Josee Artist heeft zaterdag tijdens de VN-Klimaattop COP 28 in Dubai, zitting genomen in een panel om samen met 3 andere panelleden te praten over inheemse inzichten, ideeën en strategieën over landherstel, behoud van land en bossen en rechten. Deze paneldiscussie, werd georganiseerd door G29 Global Land Initiative, zo meldt de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) dinsdag.
Artist presenteerde aan de hand van projectactiviteiten in Konomerume hoe door het versterken van de dagelijkse bezigheden in inheemse gemeenschappen, zoals de wijze van voedselvoorziening, en het gebruik van niet-hout bosproducten (zoals noten om olie te maken, en warimbo voor vlechtwerk) maar ook door het vergroten van landbouwproductie meer inkomsten verdiend kunnen worden zonder de natuur aan te tasten.
Niet door het uitvoeren van kaalkap en grote landbouwgronden aan te leggen, maar door aan agro-bosbouw te doen. Je kan op die manier meer gewassen produceren zonder dat je alle bos weghaalt of juist door voor jouzelf bruikbare boomsoorten te planten.
Belangrijk is dat Konomerume zegt dat zij geen vernietiging of vervuiling van hun land, rivieren, kreken, en zwampen wil en dus volgens hun eigen inheemse strategieën plannen wil maken voor de toekomst. Dit is precies de manier waarop Inheemsen dat al eeuwenlang doen.
De uitdagingen zitten vooral in het ontbreken van de wettelijke erkenning van collectieve rechten, benadrukte Artist.
Suriname is dan wel het land met de hoogste bosbedekking – officieel is 93% van ons land bedekt met bos – maar er worden steeds meer bomen gekapt en land vernietigd door grote en kleinschalige, binnen- en buitenlandse mijnbouwbedrijven, houtmaatschappijen en nu ook buitenlandse landbouwers aan wie de overheid gronden geeft in onze gebieden.
Konomerume maakt plannen voor de toekomst en daar past het voor altijd verwijderen van mineralen, en bomen en andere verwoestende handelingen niet bij. Daarom is het niet juridisch erkennen van onze collectieve rechten en een destructief Surinaams overheidsbeleid gericht op extractieve industrie vernietigend voor het land en vooral voor inheemse volken, aldus de VIDS.
Het kan ook anders, geeft Artist aan op een vraag hoe de wereld kan leren van inheemse volken. Samen met bevriende wetenschappers van universiteiten en enkele bevriende non-gouvernementele organisaties en de organisatie van samenwerkende tribale volken, KAMPOS, werkt VIDS-ideeën uit om de inheemse strategie te brengen naar een model op nationaal niveau. Want ook de Surinaamse samenleving kan een goed leven hebben en plannen maken voor een toekomst die gebaseerd is op behoud van de natuur, zo stelt de VIDS.
“Gas en olie, mijnbouw, bosbouw en grootschalige landbouw in onze bosrijke gebieden is daarvoor niet nodig. Ons land biedt voldoende mogelijkheden om aan iedereen in Suriname in harmonie met de natuur een goed leven op te bouwen. De samenwerkende coalitie gaat dat met studies aantonen, wij vanuit de inheemse wereldvisie op lokaal niveau, en nationale en internationale deskundigen vanuit methodes die het zichtbaar maken volgens hun bekende cijfermatige modellen zodat beleidsmakers, politici en anderen het ook verstaan.”
De inheemse strategie, uitgewerkt in een model op nationaal niveau, kan worden gebruikt door iedereen die een leven in harmonie met de natuur wil. En dan zal Suriname een goed voorbeeld zijn voor de hele wereld.
Tot slot gaven de panelleden aan dat het ontbreken van rechten of het niet naleven daarvan, het niet betrekken van inheemse volken in besluiten en het niet op de juiste wijze waarderen van Inheemse kennis desastreus kunnen zijn voor landherstel en behoud.
(Foto top: Panelleden: Monica Yator, Emmanuela Shinta, Marie-Josee Artist & Frederico Perez)
