Op zondag 30 juli 2023 zal de stichting Eerherstel Mariënburg het bloedbad herdenken dat werd aangericht door Nederlandse militairen in opdracht van de Nederlandse koloniale autoriteiten in Suriname. Dit bloedbad werd aangericht op woensdag 30 juli 1902 onder Hindostaanse contractarbeiders op plantage Mariënburg. Mariënburg was toen de grootste suikerplantage in Suriname en eigendom van de Nederlandse Handel-Maatschappij (NHM). ABNAMRO is de opvolger van NHM.
Op 29 juli 1902 brak een opstand uit onder de contractarbeiders vanwege de verlaging van de al zeer karige lonen. De directeur, James Mavor, werd met houwers om het leven gebracht door een groep woedende contractarbeiders. De agressie tegenover Mavor was naast de wrede uitbuiting van de contractarbeiders, ingegeven door zijn seksueel intimiderende handelingen tegenover vrouwelijke contractarbeiders.
De autoriteiten arriveerden ter plaatse met 123 bewapende militairen en op 30 juli 1902 werden de daders gearresteerd. Toen enkele honderden arbeiders, gewapend met houwers en stokken, de arrestanten probeerden te bevrijden, werd met scherp geschoten( 117 schoten) met als resultaat 24 doden en 41 gewonden. Zestien opstandelingen stierven ter plekke en acht later aan hun verwondingen. Om de contractarbeiders te intimideren, lieten de autoriteiten de zestien lijken ten toon stellen. Deze werden later op een geheime plaats in een massagraf gestort dat met twee lagen gebluste kalk werd overgoten.
De nabestaanden konden hun dierbaren niet zelf te begraven. De toenmalige beschermheer van de contractarbeiders, Barnet Lyon, protesteerde tevergeefs tegen deze barbaarse begrafenismethode. Tot op heden heeft men dit massagraf niet kunnen lokaliseren.
De Nederlandse regering is bezig in het reine te komen met het slavernijverleden en zijn koloniale geschiedenis. Het is inmiddels 121 jaar geleden dat dit bloedbad werd aangericht. Dit onrecht is nog steeds niet hersteld en heeft gezorgd voor trauma’s. Sterker nog: dit aspect van de wrede koloniale geschiedenis van Nederland is grotendeels onbekend in brede lagen van de Nederlandse samenleving.
De NHM werd in 1824 opgericht op initiatief van Koning Willem I. Hij was tevens aandeelhouder, waardoor het Koningshuis medeverantwoordelijk was voor de daden van de NHM. Noch de Nederlandse regering noch de NHM (thans ABNAMRO) heeft ooit excuses hiervoor aangeboden. Tevens zijn de Hindostaanse en Javaanse arbeiders uitgebuit en onderdrukt door de NHM en de toenmalige Nederlandse regering.
De STICHTING EERHERSTEL MARIËNBURG is opgericht om ervoor te zorgen dat dit onderdeel uit de Nederlandse koloniale geschiedenis niet vergeten zal worden. De Stichting eist excuses en als compensatie de renovatie van enkele gebouwen en het fabrieksterrein van Mariënburg. Mariënburg is het symbool van de Hindostaanse en Javaanse contractarbeiders. Daar zal een museum worden ingericht en het fabriekscomplex krijgt een toeristische functie.
Nadere informatie is te verkrijgen bij Chan Choenni 06-48500656 of Jay Pahladsingh 06- 37921871 of Har van Fulpen. Zie ook: www.Eerherstel Marienburg.com en het artikel De Hindostaanse opstand op Mariënburg in 1902, op Hindorama.com.
