De twee grote internationale goudmijnbedrijven in Suriname, het Chinese Zijin Mining (Rosebel goudmijn) en het Amerikaanse Newmont Corporation (Merian goudmijn) beschikken over zogenoemde ‘tailing ponds’. Deze residubekkens zijn de natte opslagplaats voor het afval en de bijproducten die overblijven uit de mijnbouw – zoals slib of vloeibaar chemisch afval van mijnbouwinstallaties. Dergelijke residubekkens zijn vaak erg groot.
‘Tailing pond’ Zijin/Rosebel goudmijn
Twee grote Braziliaanse ‘tailing pond’ rampen
Op 5 november 2015 stortte het enorme residubekken van een ijzermijnbedrijf in Bento Rodrigues (Mariana dam), Brazilië, in, waardoor de Doce-rivier werd vervuild met 62 miljoen kubieke meter giftig slib over een afstand van 600 kilometer tot aan de monding van de Atlantische Oceaan. Het ongeval verwoestte 158 huizen, verwoestte 15 km², verstoorde de drinkwatervoorziening en doodde minstens 17 mensen. Zo’n vier jaar later, 25 januari 2019, vond de ramp met de Brumadinho-dam plaats toen een dam met residuen in de ijzerertsmijn van Córrego do Feijão doorbrak. De dam is eigendom van het mijnbedrijf Vale, dat ook betrokken was bij de Mariana-damramp van 2015. Door de ineenstorting van de dam kwam een modderstroom vrij die het hoofdkwartier van de mijn overspoelde, samen met huizen, boerderijen, herbergen en wegen stroomafwaarts. In januari 2019 stierven 270 mensen als gevolg van de ineenstorting, van wie 259 officieel werd bevestigd dat ze dood waren, en 11 anderen werden als vermist opgegeven. In januari 2022 werden er nog steeds zes vermist.
Veiligheid rond ‘tailing ponds’ in Suriname…
Hoe is het gesteld met de veiligheid in Suriname rond de ‘tailing ponds’? Van een bron vernam de redactie van Dagblad Suriname, dat de Rosebel/IAmGold goudmijn een “vijver” heeft van zo’n 725 hectare met onder andere cyanideafval. “Er zijn 17 dammen die dagelijks gecontroleerd werden voor de overname door het Chinese bedrijf Zijin en circa 230 miljoen kubieke meter aan chemisch afval waaronder ongeveer 40% vaste stof, beschermen.”
Suriname kent geen specifieke wetgeving inzake deze “vijvers” vol chemische rotzooi. De Europese Unie heeft wel die specifieke wetgeving. Op grond van EU-wetgeving (Richtlijn 2006/21/EG betreffende het beheer van afval van de winningsindustrieën, de zogenaamde Mijnbouwafvalrichtlijn) zijn de lidstaten verplicht ervoor te zorgen dat mijnafval wordt beheerd zonder de menselijke gezondheid in gevaar te brengen en zonder gebruik te maken van processen of methoden die het milieu kunnen schaden – vooral zonder risico voor water, lucht, bodem, fauna of flora.
Geen specifieke wetgeving
In een reactie zegt minister Marciano Dasai van Ruimtelijke Ordening en Milieu als antwoord op vragen van Dagblad Suriname: “Betreffende de tailing ponds is er specifiek betreffende “tailing ponds” geen wetgeving. Op milieugebied dekken verschillende artikelen uit de Milieu Raamwet dit wel, onder andere artikel 9 (zorgplicht) en de artikelen met betrekking tot de MEA (Milieu Effecten Rapportage), monitoring en handhaving.”
Die artikelen in de Milieu Raamwet hebben echter betrekking op regulier, gewoon, afval. Dat is iets anders dan mijnbouwafval, waar veel risico’s qua opslag aan zitten.
Over de veiligheid laat minister Dasai weten, dat het mijnbouwproject van Newmont -inclusief hun tailing pond – en de uitbreidingen van de tailing ponds van Zijin (voorheen IAmGold) door het MEA-proces van het NIMOS (Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname) zijn gegaan.”
Maar, of de ‘tailing ponds’ op reguliere basis worden gecontroleerd door verantwoordelijke autoriteiten is onduidelijk. Het NIMOS heeft niet gereageerd op vragen hieromtrent door Dagblad Suriname.
Chinese wet- en regelgeving
De redactie heeft uiteraard Zijin benaderd voor een reactie, maar die is vooralsnog uitgebleven. Op de website van het bedrijf staat onder andere het volgende: “(…) Tailings worden verwerkt en opgeslagen in residuen opslagfaciliteiten (TSF’s) om de veiligheids- en milieurisico’s te beheersen. Wij geven prioriteit aan de veiligheid en integriteit van TSF’s. We implementeren een TSF-beheer en -strategie voor de levenscyclus om onze inzet voor een verantwoorde, milieuvriendelijke en duurzame mijnbouwontwikkeling te realiseren.”
Daarnaast stelt dit grote Chinese mijnbouwbedrijf, dat zij de Global Industry Standard for Tailings Management volgt, “voldoen aan de Work Safety Law van de Volksrepubliek China, de Mijnveiligheidswet van de Volksrepubliek China, de veiligheidsvoorschriften voor residuenvijvers van China, de Code voor de constructie en acceptatie van residuen afvalverwerkingsfaciliteiten (GB50864-2013), de bepalingen inzake veiligheidstoezicht en beheer van residuen, en de normen en voorschriften van het land waarin wij actief zijn.”
Kortom, het bedrijf stelt te voldoen aan allerlei Chinese wet- en regelgeving en die zijn uiteraard niet van toepassing op de Surinaamse Rosebel-goudmijn.
“Beheer van residuen heeft tot doel geen schade toe te brengen aan mens en milieu”
Het Amerikaanse Newmont heeft op haar internationale website het volgende staan over ‘tailing ponds’: “Het beheer van residuen is opgenomen in het beleid van Newmont op het gebied van duurzaamheid en betrokkenheid van belanghebbenden en wordt ondersteund door onze normen en richtlijnen. We zijn gefocust op transparante rapportage en zinvolle betrokkenheid die aansluiten bij ons doel om waarde te creëren door middel van verantwoorde en duurzame mijnbouw. We streven ernaar om te voldoen aan de Global Industry Standard for Tailings Management (GISTM) met een aanpak die rekening houdt met de complexiteit en de multidisciplinaire aard van verantwoord beheer van residuen en met als doel geen schade toe te brengen aan mens en milieu.”
Verder geeft Newmont aan, dat de aanpak van het bedrijf voor het beheer van residuen tot doel heeft geen schade toe te brengen aan mens en milieu, terwijl tegelijkertijd de best beschikbare praktijken worden nageleefd, de best beschikbare technologieën worden toegepast, het sociaal-economisch bewustzijn en de betrokkenheid van belanghebbenden worden versterkt en geïntegreerd, en milieuoverwegingen gedurende de hele levenscyclus.”
Kortom, op hun websites zijn beide mijnbouwbedrijven transparant over hun beleid inzake ‘tailing ponds’ en stellen alles in het werk te stellen om de mens en het milieu te beschermen. Maar, wereldwijd zijn er zaken fout gegaan bij grote mijnbouwbedrijven die hetzelfde nastreefden. Maar, wereldwijd zijn er toch ernstige rampen gebeurt bij ‘tailing ponds’ met zeer veel schade voor mens en milieu. En dat geeft te denken….
(Foto top: ‘tailing pond’ Merian goudmijn)
PK
