Na de bekendmaking van de plannen van de oliemaatschappijen in de offshore ontwikkeling van de industrie heeft de koers van de bekende valuta’s een kleine dalende trend vertoond na lange tijd. Na de overname van de regering heeft de wisselkoers een verdubbeling van de cijfers genoteerd. Dat ging ook steeds gepaard met een verhoging van de prijzen in de winkels.
Met het droppen van de wisselkoers is de hoop er dat de prijzen in de winkels dezelfde trend gaan vertonen. Dat zien we helaas met minder verve gebeuren, maar er is de laatste tijd wel een kleine stabilisatie en zelfs een daling te merken in bepaalde supermarkten. We vernamen ook dat wat betreft de benzineprijzen er een lichte daling is geweest. We hopen dat de dalende trend zich lange tijd blijft voortzetten, maar we hopen vooral dat er structurele maatregelen worden getroffen om de economie van Suriname een goede basis te geven.
Het is een positief teken dat de inkomsten uit de houtsector zullen worden verdubbeld. De president had het eerder ook gehad over het uitfaseren van de export van rondhout. Dat uitfaseren betekent dat iedereen die nu als zelfstandige of als bedrijf betrokken is in de export van rondhout, ingezet wordt om hout te produceren tot verwerking. Dat betekent dat de waardeketen die half of kwart is ontwikkeld, verder zal moeten worden uitgebreid. Deze onderdelen van de waardeketen zullen nieuwe bedrijven en nieuwe werkplaatsen opleveren. Het betekent dat een deel van de waardeketen die in het buitenland ligt, in Suriname zal moeten worden ontwikkeld. Dat betekent dat in Suriname nieuwe beroepen zullen moeten worden ontwikkeld en dat technische personen zullen moeten worden opgeleid in onze beroepsgerichte scholen en onze vakscholen.
Verder zal er extensief gezicht moeten worden naar afzetmarkten voor de producten uit de houtsector. Er is een regelmatige aanvoer van hout, dus vanwege onze rijke bossen is er een garantie dat er een aanvoer zal zijn van grondstoffen voor een meer volwassen productieketen in de houtsector als subsector van de bosbouw. De bosbouw en vele sectoren in Suriname worden gekenmerkt vanwege de informaliteit. Dat betekent dat de regering vanuit bepaalde onderdelen van de productieketen de fiscale inkomsten ontbeert.
Verder komt het dan ook voor dat de nodige verzekeringen niet zijn gesloten en dat er geen waarborgen zijn voor duurzaamheid in de levens van de werknemers en hun gezinnen. We zien in de plannen van de regering voor het komende jaar geen maatregelen om stapsgewijs bedrijven in de formele sfeer te trekken, eventueel met bepaalde incentives. Er zijn schattingen die aangeven dat bijna 75% van de Surinaamse economie informeel is. Dit deel van de economie zorgt wel voor inkomsten voor werknemers en hun gezinnen, maar meer dan dat is er ook niet. De grote informele sfeer ziet plannen om te formaliseren als negatieve kritiek en een aanval op dit deel van de economie. Men ziet plannen voor formalisering als een aanval op de inkomsten. Het bezwaar tegen de informaliteit is er niet tegen de inkomsten, maar tegen de voorwaarden waaronder wordt geproduceerd. Het is oneerlijke concurrentie omdat die bedrijven meestal hun werknemers sturen naar Sozavo voor de dokterskaart. Dat terwijl andere bedrijven hun werknemers wel verzekeren. De bedrijfsvoering voor de informele bedrijven ligt dus voor een deel bij de staat. Het zijn de belastingbetalers die de bedrijfsvoering subsidieren, terwijl de ontvangers van de subsidie relatief minder bijdragen aan de staatskas.
Studies wijzen uit dat werknemers in de informele sector doorgaans minder inkomen hebben. Ze hebben een onstabiel inkomen en hebben ze geen toegang tot basisbescherming en -diensten. De informele economie is ook veel groter dan de meeste mensen beseffen, waarbij vrouwen een grote rol spelen. De werkende armen, vooral vrouwen, zijn geconcentreerd in de informele economie. De meeste huishoudens met lage inkomens zijn afhankelijk van de sector om voor hen te zorgen. Informele bedrijven kunnen echter ook het groeipotentieel ontberen, waardoor werknemers voor onbepaalde tijd in ondergeschikte banen blijven hangen. Aan de andere kant kan de informele sector ervoor zorgen dat een groot deel van de bevolking aan de extreme armoede kan ontsnappen en een inkomen kan verdienen dat voldoende is om te overleven. Ook kunnen sommige mensen die formeel in dienst zijn er in de ontwikkelde landen voor kiezen om een deel van hun werk buiten de formele economie uit te voeren, juist omdat het hen meer voordelen oplevert. Ze ontlenen sociale bescherming, pensioenen, kinderbijslagen en dergelijke aan hun formele baan, en profiteren tegelijkertijd van fiscale en andere voordelen als ze ernaast werken. Vanuit het standpunt va
n overheden kan de informele sector een vicieuze cirkel creëren. Omdat de overheid niet in staat is belastingen te innen van de informele sector, kan dit belemmerd worden bij het financieren van openbare diensten, wat de sector op zijn beurt aantrekkelijker maakt. Omgekeerd beschouwen sommige regeringen informaliteit als een voordeel, waardoor overtollige arbeid kan worden geabsorbeerd en de werkloosheidsproblemen worden verzacht. Het erkennen dat de informele economie aanzienlijke goederen en diensten kan produceren, de nodige banen kan creëren en kan bijdragen aan import en export is van cruciaal belang voor regeringen.
Omdat het werk in de informele sector niet wordt gecontroleerd of geregistreerd bij de staat, hebben de werknemers geen recht op sociale zekerheid en kunnen ze ook geen vakbonden oprichten. Werknemers in de informele economie werken vaker lange uren dan werknemers in de formele economie, die worden beschermd door arbeidswetten en -regelgeving. Uit een baanbrekend onderzoek bleek dat blootstelling aan lange werkuren in 2016 naar schatting 745.000 sterfgevallen als gevolg van hartziekten en beroertes veroorzaakte. In elk geval is en beleid op dit stuk in Suriname ook van belang en de politieke wil moete echter daarvoor aanwezig zijn.
