Er is deze week een heel interessant bericht verschenen in de media over het ontslag van de hypotheekbewaarder. In het bericht wordt vermeld dat de betrokken functionaris is ontslagen, omdat zij weigerde mee te werken aan zaken die tegen de wetgeving van Suriname zijn, dus dat ze geweigerd heeft mee te willen werken aan illegale praktijken. Haar houding zou een doorn in het oog zijn voor politici die sjoemelen met grond. Opvallend is dat in het bericht vermeld is, dat een deel van het notariaat in Suriname ook behoorlijk ontevreden was met deze functionaris, omdat ze niet wilde meewerken aan bepaalde illegale praktijken. En deze notarissen zouden ook druk op de bevoegde autoriteiten hebben uitgeoefend om de betreffende functionaris te ontslaan. Als dat waar zou zijn dan is dat een zeer kwalijke zaak, maar we komen daarop terug.
Er is ook bericht dat de voormalige leidinggevende van GLIS die enige tijd minister van Ruimtelijke Ordening en Milieu was tijdens deze regering, in de ontslagen functionaris een medestander had gevonden om de corruptie wat betreft grondzaken bij GLIS uit te bannen. We hebben gisteren het gehad over de slechte positie van Suriname wat betreft de anti-corruptie. We stelden daarbij ook dat personen die weigeren mee te werken aan corruptie, in Suriname op den duur het gelag van hun houding moeten betalen.
Er zijn in Suriname geen sterke actoren in het maatschappelijk middenveld die opkomen voor het bestrijden van de corruptie in Suriname. We menen ons te herinneren dat de politieke partij DA’91 eens een meldpunt binnen de partij had geopend waar burgers hun klachten of meldingen over corruptieve praktijken mochten deponeren. Het is door deze partij die toen al een buitenparlementaire partij was, nooit uit de doeken gedaan hoeveel gevallen van corruptie men heeft ontvangen en wat men ermee heeft gedaan.
Om terug te komen op het geval van de ontslagen hypotheekbewaarder, in principe behoren zulke functionarissen middels een persconferentie uit de doeken te doen waarom ze worden ontslagen. Er zijn klachten in de samenleving die op social media beweren, dat de bedoelde persoon is ontslagen omdat zij ook meedeed aan corrupte handelingen. Wat precies waar is, is niet bekend. Wel is het in de samenleving bekend dat er veel gesjoemeld wordt met grond in Suriname. Zo zijn er bepaalde DNA-leden die gespecialiseerd zijn in deze zaak en bijna geobsedeerd zijn met grond. Deze personen lopen Grondzaken plat en zijn kind aan huis daar.
Er zijn ook berichten over een bepaalde rol die notarissen in Suriname vervullen in zaken die niet geheel volgens de wet zijn. Zo is recent in de media ook genoemd het fenomeen dat ‘stichtingen voor vermogensbeheer’ worden opgericht door ook buitenlandse personen om zo de L-decreten te omzeilen wat betreft het nationaliteitsvereiste en zodoende tocht het beheer- en beschikkingsrecht krijgen van Surinaams domeingrond. Een vraag die zich hier opdringt is in welke mate volgens de wet op de stichtingen dit type van stichtingen kunnen worden opgericht. Deze stichtingen hebben grond in hun beheer dat miljoenen SRD waard is en daarmee wordt dan handel gedreven. De vraag is of dit allemaal toegestaan is en wat de rol van de notarissen van Suriname daarin is.
Het doel van de stichting mag niet inhouden het doen van uitkeringen aan oprichters of aan hen, die deel uitmaken van haar organen, noch aan anderen. Uitkeringen moeten hier ruim worden opgevat als inkomsten. Vanuit een stichting mag men alleen een inkomen verwerven als die uitkeringen / inkomsten een ideële of sociale strekking hebben. Met deze bepaling in de wet is duidelijk aangegeven, dat een stichting een ideëel doel moet hebben wat betekent dat de stichting bestaat om bepaalde waarden en normen omhoog te houden.
Een voorbeeld is bijvoorbeeld het behartigen van belangen van een bepaalde type zieke mensen of van dieren. Een stichting kan een ook sociale doelen of strekking hebben, bijvoorbeeld om kwetsbare groepen in de samenleving van dienst te zijn. Zover wij de wet op de stichtingen begrijpen kan er geen stichting voor vermogensbeheer worden opgericht om daarop via de corruptie grond overgedragen te krijgen van de regering, om daarna met deze grond voor miljoenen en miljarden te gaan speculeren. Het oprichten van zo’n stichting is in strijd met de bedoeling en de strekking van de wet op stichtingen.
We hebben gezien dat er duizenden dubieuze stichtingen in Suriname zijn opgericht alleen om grondbezit versluierd (verborgen) te houden, zodat de gemeenschap niet weet wie de eigenlijke bezitters zijn. We zagen dat laatst ook bij de perikelen van Sabakoe Village. De Kantonrechter kan op vordering van het Openbaar Ministerie bij beschikking verklaren, dat een stichting verboden is, als strijdig met de openbare orde. Deze corrupte stichtingen verstoren de openbare orde waarvan de kleine man het grootste slachtoffer is. Deze kleine stichtingen zijn een vehikel om een klassieke vorm van corruptie in Suriname in stand te houden.
Een stichting wordt door een beschikking van de Kantonrechter ontbonden indien de stichting een met de wet strijdig doel heeft, dus niet als doel heeft het behartigen van een ideëel of sociaal doel. Het OM in Suriname moet de vernietiging van al deze illegale stichtingen vorderen bij de rechter en daarmee zal een deel van de corruptie worden aangepakt. Ook moeten er strengere regels komen tegen de handelingen van bepaalde notarissen. Een goed tuchtinstituut kan ervoor zorgen dat maatregelen tegen deze notarissen kunnen worden getroffen.
