De nieuwe granman der Aluku’s, Simeon Glunder, had dinsdag 17 oktober een gesprek met minister Gracia Emanuël van Regionale Ontwikkeling en Sport (ROS) en daarin uitte de granman zijn zorgen over de watervervuiling door Brazilianen en Chinezen die aan goudwinning doen en die ook nog eens afval in de rivier dumpen. Het rivierwater is dan ook niet meer bruikbaar voor de lokale bewoners.
De zorgen van granman Glunder zijn begrijpelijk. Maar, wordt er iets door betrokken autoriteiten aan die zorgen gedaan? De recente geschiedenis geeft het antwoord: neen.
Laten we wel wezen, het is al jarenlang een feit dat rivieren en kreken en het stuwmeer vervuild worden door met name kleinschalige goudzoekers. En, let wel, het zijn niet alleen Brazilianen en Chinezen, maar ook Surinaamse goudzoekers – ook uit lokale gemeenschappen – die verantwoordelijk zijn voor die vervuiling. Goudzoekers gebruiken immers kwik, cyanide en andere chemische stoffen bij de winning van goud en al die rommel verdwijnt in de bodem en in de vele wateren van het land, met alle gevolgen voor het milieu, de biodiversiteit en de volksgezondheid vandien.
Weinig tot niets
En, laten we wel wezen, wat hebben achtereenvolgende regeringen feitelijk gedaan om het gebruik door goudzoekers van kwik en cyanide tegen te gaan? Weinig tot niets. Er wordt geen enkele concrete actie ondernomen om de goudvelden en goudzoekerskampen te ontdoen van die giftige stoffen. Het Nationaal Leger en het Korps Politie Suriname worden – voor zover bekend – niet op structurele basis ingezet om invallen te doen in goudvelden en aanwezig kwik en cyanide in beslag te nemen en goudzoekers die de stoffen gebruiken te beboeten.
Het door Suriname ondertekende Minamata Verdrag lijkt vooralsnog voor de lokale autoriteiten een papieren tijger. Het Minamata Verdrag of het verdrag van Minamata inzake kwik, is een mondiaal bindend verdrag dat veertig artikelen bevat. Deze artikelen hebben betrekking op de risico’s van kwik voor de menselijke gezondheid en het milieu. Het ultieme doel is het uitbannen van kwik.
Geen stimulering
Ook mag niet onvermeld blijven, dat goudzoekers niet worden gemotiveerd en gestimuleerd om over te stappen van het gebruik van kwik en cyanide op milieuvriendelijke winningsmethoden. Jaren geleden, 2012, werd vanuit de toenmalige Commissie Ordening Goudsector, onder leiding destijds van Gerold Dompig, voorgesteld om een speciaal fonds in het leven te roepen. Een fonds waarop goudzoekers een beroep zouden kunnen doen voor financiële steun om milieuvriendelijke goudwinningsapparatuur – zoals ‘ shaking tables’ – aan te kunnen schaffen. Dat fonds is er nooit gekomen.
Praten, praten en praten
Wil je als regering echt het gebruik van kwik en cyanide uitbannen, dan zul je bepaalde inspanningen moeten plegen. Tot vandaag de dag is het gebleven bij praten, praten en praten. Ondertussen worden wateren in het land en lokale inheemse- en marronbewoners vergiftigd. Vele diverse nationale en internationale onderzoeken hebben de afgelopen jaren te hoge percentages kwik aangetroffen in het haar van lokale bewoners van bijvoorbeeld Kwakoegron, Anapaike (Kawemhakan) en Apetina. Lokale bewoners eten vis uit de kreken en rivieren en gevangen vis kan zeker kwik bevatten. In Anapaike zijn de lokale Wayana inheemsen zelf vis gaan kweken. Met alle onderzoeksrapporten en de onderzoeksresultaten is door achtereenvolgende regeringen niets gedaan. Het is papier, goed voor in een bureaulade van een ambtenaar.
Ivoren toren
Terwijl dus de vergiftiging en vervuiling van het binnenland dagelijks schade aanricht in rivieren, kreken en het stuwmeer en lokale bewoners daardoor kampen met gezondheidsproblemen, wordt er vanuit een ivoren toren in Paramaribo slechts gepraat over de aanpak van kwik en cyanide. De regering is verantwoordelijk voor de aangerichte milieuschade en gezondheidsschade. Maar, dat besef lijkt niet tot in die ivoren toren door te dringen.
Viktor Aardenburg
