De aanhoudende droogte en extreme hitte heeft een grote impact op de voedselvoorziening van de inheemse gemeenschappen. VIDS- voorzitter Muriël Fernandes (Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname) geeft tegenover Dagblad Suriname aan, dat er niet geplant kan worden vanwege de extreme hitte. “Het is heel erg droog en je moet elke dag je planten nat maken. We wachten nu op de regen, zodat we weer kunnen planten.”
Ook de kreken worden droog. Dit alles heeft met klimaatverandering te maken, zegt Fernandes. De inheemsen planten het meest bittere cassave die verwerkt wordt tot eindproduct (cassiri, cassavebrood of kwak). “Nu kunnen we niet echt oogsten, omdat we de cassave stokjes moeten overplanten. Met de aanhoudende droogte is het niet raadzaam om te planten. Wat we wel doen is openkappen, zoveel mogelijk branden en opruimen. Tegen deze tijd zouden we al regen hebben”, merkt Fernandes op.
Naast de bittere cassave, planten de inheemsen ook napi, zoete cassave, banaan, peper, maïs, zwarte patat, yamsi en in sommige dorpen wordt ook rijst geplant. Oker, pompoen en ananas, worden nu ook op grote schaal geplant. Maar, dat heeft niet zo veel nodig wat zorg betreft, geeft Fernandes aan. De inheemsen leven daarnaast ook van wild, dat door de aanhoudende droogte ook verder op zoek gaat naar water en ook bosvruchten. Volgens Fernandes zou de aanhoudende droogte ook impact hebben op de bosvruchten zoals maripa, koemboe en awara.
“In sommige gebieden is het wat vochtiger dus daar heb je dan niet zoveel problemen met planten. We verschillen van dorp tot dorp, maar ook van regio tot regio. Maar de aanhoudende droogte blijft een zorgpunt, aldus Fernandes.
Situatie in het Wayana-gebied
Jupta Itoewaki, voorzitter van de Wayana-organisatie Mulokot Kawemhakan, zegt ook in een reactie tegenover Dagblad Suriname, dat klimaatverandering overal een grote impact heeft op de voedselvoorziening. “Als het geen overstroming is door zware regenval, dan is het extreme droogte door de hitte zoals nu. Het is voor het eerst zo heet in het Amazone-gebied, volgens de laatste deskundigen. Rivieren en kreken drogen op. Onze cassave aanplant groeit dus niet, want de jonge plantjes sterven uit. Cassave is een belangrijke voedselbron voor de Wayana”, zegt Itoewaki.
Itoewaki geeft aan, dat de overheid en non-gouvernementele organisaties nog steeds praten over carbon credits, in plaats van te focussen op het echte probleem. “Als het Amazone-gebied dat wij jarenlang beschermd hebben, straks niet meer bestaat, hebben we ook geen carbon credits.” Volgens Itoewaki hebben de Wayana’s ook geen inkomen. Als de voedselvoorziening wegvalt kunnen ze dus eigenlijk niet veel aan dit probleem doen. “Het maakt ons afhankelijk van iets dat buiten ons schuld is. Als we hulp gaan vragen ga je horen ‘indianen zijn lui, laten ze gaan planten’. Degenen die eigenlijk niet bijdragen aan de klimaatverandering, worden het zwaarst getroffen.”
Op de vraag hoe de mensen met dit probleem omgaan, zegt Itoewaki, dat zij elkaar proberen te helpen, door bijvoorbeeld te delen met elkaar. “Wij als Wayana-organisatie proberen werkgelegenheid te creëren voor deze groep, zodat zij weer wat eten kan kopen. Wij proberen door middel van donaties onze mensen te helpen. Onze ‘last resort’ zal de overheid zijn.”
Goede gezondheidszorg en drinkwater zijn ook zaken die de inheemsen in dit gebied ontberen. “De Medische Zending die verantwoordelijk is voor primary healthcare doet ontzettend haar best. Maar, met de weinige middelen die ze heeft. Ons drinkwater dat we halen uit de rivier en kreken is al jaren vervuild door de goudwinning. De vissen die wij moeten eten zitten vol kwik. Het is niet één ding, maar een aantal zaken dat samen gaat. Klimaatverandering, goudwinning, milieuvervuiling, ethnocide, genocide, ecocide.”
Aan Itoewaki is tot slot gevraagd hoe verandering in deze situatie gebracht zou kunnen worden. Zij zegt hierop: “Het is heel simpel. Internationaal zijn er wetten/verdragen, waar ook Suriname zegt zich aan te committeren. Als onze overheid alleen blijft praten, zal er niets gebeuren. We hebben daden nodig. Geef de inheemsen de wettelijke erkenning van hun gebieden. Dat is precies het kernprobleem en het begin van al deze problemen, doordat overheden, niet alleen in Suriname, toestemming geven om te mijnen in gebieden van inheemsen. Ze geven legaal toestemming om onze gebieden te vernietigen, zonder ons erbij te betrekken. Wetgeving en de implementatie daarvan is dus belangrijk. Een andere oplossing is direct funding naar gemeenschappen die jaren stewards zijn. Kijk wat wij zelf doen met de weinige funding die we krijgen. Hoeveel meer zouden wij kunnen doen als we kregen wat echt aan ons toebehoort.”
(Foto: Dijon Koemapu)
SK
