Wat is heap leaching?
De regering heeft eindelijk de stap genomen om maatregelen te treffen in de kleinschalige goudmijnbouw. Het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen heeft bekendgemaakt, dat het verboden is om het mijnbouwproces van ‘heap leaching’ te gebruiken. De bekendmaking en maatregelen zijn op zich een zeer goede zaak, maar wat is heap leaching in Gods naam? Alleen Joost mag het weten. Het ministerie van NH heeft het niet nodig gevonden om het proces, dat een bepaalde in de samenleving in een bepaalde kring gangbare naam heeft, te beschrijven. Nu weten we dus niet wat precies verboden is. Iets wordt verboden zonder aan te geven wat dat is.
In een bericht in de digitale media wordt de indruk gewekt dat elk gebruik van chemicaliën onder heap leaching valt, maar die conclusie trekken we niet uit het bericht. Op wikipedia lezen we dat heap leaching een industrieel mijnbouwproces dat wordt gebruikt om edele metalen uit erts te extraheren met behulp van een reeks chemische reacties die specifieke mineralen absorberen en ze opnieuw scheiden na hun deling van andere aardmaterialen. Het erts wordt op een voering geplaatst en vervolgens de chemicaliën via druppelsystemen aan het erts toevoegt. Heap leaching wordt veel gebruikt in moderne grootschalige mijnbouwactiviteiten omdat het de gewenste concentraten produceert tegen lagere kosten in vergelijking met conventionele verwerkingsmethoden zoals flotatie, agitatie en uitloging van vaten.
Een andere zaak die de bekendmaking nalaat, is om te vermelden welke goudmijnbouwmethoden de goudzoekers wel kunnen gebruiken. Moeten ze gewoon abrupt stoppen?
En ander ding is dat de samenleving uitgenodigd wordt om het gebruik of de opslag van ‘deze chemicaliën’ te melden op bepaalde telefoonnummers. Het ministerie aan NH vergeet om te vermelden om welke chemicaliën het gaat. Uit het bericht wordt dus geconcludeerd dat het verboden is om bepaalde stoffen te gebruiken in de goudmijnbouw, maar welke stoffen is niet bekend. De oproep is dus eigenlijk van nul en generlei waarde. Wat we tot nu toe weten is dat kwik, cyanide en een verbinding van cyanide en ijzer in de kleinschalige goudmijnbouw worden gebruikt.
Een andere halfslachtigheid is de strafdreiging die in de bekendmaking wordt medegedeeld. Tegen overtreders, dat zijn gebruikers van de heap leaching methode en/of gebruikers van (enkele) chemicaliën, zal er worden opgetreden. Wat houdt dat optreden in? Zullen er boetes worden opgelegd, zullen de mensen worden opgesloten of zullen de middelen waarmee goud wordt gewonnen in beslag genomen en vernietigd of verbeurd verklaard? Het is allemaal niet bekend.
Een andere omissie is dat NH nalaat om te melden op basis van welke wetgeving het ministerie de goudwinningsmethode verbiedt en op basis van welke wet ze strafmaatregelen zal treffen. Wij dachten dat elk optreden van de overheid gebaseerd zal zijn op de wet. Wij vermoeden dat het in deze gaat om de Milieu Raamwet en/of de wetten waarvan overtreding een milieudelict opleveren. Het is de Milieu Autoriteit die een lijst van verboden chemicaliën (gevaarlijke stoffen) moet vaststellen. Een gevaarlijke stof is elke stof die door het vrijkomen of gebruik, een gevaar vormt voor de gezondheid van de mens en het milieu. Het gevaar is vastgesteld op basis van de chemische en fysische eigenschappen van de stof, en/of op grond van technisch, wetenschappelijk en medisch bewijs. Is deze lijst van verboden chemicaliën / gevaarlijke stoffen al vastgesteld?
In het bericht wordt gemeld dat de bevoegde autoriteiten de komende periode de controle op en nabij de goudvelden zal opvoeren. Een ander raadsel is wat onder ‘bevoegde autoriteiten’ moet worden verstaan. Gaat het om de Nationale Milieu Autoriteit (NMA), Nimos, de politie, de ambtenaren van de Unit Ordening Kleinschalige Goudsector of de Commissie Ordening Goudsector? Wat voor wettelijke bevoegdheden hebben deze functionarissen en waar is deze geregeld? Of gaat het om de milieucontroleurs die in artikel 63 van de Milieu Raamwet worden genoemd? Zijn deze inspecteurs al benoemd? Dit alles had in de mededeling kunnen staan zonder dat het een lange bekendmaking was geworden. Opmerkelijk is dat bij de afkondiging van de Milieu Raamwet in het Staatsblad, Nimos al formeel opgegaan (vermengd) is in de NMA. Formeel bestaat Nimos dus niet.
Een andere vraag die wij hebben is wat de status van de Unit Ordening Kleinschalige Goudsector is. We zien wel dat deze Unit in een missive van 2020 is goedgekeurd als een stafafdeling vallende direct onder de NH-minister, maar is deze missive verder verwerkt in een resolutie of een staatsbesluit? Omdat verwezen wordt naar een missive op de website van NH, bestaat de indruk dat de organisatiestructuur van NH niet echt is geformaliseerd en dat mogelijk de Unit Ordening Kleinschalige Goudsector geen formele wettelijke basis heeft. Deze Unit wordt in de Milieu Raamwet niet genoemd. Een andere vraag is hoe deze Unit zich verhoudt tot de stichting ordening goudsector.
De halfslachtigheid van NH heeft 1 risico: dat het ministerie en zijn functionarissen straks met een simpele beweging zullen worden teruggefloten. Is er bewust gekozen voor een halfslachtige aanpak? Of is de capaciteit er op het ministerie ten enenmale niet om zulke eenvoudige exercities te doen? Het is een amateuristische aanpak die niet zal leiden tot succes, bewust of onbewust.
