar het zal ook investeringen met zich meebrengen waarvoor Suriname en de Surinaamse bedrijven en burgers het geld voor niet zullen hebben. Verder zijn algemene maar veelomvattende zaken genoemd als duurzame ontwikkeling te bevorderen en de economische veerkracht te bevorderen. Dat is allemaal mooi, maar het hoe is nog belangrijker. Het ware beter geweest als een paar concrete projecten zouden worden genoemd.
En dan lezen we dat er een noodzaak is om de democratie te versterken. De corruptie is de grootste bedreiging van de democratie en de achtergesteldheid van gebieden wat betreft onderwijs. En het gevoel dat we hebben is dat het geheel echt draait om veiligheid en met name de veiligheid van de Amerikaanse burgers, niet de Surinaamse.
De Amerikaanse regering stelt door haar beleid van voortrekken van partners en discriminatie naar bepaalde landen en gebieden toe, haar eigen burgers voor zekere risico’s. Een voorbeeld is de Amerikaanse ondersteuning van de genocide die gaande is in Gaza. Daarin kan Suriname alleen indirect bijdragen, maar het ware beter geweest als de dialoog ook geënt was op de Surinaamse problemen. En dat is niet het geval.
