In de Nota Overheidsfinanciën over het eerste kwartaal van dit jaar valt te lezen, dat de overheidsuitgaven SRD 6.597 miljoen zijn geweest. De overheidsontvangsten lagen hoger, met name SRD 7.179 miljoen. Tot de grootste uitgaven van de overheid behoren de subsidies en bijdragen, circa 40 procent, en de personeelsuitgaven 30 procent.
De geraamde personeelsuitgaven in 2023 bedragen SRD 8.360 miljoen, waarvan reeds SRD 2.008,1 miljoen (24%) tot en met maart 2023 is uitgegeven. De ministeries met de hoogste personeelsuitgaven zijn Justitie en Politie (25%), gevolgd door Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (24%) en Binnenlandse Zaken (15%). Het ambtenarenbestand is per ultimo maart 48.738 en is ten opzichte van eind december 2022 met 141 toegenomen. Dit bestand betreft ambtenaren op de ministeries, staatsorganen en leerkrachten, exclusief bijzonder onderwijs.
Subsidie en bijdragen
Aan subsidies en bijdragen is een totaalbedrag van SRD 2.624 miljoen beschikbaar gesteld. Verdeeld naar sector, kan vastgesteld worden dat voor elektriciteit ruim 28% is uitgegeven, gevolgd door gezondheidszorg met 19% en sociale zaken met circa 17%.
De brandstofsubsidie is in het 1ste kwartaal van 2023 afgebouwd en bedroeg tot eind maart SRD 200,2 miljoen. In april 2023 is een aanvang gemaakt met het geleidelijk loslaten van de brandstofprijs en marktconform gemaakt. Daarnaast is de Staat de achterstallige betalingen aan de oliemaatschappijen SOL en Rubis aan het inlopen.
De subsidie aan de NV EBS vindt middels een verrekening plaats met de ontvangsten van Staatsolie. Tot en met maart 2023 is een bedrag van zo’n SRD 720 miljoen verrekend met Staatsolie. Om de elektriciteit subsidie af te bouwen, werden in 2022 stappen genomen om de energietarieven gefaseerd te verhogen en in het huidige jaar zal er verder uitvoering worden gegeven.
Het ministerie van Financiën en Planning betaalt ook suppletie aan de gepensioneerden, aangezien de premies die afgedragen worden aan het Pensioenfonds niet toereikend zijn om aan de uitbetalingen te kunnen voldoen. Verder heeft de overheid koopkrachtversterking en ondersteuningstoelage beschikbaar gesteld aan het Pensionfonds.
Sociaal programma
De regering is aan het begin van 2023 van start gegaan met de uitvoering van een sociaal programma ter tegemoetkoming van de samenleving, het zogenaamde “Social Beneficiary Program”. Naast personen die maandelijks in aanmerking komen voor de financiële bijstand aan mensen met een beperking en zwakke huishoudens, zijn huishoudens met een maximaal netto-inkomen van SRD 6.000 in de gelegenheid gesteld zich te registreren om in aanmerking te komen voor een maandelijkse tegemoetkoming van SRD 1.800. Dit programma is thans nog in uitvoering. Op de begroting 2023 is voor dit programma een bedrag van SRD 1,2 miljard opgebracht, dat ten laste wordt gebracht van de begroting van het ministerie van Financiën en Planning. Tot en met maart is van het sociaal programma SRD 97.7 miljoen gerealiseerd.
SZF
Over het 1ste kwartaal 2023 is SRD 563,35 miljoen overgemaakt ten behoeve van het SZF (Staatsziekenfonds) voor betalingen aan dienstverleners, zoals de ziekenhuizen, medische specialisten, huisartsen, apotheken en anderen ten behoeve van de landsdienaren, onderstanden en de basiszorgverzekerden. In vergelijking met het 1ste kwartaal 2022 groot SRD 401.447.339 zijn de uitgaven aan SZF in de onderhavige periode fors gestegen met 40%.
Ondanks de stijging van de kosten voor de diverse dienstverleners in de zorg bleef de premie voor de basiszorgverzekering SRD 9,9 miljoen. De tarieven voor BZV zijn ook niet aangepast aan de marktconforme kosten die de dienstverleners vragen.
De oorzaken van de stijging van de kosten zijn onder andere verhoogde kosten in het kader van de NZR (Nationale Ziekenhuisraad) overeenkomst per 1 augustus 2021 en de 34% tariefsaanpassing vanaf januari 2022, een tariefsaanpassing van de particuliere laboratoria vanaf 1 augustus 2021 en röntgen, de verhoogde kosten in het kader van de overeenkomst gesloten met de sectie Medisch Specialisten van de VMS (Vereniging van Medisch Specialisten) van 23 december 2021, de verhoogde kosten in het kader van de principeovereenkomst gesloten met de sectie huisartsen van de VMS van 3 maart 2022.
De overmaking van de premies dekt gemiddeld 49% van de overboeking en het resterend deel maakt de overheid additioneel over voor SZF voor betaling aan de desbetreffende dienstverleners in de zorg.
Het ministerie van Financiën en Planning heeft de 8% meerkosten FISO-verhoging lonen over de maanden juli 2022 tot en met maart 2023 overgemaakt naar het SZF ten behoeve van de NZR vooruitlopend op de verrekening met de NZR/SZF-overeenkomst voor een totaalbedrag van SRD 33.105.483. De meerkosten voor de 8% FISO-verhoging lonen bedragen SRD 3.678.387 per maand.
Verder kan vermeld worden, dat de kledingtoelage voor 2023 van de ziekenhuizen vooruitlopend op verrekening met de NZR/SZF-overeenkomst is betaald, dit behelst een bedrag groot SRD 23.644.384.
De afgelopen jaren is er een stijgende trend waargenomen in de kosten van de gezondheidszorg, die een extra druk leggen op de staatsbegroting. Het probleem van de verhoogde kosten in de gezondheidszorg en het braindrain effect door deze situatie, dient samen met de stakeholders aangepakt te worden zodat de ziekenzorg gegarandeerd kan worden.
SS
