In de media is bericht dat Suriname de samenwerking met Servië wil versterken. De samenwerking tussen beide landen gaat terug naar 2019. Toen werd in De Nationale Assemblée (DNA) op 7 maart 2019 goedkeuring gegeven aan de ontwerpwet houdende goedkeuring van de “vriendschap en Samenwerking republiek Suriname en Republiek Servië.” Dit wetsproduct werd aangenomen met algemene 30 stemmen. Maar. voor deze datum waren er al projecten gaande met dit land. Zo werd in maart 2019 bericht dat een aantal Surinamers naar Servië was vertrokken voor het volgen van een Artsenopleiding. In het internationaal nieuws was wel gekomen de intrekking / terugtrekking van Suriname van de erkenning van Kosovo, een land dat zich heeft afgescheiden van Servië. Suriname had Kosovo eerder erkend en naderhand dus niet meer.
Behalve op het gebied van opleiding van kader, is er met name veel samenwerking geweest tussen Suriname en Servië op het gebied van de E-gov. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan de digitale id-kaarten. Over de kwaliteit en de veiligheid van deze kaarten willen we het nu niet hebben. De overeenkomst van 2019 tussen de landen heeft als doel om de samenwerkingsrelaties te verstevigen en verder te bevorderen op economisch-, commercieel-, financieel-, industrieel-, wetenschappelijk-, technisch-, educatief- en cultureel gebied. Er zou in Suriname een Servische missie zijn geweest om de samenwerking te bekijken op het gebied van de landbouw. Het is niet duidelijk tot welke concrete resultaten deze missie heeft geleid. Een resultaat uit de samenwerking tussen de beide landen is dat Surinamers visumvrij naar Servië kunnen reizen. Dat kan voor zakenmensen en ambtenaren handig zijn, maar de opmerking is wel eens gemaakt welke Surinamer nu naar Servië gaat voor vakantie. Daar wordt wel een punt mee gemaakt maar Surinamers kunnen geïnteresseerd zijn in België.
Onze aandacht gaat vooral naar de economische samenwerking met het Europees land dat geen lid is van de EU. Bij de economische samenwerking is het van belang om te letten op de sterke sectoren van de landen. Vanuit deze sectoren kunnen er investeringen komen of kunnen er samenwerkingsverbanden ontstaan. Ambassades spelen daarbij een belangrijke trekkersrol. Maar een actieve rol van het bedrijfsleven is niet minder belangrijk. Wanneer er links zijn gelegd en missies zijn ondernomen, dan moeten bedrijven en investeerders verder om zaken te doen. En dat zien we heel weinig gebeuren in Suriname of deze zaken worden behoorlijke geheim gehouden.
Maar wat hebben we precies aan een land als Servië? Het centraal Europees land ligt in Zuidoost-Europa. Servië grenst met de klok mee aan Montenegro, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Hongarije, Roemenië, Bulgarije, Noord-Macedonië en de facto ook aan Kosovo waar we het eerder over hadden. Servië stelt zelf dat het grenst aan Albanië, omdat het Kosovo beschouwt als een autonome provincie van Servië.
De hoofdstad van Servië is Belgrado. Servië was 85 jaar onderdeel van Joegoslavië, dat in 1992 een confederatie werd tussen Servië en Montenegro onder de naam Federale Republiek Joegoslavië. Vanaf 2003 heette het land Servië en Montenegro. Sinds 5 juni 2006 is Servië een onafhankelijke staat na de Montenegrijnse onafhankelijkheidsverklaring. Servië moet niet verward worden met de Servische Republiek, een deelgebied van Bosnië en Herzegovina, waar de Bosnische-Serviërs de etnische meerderheid vormen.
Servië heeft een opkomende markteconomie met een hoger middeninkomen, dus zitten ze in dezelfde categorie als Suriname. De economie wordt gedomineerd door diensten die goed zijn voor 67,9% van het bbp, gevolgd door de industrie met 26,1% van het bbp en de landbouw met 6% van het bbp.
Servië is een van de grootste leveranciers van diepvriesfruit aan de EU en een grote producent van fruit zoals frambozen, bramen, appels en pruimen. Met al de perikelen over insecten in onze geexporteerde fruit naar o.a. Nederland is er een goede samenwerking noodzakelijk over diepvriesfruit. In 2016 exporteerde Servië landbouw- en voedingsproducten ter waarde van $ 3,2 miljard. Landbouwexport vormt meer dan een vijfde van alle verkopen van Servië op de wereldmarkt. Servië is de grootste leveranciers van diepvriesfruit op de Franse markt en de op één na grootste op de Duitse markt.
Servië is ’s werelds op een na grootste producent van pruimen na China, de tweede grootste van frambozen. Het is ook een belangrijke producent van maïs en tarwe. Andere belangrijke landbouwproducten zijn: zonnebloem, suikerbiet, soja, aardappel, appel, varkensvlees, rundvlees, gevogelte en zuivel. Er is 56.000 ha aan wijngaarden in Servië, die jaarlijks ongeveer 230 miljoen liter wijn produceren. Servië kent een zuivelindustrie.
Zijin Bor Copper is een groot kopermijnbedrijf dat in 2018 is overgenomen door het Chinese Zijin Mining. Dit bedrijf is nu ook in Suriname aanwezig. De voedingsindustrie is zowel regionaal als internationaal bekend en is een van de sterke punten van de economie. We denken dan aan namen als Pepsi, Nestlé, Coca-Cola, Heineken en Carlsberg. De farmaceutische industrie in Servië omvat een tiental fabrikanten van generieke geneesmiddelen.
De energiesector is een van de grootste en belangrijkste sectoren voor de economie van het land. Servië is een netto-exporteur van elektriciteit en importeur van belangrijke brandstoffen (zoals olie en gas).Servië is sterk afhankelijk van buitenlandse aardgasbronnen, waarbij slechts 17% afkomstig is van binnenlandse productie. Servië is geen bestemming voor massatoerisme, maar heeft niettemin een divers aanbod aan toeristische producten. In 2019 werden in totaal ruim 3,6 miljoen toeristen geregistreerd, deviezeninkomsten uit het toerisme werden geschat op $ 1,5 miljard. We merken dus dat er op specifieke gebieden zeer goed valt samen te werken met Servie. Alles zal vallen en staan met een goede diplomatieke dienst die er in Suriname bijna niet bestaat. Het gevolg zal zijn, jammer genoeg, dat de output laag zal zijn.
