De houding van Zuid-Afrika ten aanzien van het conflict in Gaza heeft geleid tot een duidelijke verslechtering van de handelsrelaties met Israël. Israëlische bedrijven zijn gestopt met het importeren van Zuid-Afrikaanse druiven, wat wijst op mogelijke bredere boycots tegen Zuid-Afrikaanse bedrijven vanwege het standpunt van Pretoria.
Deze situatie ontstond nadat Zuid-Afrika Israël bij het Internationaal Gerechtshof van de VN had beschuldigd van genocide op Palestijnen, waarna Israël werd opgedragen handelingen van genocide in Gaza te voorkomen.
De Congress of South African Trade Unions (COSATU) heeft de regering opgeroepen om de Zuid-Afrikaanse werknemers te beschermen tegen de gevolgen van dit handelsgeschil. Matthew Parks, woordvoerder van COSATU, benadrukte het belang van het beschermen van Zuid-Afrikaanse banen, terwijl hij pleit voor wereldwijde sancties tegen Israël.
Steenkool en diamanten zijn belangrijke Zuid-Afrikaanse exportproducten naar Israël. In 2022 werd meer dan de helft van Zuid-Afrika’s steenkool en een aanzienlijk deel van de diamanten naar Israël verzonden.
De diplomatieke banden zijn gespannen: Zuid-Afrika heeft diplomaten uit Tel Aviv teruggeroepen, en het parlement overweegt om de Israëlische ambassade in Pretoria te sluiten.
Hoewel het risico van een boycot beheersbaar lijkt voor Zuid-Afrika, bestaat er grotere zorg over de mogelijke impact op de handelsrelaties met de Verenigde Staten. Als langdurige bondgenoot, zou de VS kunnen reageren op de houding van Zuid-Afrika. Importbeperkingen onder de AGOA lijken onwaarschijnlijk gezien de Amerikaanse afhankelijkheid van Zuid-Afrikaanse mineralen en de impact op fabrikanten.
Buiten Israël en de VS kunnen ook de relaties van Zuid-Afrika met de Europese Unie worden beïnvloed. Het buitenlandse beleid van het land, vooral in de nasleep van Ruslands acties in Oekraïne, heeft geleid tot verslechterde relaties met zowel de VS als de EU.
Deze ontwikkeling benadrukt het delicate evenwicht dat Zuid-Afrika moet hanteren in zijn buitenlands beleid en internationale handelsrelaties, waarbij wereldwijde politiek en economie met elkaar verweven zijn en besluiten verreikende gevolgen kunnen hebben.
