Koning Willem-Alexander heeft zaterdag 1 juli formeel zijn excuses aangeboden voor de rol van zijn land in de slavenhandel in het verleden. De tot nadenken stemmende toespraak van de koning in het Amsterdamse Oosterpark creëerde een geschiedenis, omdat het een zeldzame en directe verontschuldiging werd voor historisch onrecht, uitgegeven door een zittende Europese monarch.
De koning vroeg ook om vergeving voor het “gebrek aan actie” tegen deze misdaad tegen de menselijkheid en verontschuldigde zich namens zijn voorouders. De betrokkenheid van Nederland bij de slavenhandel is lange tijd verwaarloosd, maar het koloniale verleden is de laatste jaren onder de loep genomen.
De excuses bleven echter achter bij het nemen van maatregelen om het herstelproces voort te zetten. Hoewel de Nederlandse regering geen compensatie bood aan de nakomelingen van tot slaaf gemaakte mensen, kondigde de regering aan een fonds van 200 miljoen euro op te richten om het bewustzijn over de gruwelijke misdaad te vergroten. Zeldzaam, maar niet het eerste
Hoewel de verontschuldiging van de Nederlandse koning een van de weinige uitingen van verzoening van een Europese vorst was, is het niet de eerste. In 2018 bood Denemarken zijn excuses aan aan Ghana, dat het vanaf het midden van de 17e eeuw tot het midden van de 19e eeuw koloniseerde. Niet alleen dit, koning Filip van België heeft ook zijn “diepste spijt” betuigd voor de wreedheden die in het verleden in Congo zijn begaan.
In april gaf de Britse monarch koning Charles III voor het eerst steun aan onderzoek naar de banden van de Britse monarchie met slavernij. Het initiatief van de 74-jarige koning kwam nadat uit een document bleek, dat enkele van zijn voorouders aandelen hadden in een slaven handelsbedrijf.
Over het algemeen nemen de Europese monarchieën het initiatief om het kwaad van hun voorouders in het verleden aan te pakken, maar er is nog een lange weg te gaan om te zorgen voor overgangsrechtspraak voor misdaden uit het verleden.
