De inheemsen in Suriname hebben decennialang lang in de binnenlanden geleefd. Ze hadden geen scholing en probeerden in hun levensonderhoud te voorzien met hetgeen de natuur hen bood en door zelf te planten, kortom ze hebben zich kunnen redden en waren tevreden met hun leven.
Vanaf men heeft ontdekt dat er veel bodemschatten in de grond in het binnenland zitten, is er een wedloop ontstaan voor grond Er wordt grond gestolen, toegeëigend of toegewezen. Niet alleen Surinamers, maar ook buitenlanders willen hiervan profiteren en zich verrijken. Ze komen bij drommen het land binnen, legaal of illegaal om te profiteren. Zolang men voor zichzelf blijft graaien, zal slechts een enkeling profiteren van de bodemschatten en zal het gros van het volk in armoede leven. Het land zal veel sneller tot ontwikkeling komen als de bodemschatten geen privébezit zijn.
Ik heb er vaker voor gewaarschuwd dat de staat alert moet zijn wie ze legaal binnenhalen, maar ook wie illegaal binnenkomt. Laat het niet zo ver komen dat men pas de put gaat dempen als het kalf verdronken is.
Deze race naar grond in het binnenland heeft de inheemsen wakker geschud. Er zijn plots te veel indringers en daardoor voelen ze zich bedreigd en onbeschermd.
Met behulp van de VIDS probeert men land en volk te beschermen, grondroof te stoppen, kaalkap van bossen tegen te houden, verlies van biodiversiteit en milieuvernietiging te voorkomen. VIDS heeft een waslijst met eisen die onderbouwd zijn met sterke argumenten.
Aan de andere kant mag de regering ook niet stil blijven staan. Er moet ontwikkeling voor het land komen dus de plannen voor landbouwontwikkeling, voedselvoorziening, bauxietwinning, palmolieplantages kunnen alleen maar worden gezien als een meerwaarde voor het land.
Mensen staan niet graag open voor veranderingen. Ze willen zich blijven koesteren in het oude bekende. Daarom is het begrijpelijk dat de inheemsen zich verzetten tegen alle plannen die, volgens hen, hun oude, veilige bestaan bedreigen. Deze angsthouding hebben we ook kunnen zien bij de aanpak van Santokhi om het land weer op de rails te krijgen. Het gros van het volk heeft geprotesteerd, gedreigd en tegengewerkt. Achteraf merkt men pas dat die harde aanpak positief heeft uitgepakt, dus ook deze plannen kunnen ontwikkeling brengen voor het hele land.
Het grote gevaar hier is echter corruptie. Er liggen altijd hebzuchtige, kapitaalkrachtigen in binnen- en buitenland op de loer die hiervan voor privé doeleinden willen profiteren. Het volk moet hiertegen worden beschermd.
De grond is van dit land, dat is een feit, dus de staat mag het gebruiken om ontwikkeling te brengen. Echter enkele topfiguren maken misbruik van hun positie en eigenen zich grond toe met het gevolg dat men de plannen van de regering gaat wantrouwen. De regering wordt over een kam geschoren met de schurken, terwijl er genoeg integere mensen in zitten (Sharman, Van Samson)
Terecht vragen de inheemsen om bescherming, transparantie en zekerheid. De plekken waar de inheemsen al jaren wonen en werken moeten worden opgetekend als hun eigendom. Men mag alleen grond gebruiken binnen een redelijke afstand van hun dorpen en dit moet wettelijk worden geregeld. Het gaat om een stukje respect voor de inheemsen. De indianen zijn geen import, maar de oorspronkelijke bewoners van dit land en hebben rechten.
Nog een punt van aandacht is dat, hoewel de eisen van de inheemsen redelijk zijn, ze er toch rekening mee moeten houden dat alles niet snel gerealiseerd kan worden. Vele regeringen hebben dit probleem genegeerd en van deze regering nu directe aanpak en directe oplossingen eisen, is niet eerlijk. De oplossingen moeten er beslist komen, maar binnen een redelijke termijn. Dit kan best lukken als er goede afspraken op papier worden gemaakt en er vooral toezicht is op de uitvoering van de plannen. Want dat is het grootste mankement van Suriname. Plannen en wetten worden gemaakt maar de controle blijft altijd achterwege. Iemand moet strak toezicht houden dat de plannen worden gerealiseerd en vooral binnen de afgesproken termijn.
Een pluspunt van de grondwedloop is dat de binnenlandbewoners eindelijk zijn gaan beseffen dat ze niet ongeletterd en ongeschoold hun primitieve leven kunnen voortzetten. Suriname heeft geschoolde en deskundige mensen nodig.
Het gaat niet om dat papiertje dat je aan anderen als bewijs kan laten zien, want een diploma kan worden gekocht.
Het gaat erom dat scholing je houding verandert, je acties en de taal die je spreekt bepaalt en je gedrag in de omgang met anderen beïnvloedt. Scholing verandert mensen en mensen stimuleren op hun beurt weer hun omgeving om te veranderen. Onderwijs is het krachtigste wapen om ontwikkeling te realiseren, het traint de geest om te denken en te begrijpen. De inheemsen kunnen door scholing gaan begrijpen dat de plannen nodig zijn voor de ontwikkeling van land en volk. Omgekeerd heeft de overheid de plicht om voor alle Surinamers een veilig thuis te scheppen en dat kan alleen worden bereikt met transparantie en respect.
“Respect is a two way street, if you want to get it, you’ve got to give it.”
Josta Vaseur
