Het Constitutioneel Hof behoort tot de staatsorganen die veel gezag dienen te verwerven in de Surinaamse samenleving. Tot zijn uitspraak over de niet-bindendverklaring van de Amnestiewet 1992 nam het gezag van dit Hof gestadig toe. Met genoemde uitspraak is er een kink in de kabel gekomen. Waar er gewerkt wordt, worden er fouten gemaakt; dit gegeven brengt in dit verband tot uiting dat bedoelde kink, hoe ernstig zij ook is, geen aanhoudende neerwaartse beweging in de gezagsontwikkeling van het Hof hoeft in te luiden. Veel zal afhangen van én de wijze waarop het Hof zelf met de geconstateerde kink omgaat én de kwaliteit van toekomstige uitspraken.
Om de volgende reden is hier sprake van een ernstige dwaling. Door het Hof zelf is het uitgangspunt geformuleerd dat strijdigheid van een Amnestiewet met grondwet en mensenrechtenverdragen alleen dan gerechtvaardigd is, als aan die Amnestiewet een dringend algemeen belang ten grondslag ligt. Dit uitgangspunt is een bijzonder geval van de sedert jaar en dag alom bekende wijsheid dat nood, wet breekt. Nood is hier datgene wat van dringend algemeen belang is, het verlenen van amnestie, terwijl grondwet en mensenrechtenverdragen samen, hier de wet vormen.
De dwaling van het Hof is de miskenning van de omstandigheid dat de Amnestiewet 1992 die een eind maakte aan de binnenlandse strijd (1986 – 1992) met haar vele doden, gewonden, vluchtelingen, aanzienlijk economisch verlies en grote materiële schade, van dringend algemeen belang is geweest. Bij gevolg is ook deze Amnestiewet door het Hof vanwege strijdigheid met o.a. de Grondwet verworpen.
Deze dwaling is een ernstige zaak, niet zozeer omdat onder genoemde Amnestiewet vallende, eventueel nog niet verjaarde misdrijven vervolgbaar zijn geworden en toenmalige betrokken strijders in onzekerheid zijn komen te verkeren, maar vooral omdat de juridische mogelijkheid “amnestie” bij een onverhoopt toekomstige binnenlandse strijd niet meer kan worden gebruikt als onderdeel van een onderhandelings- of bemiddelingspakket.
De verwachte grote gas- en olieproductie in uitgerekend een grens district van Suriname zal aanleiding geven tot het ontstaan van verschillende belangengroepen. Het verdient aanbeveling dat de gesignaliseerde dwaling daarom zo spoedig mogelijk gecorrigeerd wordt, hetzij door ditzelfde Hof, hetzij (hopelijk is het dan nog niet erg laat!) door een qua personele bezetting volgend Hof.
Ronald Assen.
