Het nieuwe jaar 2024 is ingegaan, de werkplekken zijn weer open en business is running. Oudjaar was zeer uitbundig wat betreft het traditioneel gedeelte waar duizenden Surinamers en toeristen aan hebben meegedaan. Het vuurwerk was vergeleken met enkele jaren terug wat minder uitbundig. Overall scheen het op de laatste dag toch uitbundig te zijn geweest waar Surinamers zich overgegeven hebben aan het plezier in grote menigtes. De weergoden hebben in deze toch redelijk goed meegewerkt.
Suriname had bezoek van een zeer bekende Afrikaanse vlogger die verslag heeft gedaan van de Surinaamse uitbundigheid. Dit zal het land op het toeristische vlak verder op de kaart zetten. Menig Surinamer die de tijd had om in familieverband te vieren, moet zich afgevraagd hebben wat het jaar 2024 zal brengen in termen van het economisch leven. En in dit verband willen we ingaan op een vooruitblik die gedaan is door de economen van Al Jazeera over de wereldeconomie.
De economen stellen dat de Amerikaanse rente, de olieprijzen en de Chinese economie volgend jaar de wereldeconomie zullen bepalen. Zoals bekend, wordt vaak gesteld dat Suriname negatieve economische ontwikkelingen importeert zoals de inflatie. Wanneer de voedsel- en brandstofprijzen in Suriname omhoog gaan, dan wordt vaak verwezen naar ontwikkelingen buiten de Surinaamse grenzen, zoals oorlog en de wereldmarkt waar Suriname een prijsnemer is.
In Suriname hebben we op het koersenfront, waarschijnlijk door de maatregelen van het IMF en de financiële injecties, een redelijk stabiele indruk gehad. Prijzen zijn op een hoog niveau stabiel gebleven met mogelijk op sommige vlakken een lichte verlaging en elders een uiteindelijke verhoging. Noemenswaardige baan scheppende investeringen zijn er in Suriname niet geweest, maar de werkloosheid heeft geen kritiek punt bereikt. Eerder is in DNA geklaagd over vacatures die niet ingevuld kunnen worden, vooral bij de discussies over de gokbusiness in Suriname. Ook is een enkele keer gesproken over het binnenhalen van vreemdelingen om de niet in te vullen vacatures in te vullen.
Suriname zit nu in de voorfase van investeringen in de olie-en gassector. Aan de andere kant krijgen de mondiale wereldplannen over milieu meer gestalte en zal er druk ontstaan op het gebruik van fossiele brandstoffen. Als dat geen drastische omwentelingen op het gebied van de energie met zich meebrengt, dan kan een verhoogde public spending in verband met de verkiezingen, leiden tot een vervangende compensatie uit de olie-investeringen. Het effect zal dan niet op de economie te merken zijn. In de hele wereld wordt echter al gesproken over de energietransitie en daarvoor zouden er ook al afspraken zijn wat betreft de financiering in de vorm van een klimaatfonds. Suriname zal, ondanks dat het een van de zeer weinige carbon-negatieve landen is, toch ook hieraan moeten meedoen. De verkoop van carbon-credits zal ons ook in de richting van energietransitie brengen. En dat zou effect kunnen hebben op de olie-ontginning.
De economen constateren dat de wereldeconomie veerkrachtiger is gebleken dan de meeste analisten begin 2023 hadden verwacht. Vooral de mondiale inflatie is gedaald zonder grote stijgingen van de werkloosheid. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voorziet echter dat de mondiale productie in 2024 zal vertragen. De OESO verwacht dat het mondiale bruto binnenlands product (bbp) volgend jaar met 2,7 procent zal stijgen, iets minder dan de 2,9 procent in 2023. De vooruitzichten van de OESO wijzen op een langdurige na-effecten van Covid-19 en de Rusland-Oekraïne oorlog. Maar, de economen wijzen erop dat economische voorspellingen niet altijd uitkomen. Zo zijn 2 voorspellingen in 2023 niet uitgekomen: een recessie in de USA en een golf van staatsfaillissementen door hoge schuldenlasten in de ontwikkelingslanden. Geen van beide heeft plaatsgevonden, maar Suriname heeft gebengeld aan de rand van faillissement.
Ondanks de recente spanningen in Israël en Palestina zal de wereldeconomie in 2023 langzaam maar zeker in een beheersbaar tempo groei laten zien.
Belangrijk voor Suriname is ook de ontwikkeling van de olieprijzen. De Wereldbank meldde kort na het uitbreken van de oorlog in het Midden-Oosten dat de prijzen van ruwe Brent-olie (de internationale benchmark) zouden kunnen stijgen als producenten in de regio in een breder conflict zouden worden betrokken. Die voorspellingen zijn gelukkig niet uitgekomen. Suriname worstelt nog met de schuldenlast, waarvan een deel komt uit China. China heeft in de wereld veel leningen uitstaan. Economen houden China ook in de gaten vanwege zijn omvang en nauwe banden met de wereldeconomie. De activiteit daar heeft een rimpeleffect op de wereldhandel, de internationale toeleveringsketens en de grondstoffenprijzen.
De trends in landen als de USA en China hebben de verwachtingen van relatief gunstige vooruitzichten voor de mondiale groei in 2024 versterkt. Echter, net als in 2023 kunnen de voorspellingen opnieuw niet uitkomen.
Belangrijk voor Surinamer blijft in Suriname de zelfredzaamheid, het uitgeven met mate, het zich verder blijven ontwikkelen en mogelijkheden van legale inkomsten met beide handen aangrijpen.
