De onrust in het land is zich aan het uitbreiden terwijl de president van het land uitlandig is. Er is gisteren een zeer verwerpelijk advies gegeven aan de vp van het land om zonder afstemming met de president die afwezig is, uitspraken te doen en beslissingen te nemen. Dat is gedaan op de radio in een bekend praatprogramma. Het is zowel in termen van eenheid van bestuur als gelet op een basaal niveau van vertrouwen dat dient te bestaan tussen coalitiepartijen, ongeoorloofd, onfatsoenlijk en zelfs onzedelijk, als een vp die waarneemt in het ambt van president, plotseling allerlei wildvreemde besluiten neemt en commitments maakt zonder de nodige afstemming als die afstemming noodzakelijk is.
Het is gevaarlijk als zulke adviezen gegeven worden aan onze huidige vp, omdat die ze gewoon zou kunnen uitvoeren. Zulke handelingen van de vp zouden neerkomen op verraad binnen de coalitie en ze zouden zelfs het einde van de coalitie kunnen betekenen. Van de vp wordt, wanneer die waarneemt, verwacht dat hij slechts die zaken afhandelt die belangrijk zijn voor de voortgang van het bestuur. Hij moet zijn handtekening zetten onder stukken waarvan hij de volle zekerheid moet hebben dat die de goedkeuring van de president dragen. Wij gaan er niet vanuit dat de vp in de waarneming een zelfstandige verantwoordelijkheid en bevoegdheid heeft. Hij heeft een bevoegdheid die afgeleid is van de echte president die om verschillende redenen verhinderd kan zijn.
In principe is de vp waarnemend president namens de echte president en functioneert hij op basis van een mandaat en dus niet op basis van een delegatie. Daarom is de zekerheid dat de president zijn goedkeuring heeft gehecht van belang. Het soort adviezen dat op de radio wordt gegeven om de vp op te hitsen om stoer te doen, zijn alleen bedoeld om de stabiliteit van deze coalitie die op een ongekend laag niveau is, aan te tasten. Het is algemeen bekend dat er verschillende punten zijn waarover de grote coalitiepartijen met elkaar overhoop liggen. Daar ontstaat ruimte voor oppositiepartijen om splijtzwammen te kweken en de coalitiepartijen verder uit elkaar te weken.
Verder is de vraagstelling aan de orde gekomen wat er gebeurt als straks de vp weigert om het mandaat dat hij heeft van de president aan hem terug te geven bij zijn terugkeer. Dat zou namelijk in de instabiele Latijns-Amerikaanse landen met een militaire achtergrond zijn gebeurd. Het antwoord op deze vraag is in het programma min of meer onbeantwoord gebleven en is slechts gezegd dat het in politieke zin onverantwoord zou zijn om, wil men nog voortgaan met een coalitie, nog deze handelingen te plegen.
Maar, wij denken dat overdrachten van bevoegdheden aan de vp niet voor onbepaalde tijd zijn, maar onderhevig zijn aan of een fatale termijn of de vervulling van een ontbindende voorwaarde. De ontbindende voorwaarde is dan de fysieke aanwezigheid en de terugkeer van de president op het Surinaams territorium. In dat geval vervalt het mandaat van de president aan de vp om namens hem de noodzakelijke bestuurshandelingen te plegen ter voorkoming van niet continueren van het bestuur.
Er valt dus niets over te dragen in principe. Maar, het kan ook dat degene die het mandaat heeft gegeven, zijn mandaat intrekt. Dit alles heeft te maken met een uitgangspunt dat de vp moet worden aangesteld bij vertrek van de president.
Het uitgangspunt is dat de fysieke aanwezigheid van de president inherent is aan de uitoefening van de bevoegdheden die kleven aan het ambt van president en/of dat de functies van de hoogste executieve autoriteit te allen tijde in staat moet zijn om zijn bevoegdheden uit te oefenen waarbij we dan vooral denken aan de staatsveiligheid en de noodtoestand, ook tijdens een (lange) aanwezigheid van de president. In dit laatste geval zal hij namelijk niet in staat zijn om fysiek stukken zoals presidentiële besluiten en resoluties te tekenen. Daarom kennelijk het gebruik om de ‘macht’ steeds tijdelijk over te dragen.
Er is verder een ander belangrijk punt aangehaald namelijk het regeren vanuit een afstand door de president, door de digitale middelen die zulks nu wel zouden toestaan. Gezegd moet worden dat wanneer deze noodzaak zich zou voordoen, het dan hoog tijd zal zijn geworden voor de regeercoalitie om het mandaat terug te geven. Immers zou dit betekenen een ontbreken van vertrouwen tussen de beide grote politieke partijen. Wij hebben hier duidelijk aangegeven dat de Grondwet de executieve bevoegdheden toekent aan de president, waardoor de vp slechts een secundaire assisterende en ondergeschikte rol vervult ten opzichte van de president.
Er is geïnsinueerd dat de president in de toekomst mogelijk vanuit een afstand zal regeren en dat zou in bestuurlijke zin een dieptepunt betekenen. Wij vinden dat de coalitie voorzichtig en alert moet zijn aan deze vormen van stoken van het smeulend vuur binnenin.
