De slachtoffers van de mijnramp zijn in Suriname de afgelopen dagen begraven. De vraag is wat er in Suriname na de ramp veranderd is om een andere ramp te voorkomen. Het schijnt dat de regering de begrafeniskosten op zich heeft genomen, maar de vraag is hoeveel keren de staat begrafeniskosten op zich zal nemen. Zullen we steeds wachten totdat er een ramp optreedt om dan de onkosten te dekken?
We hebben binnen de regering nog geen beweging gezien om preventieve maatregelen te treffen in de kleinschalige illegale en informele goudmijnsector. Zijn de graafwerkzaamheden in het gebied doorgegaan? Is er een inventarisatie gemaakt van de autoriteiten die in deze niet hebben kunnen of willen optreden? Het gaat in deze wel om een mijnbouwramp en een ‘major accident’ gerelateerd aan de werkplek.
Vandaag willen we de nadruk leggen op mijnrampen zoals ze mondiaal voorkomen en de situatie in de wereld wanneer het gaat om de goudsector. Maar voordat we dat gaan doen willen we benadrukken dat de Commissie Ordening Goudsector (COG) opmerkelijk stil in het geheel is gebleven en niets van zich heeft laten horen. We kennen het beleid dus en het standpunt van de COG dus niet. De rol van de COG in het geheel is onbekend en derhalve nog steeds dubieus. Een vraag is ook onbeantwoord gebleven: mogen de mannen doorgaan met het delven van goud op dezelfde manier of niet? Daarover zijn door NH noch de regering echt bekendmakingen gedaan. Het schijnt dat de afkalvingen regelmatig voorkomen in de Surinaamse binnenland. De goudzoekers waren aan het werk in de open lucht. De buitenlandse media praten over een overhangend deel van een bergwand die door de goudzoekers was uitgegraven, waaronder ze werkten. Dat deel liet los en vermorzelde de mannen.
Tegenover de Surinaamse media vertelden overlevenden hoe zij hebben geprobeerd om nog levende slachtoffers uit te graven. Zij moesten hun pogingen staken toen er opnieuw een deel van de bergwand naar beneden kwam. In eerste instantie waren 14 lichamen geborgen, later werd bekend dat een slachtoffer in het ziekenhuis was overleden. Zo komen we op 15 slachtoffers, hetzelfde aantal als bij de decembermoorden.
De mijnramp van Suriname, die niet in een ondergrondse gang plaatsvond, is de grootste werkgerelateerde ramp in de geschiedenis van Suriname. Maar het hangt allemaal samen met de informele sector. Deze sector wordt in Suriname niet aangepakt, omdat regeringen bang zijn om stemmen te verliezen. De sector is groeiende in Suriname en het is nadelig voor de Surinaamse economie. Onder informele economie (ook: verborgen economie) verstaat men de wettelijke en onwettelijke economische activiteiten die niet in de officiële cijfers tot uitdrukking komen, doordat ze niet worden waargenomen door de instellingen die de statistieken opstellen zoals het ABS. De term wordt vooral geassocieerd met de derde wereld, waar in veel landen meer dan de helft van de bevolking werkzaam is in de informele sector. Dat neemt niet weg dat ook in ontwikkelde landen vele informele economische activiteiten plaatsvinden. Hieronder valt onder meer werk dat mensen thuis uitvoeren, onbetaald vrijwilligerswerk of het werk in het zwarte circuit.
De informele sector is een deel van de economie waar mensen werken in informele bedrijven of als zelfstandigen zonder formeel geregistreerd te zijn. De informele sector omvat vaak werk dat niet is gereguleerd door de overheid, zoals straatverkopers, huiswerkers en ambachtslieden. De informele sector kan ook werk omvatten dat is gereguleerd door de overheid, maar waarbij mensen niet formeel zijn aangesteld, zoals informele landbouwers en dagloners.
De formele sector is het tegenovergestelde van de informele sector en omvat bedrijven en organisaties die formeel zijn geregistreerd en gereguleerd door de overheid. De formele sector omvat vaak werk dat is gerelateerd aan de industrie, de dienstverlening en het ambtenarenapparaat. Werknemers in de formele sector zijn vaak formeel aangesteld en hebben vaak formele arbeidscontracten en werknemersrechten.
In het MOP van Suriname dat gaat tot 2026 staat vermeld, dat de informele sector welig tiert in Suriname. De productie is vaak artisanaal, productontwikkeling en -innovaties vinden weinig plaats, er is weinig modernisering, er is oneerlijke concurrentie tussen bedrijven door onvoldoende regulerend optreden van de overheid. Een van de strategische actiepunten van het MOP is dat de informele goudsector (weer) moet worden geordend. De mensen aldaar zijn ondernemers, dus het eerste wat gedaan moet worden is het aantal en de activiteiten in kaart brengen.
Verder is een actiepunt dat specifieke gebieden aangewezen moeten worden voor de kleinschalige mijnbouw, om zodoende verdere schade aan milieu en gezondheid te beperken. Een ander punt is de implementatie van goudwinning zonder gebruik van giftige stoffen (de kennis is reeds in Suriname), met in het bijzonder een uitfasering van het gebruik van kwik. Ook staat er vermeld dat een steeds grotere groep illegalen waaronder Guyanezen, Haïtianen en Brazilianen het land binnenkomt en meestal werk vindt in de informele sfeer.
We hopen dat de regering de dood van de 15 mijnwerkers niet zonder consequenties voorbij laat gaan en dat er maatregelen worden getroffen.
