De wijze waarop de Nationale Assemblee het grensprotocol met Frankrijk in eerste ronde heeft behandeld, getuigt van grove slordigheid met betrekking tot het omgaan met zo’n belangrijk nationaal vraagstuk als de grenskwestie. Leden van de oppositie en de coalitie stonden tijdens de debatten vaak tegenover elkaar, terwijl men juist als een man achter de regering zou moeten staan.
Leden van de oppositie stelden kritische vragen over onder andere de gevolgde methodologie bij de vaststelling van de grenslijn op de Marowijnerivier en de Lawa, en de haast die plots gezet wordt achter het in behandeling nemen van het grensprotocol. De coalitie vindt dat de houding van de oppositie bedoeld is als vertragingstactiek.
Tijdens de debatten zijn op meerdere momenten harde woorden gevallen. Regering en parlement zouden er juist aan gedaan hebben om over zo’n belangrijk nationaal vraagstuk als de grenskwestie eerst achter gesloten deuren over de gevolgde nationale strategie van gedachten te wisselen, alvorens in het openbaar met elkaar in debat te treden. De neuzen zouden dan in grote lijnen in een richting wijzen.
Zoals de debatten vorige week donderdag en afgelopen dinsdag zijn verlopen, slaat Suriname naar de buitenwereld toe een absoluut slecht figuur. De debatten in het parlement over het grensprotocol met Frankrijk, waarbij op meerdere momenten ook de grenskwestie rond het Tigri-gebied de kop op stak, worden ongetwijfeld ook nauw gevolgd door zowel de Franse- als de Guyanese autoriteiten. Wat zij zien is onenigheid. En dat kan nimmer het nationaal Surinaams belang goed doen.
Roep om comité général
De oppositie, met name de NDP-fractie, heeft eerder meerdere malen op de Assembleevoorzitter het dringend verzoek gedaan om onder meer over de grenskwestie en andere zaken in de relaties met Guyana een comité général met de regering te arrangeren. Daarbij zou er over strategieën en andere gevoeligheden van gedachten kunnen worden gewisseld, zodat het land in optreden naar buiten toe een eensgezinde opstelling aan de dag kan leggen.
Het grensprotocol tussen Suriname en Frankrijk regelt de vaststelling van de grens met Frans Guyana op de Marowijne- en de Lawarivier tot aan de samenvloeiing van de Litani en de Marwowini.
Zoals in het Verdrag van 1915 (tussen Nederland en Frankrijk) is vastgesteld en na bestudering overgenomen door de Nationale Grens Commissie wordt de grenslijn vastgesteld op basis van het middenlijn principe. De middenlijn is een evenredigheidslijn die gelegen is tussen beide oevers van de rivier die het wateroppervlak bij benadering in twee gelijke delen verdeelt. De grenslijn wordt dus gevormd door de middenlijn. Indien er geen eilanden aanwezig zijn op de middenlijn, is de middenlijn de grenslijn. Indien er eilanden aanwezig zijn op de middenlijn, c.q. de middenlijn dwars door eilanden loopt, wordt de soevereiniteit over dat eiland vastgesteld en het middenlijnprincipe voor de tweede keer toegepast.
Volgens het Verdrag van 1915 wordt de soevereiniteit van het eiland vastgesteld naargelang het eiland voor het grootste gedeelte naar het oosten of het westen helt. Indien het naar het westen helt is het Surinaams grondgebied, en indien het naar het oosten helt is het Frans grondgebied.
Zuidoostelijk driehoek
Naast de indicator van soevereiniteit is na overeenstemming tussen partijen beslist dat overheidshandelen, cultuur, tradities en gewoonten, affiniteit van de bewoners met het gebied en soms geografische vorm worden meegenomen bij de soevereiniteitsvaststelling, ook al ligt het eiland aan bijvoorbeeld de Franse kant, maar zijn de indicatoren zoals opgenoemd totaal contra Franse gewoonten. In deze voorkomende gevallen is er dan onderhandeld over de eilanden.
In het grensprotocol worden in dit verband de eilanden bij name genoemd die tot Surinaams- of Frans grondgebied behoren.
Het gedeelte van de grens met Frans-Guyana vanaf de samenvloeiing van de Lawa, de Litani en de Marwini bovenwaarts valt niet onder de reikwijdte van het grensprotocol. Dit gedeelte staat bekend als de zuidoostelijke driehoek en de onderhandelingen daarover zijn nog niet aangevangen.
Dit is een van de voornaamste redenen waarom de oppositie tijdens de debatten wilde weten wat de reden is dat bij de grensvaststelling op de Marowijne en de Lawa gekozen is voor het middenlijnprincipe en niet voor een andere methodologie. Dit is van belang omdat er geanticipeerd moet kunnen worden op de onderhandelingen in de toekomst over het zuidoostelijke driehoek.
Vandaar dat de oppositie van de regering wil vernemen wat de Surinaams strategie is en hoe daarbij reeds geanticipeerd zou kunnen worden op besprekingen in de toekomst, waarbij het nationaal belang het best zal kunnen worden gediend.
De zuidwestelijke driehoek is voor de oppositie Surinaams grondgebied en ze heeft er moeite mee dat tijdens de debatten dit gebied als betwist gebied wordt aangemerkt.
SS
