Bij de behandeling in de Nationale Assemblee van wetsontwerpen die betrekking hebben op de invoering van een Nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW) in Suriname, is het verwachtbaar dat er erg interessante debatten zullen ontstaan over rechtsbepalingen en rechtsvraagstukken die van ingrijpende invloed zijn voor de samenleving als geheel en voor de burger in het bijzonder.
Hoewel de wijzigingen in het concept NBW overwegend technisch en redactioneel van aard zijn, is er een aantal inhoudelijke wijzigingen en vernieuwingen waarover parlementsleden hebben aangegeven daarover diepgaand te willen debatteren.
Zo wordt in het concept NBW de meerderjarigheidsgrens op één lijn getrokken naar 18 jaar. Enkele leden hebben gevraagd waarom er niet gekozen is voor 21 jaar, vooral als het gaat over vermogensrechtelijke handelingen.
Met betrekking tot het Namenrecht is in het huidige BW bepaald, dat kinderen zowel binnen als buiten het huwelijk geboren, na erkenning de achternaam van de vader draagt. In het NBW wordt nu een keuzemogelijkheid gecreëerd voor het kind om ook de achternaam de dragen van de moeder. Er is ook de optie om de achternaam van zowel de vader als de moeder te dragen. Indien het eerste kind gekozen heeft voor de achternaam van de vader of de moeder, dan krijgen alle andere kinderen uit dat huwelijk de naam waarvoor de keuze is gemaakt.
Religieuze groepen hebben tijdens de hoorzittingen van de Commissie van Rapporteurs (CvR) van het parlement bezwaren gemaakt tegen deze bepaling. Voor hen is het huwelijk heilig en dienen kinderen uit het huwelijk de naam van de vader te dragen. Met deze bepaling wordt de discriminatie van de vrouw feitelijk weggemaakt. Het parlement wil hierover nader debatteren.
Afstammingsrecht en éénpersoon adoptie
Met betrekking tot het afstammingsrecht wordt in het concept NBW afstand genomen van het verschil tussen de wettelijke- en natuurlijke vader. Een niet-erkend kind buiten het huwelijk geboren heeft volgens het huidige BW geen mogelijkheden ter gerechtelijke vaststelling van vaderschap. Er wordt nu vanuit gegaan, dat het kind wel recht daarop heeft. De mogelijkheid bestaat nu, dat ook de biologische vader een kind desgewenst kan erkennen. Religieuze groepen hebben tijdens de hoorzittingen bijzondere aandacht voor dit vraagstuk gevraagd en gewezen op een goede formulering in het recht hierover. Gewezen wordt op problemen die in een huwelijk zouden kunnen ontstaan. Het parlement zal zich over dit rechtsvraagstuk moeten uitspreken.
Een ander heikel vraagstuk is die met betrekking tot de één persoon adoptie. In het concept NBW wordt bepaalt dat de man alléén, of de vrouw alléén mag adopteren. Religieuze groepen hebben ernstige bezwaren hiertegen. Een kind hoort door een man én vrouw te worden geadopteerd.
Schijnhuwelijk
Een nieuwe bepaling in het NBW is die met betrekking tot schijnhuwelijk en schijnerkenning. Hierbij wordt bepaald dat een huwelijksambtenaar mag weigeren wanneer een huwelijk zich tegen de openbare orde verzet. Ook kan het Openbaar Ministerie een voltrokken huwelijk stuiten. Deze zaken zijn opgenomen in het NBW tegen de achtergrond van migratie en mensenhandel, waarbij mensen het mechanisme van schijnhuwelijk en/of schijnerkenning gebruiken om de Surinaamse nationaliteit en of het Surinaams paspoort te verkrijgen. Suriname wordt daarbij gebruikt als springplank voor doorreis naar andere landen. Kennelijk is dit opgevallen bij de justitiële autoriteiten en anderen. Als zodanig is toen gedacht dit aspect mee te nemen in het NBW. Hiermee wordt aan justitiële autoriteten een instrument aangereikt om te kunnen optreden tegen schijnhuwelijken en schijnerkenningen.
Een ander opvallend ingrijpende wijziging in het BW is die met betrekking tot echtscheiding. In het concept NBW wordt bepaald dat elk der echtgenoten het verzoek mag indienen voor echtscheiding. Voor wat echtscheidingsgronden is duurzame ontwrichting van het huwelijk een grondslag om een echtscheiding uit te spreken. Van duurzame ontwrichting is er sprake wanneer partijen voor tenminste drie maanden uit elkaar zijn en niet op een behoorlijke manier met elkaar kunnen omgaan. Het parlement vindt de periode van drie maanden te kort. Het is geen weerspiegeling van de Surinaamse situatie en omstandigheden.
Het parlement wil hierover en over andere vraagstukken breedvoerig en diepgaand discussiëren. Vandaag, dinsdag 25 juli, wordt de behandeling van het wetsontwerp invoering NBW in de Nationale Assemblee voortgezet.
SS
